در قرآن کریم سوره عبس آیات 24 تا 32 آمده است: « فلینظر الإنسان إلى طعامه أنا صببنا الماء صبا ثم شققنا الأرض شقا فأنبتنا فیها حبا و عنبا و قضبا و زیتونا و نخلا و حدائق غلبا و فاکهة و أبا متاعا لکم و لأنعامکم عبس24تا 32» یعنی که انسان باید به غذایش نگاه کند و سپس جریان غذا را اینگونه تعریف می‌کند که ما از آسمان آب فرستادیم سپس به وسیله آن زمین را شکافتیم و سپس از آن دانه‌ها را رویاندیم و میوه‌هایی مانند انگور، نیشکر، زیتون، درخت خرما و باغ و میوه‌های گوناگون آفریدیم که اینها کالاها و متاعی برای شما و چهارپایانتان است. همچنین در سوره مبارکه نبأ آمده است: « وأنزلنا من المعصرات ماء ثجاجا لنخرج به حبا و نباتا و جنات ألفافا /سوره نبا 14 » یعنی که ما از ابرهای فشرده شده آب گوارا فرستادیم که به وسیله این آب، دانه‌های درون زمین را از زمین خارج کنیم و گیاهان و باغ‌های به هم پیوسته و در هم را ایجاد کنیم.
*با نگاهی کوتاه به این آیات قرآن متوجه
می‌شویم، اولا برخلاف جهان‌بینی مادی که همه علت و معلول را مادی می‌داند و
ورای ماده چیزی قائل نیست، اما در بینش اسلامی علت العلل را خدا می‌داند،
گرچه سبب‌های مادی نیز وجود دارند و هیچ کاری بدون علت انجام نمیشود.
از طرفی نکته تربیتی در این است که انسان حتی در مورد غذا خوردن و تولید
غذا هم باید خدا را در نظر بگیرد و بداند که آن هم از جانب خداست و نکته
تربیتی در آن وجود دارد.
*منشا تولید غذا آب بارش باشد نه آب دل زمین!
برداشت دیگر این است که برای تولید غذا و محصولات کشاورزی باید آب از آسمان
فرو ریزد، نه اینکه به وسیله گازوئیل و برق ارزان و یارانه‌ای آبی که در
طی میلیون‌ها سال در دل زمین و برای تعادل حرارت و یا حیات زمین قرار داده
شده است، آن را بیرون کشیده و به تولید غذا و محصولات کشاورزی بپردازیم آن
آب را حراج کنیم. نکته دیگری که برخی از مفسران مانند قرطبی آورده‌اند که
همانگونه که غذای انسان بعد از خوردن تبدیل به ضایعات می‌شود و از بدن دفع
می‌شود، انسان نیز چنین سرنوشتی دارد و بعد از مرگ بدنش متلاشی می‌شود، تا
روزی که برانگیخته شود.
*قنات معجزه ایرانیان و سازگار با طبیعت نکته دیگری
که به از این آیات برداشته می‌شود، این است که اگر درست برنامه‌ریزی شود و
مانند پیشینیان با هوش ایرانی که قنات یعنی معجزه طبیعت را از حدود 4 هزار
سال پیش اختراع کردند و به وسیله چاه‌هایی که از داخل زمین به هم متصل
می‌شود و بدون هیچ انرژی و تنها از طریق نیروی هیدرولیک زمین و شیب این
چاه‌ها آب شیرین فراهم می‌شود و به وسیله آن کشاورزی انجام می‌شود، باید
منشأ تولید و کشت و زرع همین آب بارندگی و برف و باران باشد و این آب برای
تولید غذای انسان و چارپایان کافی است.
در حال حاضر به گفته حسن رکنی معاون
امور دام وزیر جهاد کشاورزی برای سال آینده نیاز به واردات 8 میلیون تن
خوراک دام و طیور است که اگر هر کیلوگرم از این خوراک حداقل یک دلار باشد،
نیاز به 8 میلیارد دلار خواهد بود. در حالی که اگر برنامه‌ریزی می‌شد و
محصولات کشاورزان ایرانی به موقع خریداری می‌شد و از تولید علوفه و گندم و
ذرت حمایت می‌شد، هیچ نیازی به واردات علوفه و خوراک دام و طیور نبود و
تجربه 7 هزار سال سابقه تمدن ایرانیان نشان می‌دهد که در طول این سال‌ها
همواره ایرانیان غذای خود و دام‌های خود را تهیه کرده و نیازی به واردات
نداشته‌اند، اما بعد از پیدایش نفت و درآمدهای راحت نفتی نیاز به واردات
محصولات کشاورزی و حتی خوراک دام و طیور پیدا شده‌است.
*چرا امسال ۵ میلیون
تن گندم وارد شد همچنین عباس کشاورز معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی از
واردات 5 میلیون تن گندم در سال جاری و نیاز به واردات 3 میلیون تن گندم در
سال 94 خبر داده است، درحالی که بر اساس سیاست‌های اقتصاد مقاومتی گندم که
کالای اساسی و قوت غالب ایرانی به شمار می‌رود باید در داخل کشور تولید
شود. یکی از روش‌های مؤثر حمایت از تولید گندم، تعیین نرخ تضمینی مناسب
برای خرید گندم و یا اعمال نرخ‌های توافقی برای گندم است که برای کشاورز
صرفه داشته باشد که به کشت گندم بپردازد. یعنی به عبارت دیگر دو معاون وزیر
کشاورزی اعلام کردند که سال آینده 11 میلیون تن گندم یعنی خوراک انسان و
همچنین خوراک دام باید وارد شود.
نکته دیگری که در آیات قرآن ذکر شده است،
بحث محوریت انسان است که خداوند می‌فرماید بعد از ریزش بارش‌های آسمانی
متاعی برای شما و چهارپایان شما آفریده‌ایم، یعنی محور انسان است و پس از
آن جریان تربیتی در آیه بعدی مربوط به داستان قیامت و برگ‌ریزان و خزان
انسان است که یعنی انسان نباید سرنوشت خود را کلا در این دنیا گره بزند،
بلکه بداند جهان دیگری نیز در پس این دنیا وجود دارد.
به گزارش فارس اگر
برنامه کشاورزی جمهوری اسلامی ایران که اکنون در وزارت جهاد کشاورزی متمرکز
شده و تنها با تغییر نام از وزارت کشاورزی به جهاد کشاورزی نباشد، بلکه
منشأ برنامه‌ریزی بر اساس آیات قرآن و احادیث امامان معصوم باشد، به جای
اینکه فقط به کتاب‌های کشاورزی غربی که حتی به خود منبع اصلی هم مراجعه
نمیشود و به ترجمه‌های آنها مراجعه می‌شود، امروز وضعیت این گونه نبود.
فقط برای واردات خوراک انسان و دام باید 11 میلیون تن گندم و خوراک دام
یعنی حدود 11 میلیارد دلار پول بدهیم تا شکم انسان‌ها و دام‌ها پر شود.
هم‌اکنون بسیاری از کارشناسان کشاورزی که معمولا کتاب‌های علمی کشاورزی و
آبیاری را بر اساس محیط زیست کشورهای اروپایی که پر آب هستند، خواندند و
حتی یک کلمه در مورد سیستم‌های آبیاری ایرانی و قنات و نظامهای تقسیم آب
کشاورزان ایرانی نیاموخته‌اند،
باید بدانند که کشت دیم به معنای دیم کاری
نیست، بلکه باید علمی شود و به جای فشار آوردن به منابع زیرزمینی آب باید
به مغز خود فشار بیاورند و راهی پیدا کنند که کشاورزی دیم و آبی و نیز کشت
در زمین‌های خرد و پراکنده کشاورزان ایرانی را علمی کنند و بهره‌وری آن را
افزایش دهند. حال آیا روش‌هایی مانند تجمیع اراضی و یا تشکیل شرکت‌های
تعاونی کشاورزی و یا سهامی زراعی وجود ندارد و آیا نمی‌توان با مسطح کردن
زمین‌های کشاورزی ادوات کشاورزی را در آن به کار برد، همه اینها نیاز به
تلاش علمی و همت و نیز درست اندیشیدن دارد، نه اینکه به صرف داشتن پول نفت
به فکر واردات باشیم و یا فرض کنیم که کشاورز ایرانی با مثلا دو هکتار زمین
می‌تواند با کشاورز اروپایی که حداقل ۱۰۰ هکتار زمین در اختیار دارد،
رقابت کند. باید سرمنشأ کشاورزی را از آیات قرآن بگیریم و نه اینکه فقط اسم
وزارتخانه را عوض کرده و ادعا کنیم که کار ما اسلامی شده است.
*اجرای
آبخیزداری برای حفظ آب روش‌هایی برای حفظ بارش‌های آسمانی وجود دارد از آن
جمله می‌توان به اجرای عملیات مکانیکی آبخیزداری و آبخوانداری اشاره کرد.
*ریزش سالانه ۴۱۲ میلیارد متر مکعب بارش آسمانی جمهوری اسلامی ایران با
وسعت یک میلیون و 648 هزار کیلومتر مربع و با بارندگی میانگین 250 میلی‌متر
در سال شاهد بارش حدود ۴۱۲ میلیارد متر مکعب آب در طول سال است، گرچه
پراکندگی این بارش‌ها یکسان نیست و عمده کشور کویر و بیابان است، اما باز
هم می‌توان با عملیات آبخیزداری و آبخوانداری و تلفیق کشاورزی مدرن و
سنتی ایرانی، آب آسمان را برای کشت کار حفظ کرد و نیازی به دست زدن به
آب‌های عمقی و کشیدن آب از 200 متری دل زمین نیست. اگر فقط ۲۵ درصد این آب
مهار و استفاده شود با وضع کنونی هم می‌توان ۱۰۳ میلیون تن محصول تولید کرد
که غذای ۱۰۳ میلیون انسان را فراهم می‌کند.
امروزه بر اثر کشیدن آب‌های دل
زمین علاوه بر گرم شدن دمای زمین باعث فرو نشست شدن برخی از دشت‌ها مانند
دشت شیراز، ارومیه، خراسان جنوبی و دشت اصفهان شده است. باید به قرآن
برگردیم و بدانیم سرمنشأ تولید غذا برای انسان و دام همان بارش‌های آسمانی
است. *نپرداختن زکات خشکسالی در پی دارد البته باید شرایط این بارش‌ها هم
حفظ شود و در قرآن علاوه بر اینکه انسان به کار و تلاش و کشت و کار و تهیه
غذا برای خود و چهارپایانش راهنمایی شده به پرداخت زکات که عمده آن در بخش
کشاورزی است، شامل غلات اربعه یعنی گندم، کشمش، جو و خرما و انعام ثلاثه
یعنی گاو، گوسفند و شتر و نقدین که طلا و نقره است، بپردازد، تا خداوند
برکت خود را نازل کند و در روایات یکی از دلایل خشکسالی نپرداختن زکات ذکر
شده است.
نتیجه این که بر اساس آموزه‌های کلام نورانی خداوند در قرآن منا
غذای انسان و دام بارش آسمانی است که در زمین تولید می‌شود.
بهبود
سعیدی‌کیا
فارس