نهاوند دارای 320 هزار رأس دام سنگین و سبک است که با تولید سالانه پنج هزار و 583 تن گوشت قرمز 21 درصد سهم تولیدات استان در این زمینه و مقام برتر تولید این محصول را در استان دارد.
در نهاوند 60 واحد گاوداری از نوع شیرده و پرواری فعالیت دارند که از این تعداد 12 واحد گاوداری شیرده و پرواری صنعتی هستند.
وضعیت گاوداری ها موجب شده سالانه 90 هزار تن شیر خام توسط دامدارای های نهاوند تولید میشود که علاوه بر تامین نیاز شهروندان نهاوندی و کارخانجات تولید لبنیات به شهرستانهای همجوار نیز صادر شود.
از سال 1388 تا کنون وضعیت گاوداری و دامداری در کشور و نهاوند پیچیده و با مشکلات متعددی همراه شده است
همچنین در شهرستان نهاوند بیش از سه هزار و 500 نفر در بخش تولیدات فرآوردهای دامی مشغول به فعالیت هستند اما از سال 1388 تا کنون وضعیت گاوداری و دامداری در کشور و نهاوند پیچیده و با مشکلات متعددی همراه شده است.
در اینکه دامداری و گاوداری از شغل های پرخطری است که حوادث غیر قابل پیش بینی مثل مرگ و میر دام همیشه در کمین نشسته و هر لحظه می تواند تمام داشته های یک دامدار را از بین ببرد شکی نیست اما امروز دغدغه های دیگری مانند بدهی معوقه بانکی، سود جریمه دیر کرد تسهیلات بانکی، ارزان بودن قیمت شیر، گران بوده علوفه و خوراک دام با توجه به خشکسالی های پی در پی و تامین دارو نیز این حرفه را تهدید می کند.
درچهار سال گذشته تعدادی از گاوداران، گاوهای پرشیر خود را خشک و از مدار تولید خارج کرده اند و شمار دیگری از گاوداری هایی که در استان همدان (هم به لحاظ اعتبار صاحبانشان و هم به لحاظ حجم تولید) جزو مطرح ترین ها بوده اند، رسماً تعطیل و یا با کمتر از ظرفیت خود در حال فعالیت هستند.
پیچیدگی وضعیت و مشکلات واحدهای دامداری و گاوداری نهاوند شرایط خاصی دارد که آن را باید از فعالان این عرصه جویا شد اما بیان این نکته ضروری است درحالیکه وزارت کشاورزی طبق مصوبه ستاد تنظیم بازار نرخ 1440 تومانی را برای خرید شیرخام اعلام کرده، صنایع لبنی به دلیل نبود کشش در بازار اعلام کردند نمیتوانند این محصول را بیش از کیلویی 1250 تومان بخرند و بر اساس شیر 1250 تومانی نرخ فرآوردههای لبنی را تعیین و افزایش 15 درصدی را اعلام کردند.
عبدالعلی سیاوشی مالک شرکت تعاونی معتمد شیر نهاوند در روستای معتمد آباد است، این واحد گاوداری در زمینی به مساحت پنج هزار متر مربع و با ظرفیت اسمی 80 رأسی احداث شده است.
سیاووشی در خصوص مشکلات این واحد گفت: در سالهای قبل از 88 همه چیز عالی بود وضعیت خوراک دام ، هزینه دامپزشکی و دارو، هزینه سوخت و انرژی و متعادل بودن دستمزد و حق بیمه کارکنان در حد متعادل و با هزینه های ما همخوانی داشت اما از سال 88 به بعد همه چیز تغییر کرد و روز به روز نگهداری گاو و گاوداری گران و گران تر شد و متاسفانه از چهار سال قبل تاکنون هزینه ها چند برابر شده است.
وی گفت: یونجه از هر کیلو 450 تومان به 1150 تومان، ویزیت دامپزشک از 20 تا 30 هزار تومان به 60 تا 80 هزار تومان افزایش یافته و قیمت ذرت علوفه ای پنج برابرشده و گازوئیل نیز از لیتری 16 تومان به 350 تومان رسیده و انگار همه چیز برای ورشکستگی و شکست ما طراحی شده است
وی گفت: قرار شد سال 1389 یارانه ساخت وساز دامپروری،کارگاه ،انرژی و... به تولید کننده ها پرداخت شود اما متاسفانه تاکنون حتی یک ریال دریافت نکرده ام و البته کسانی که قبل از سال 1389 دامپروری ساخته اند 50 تا 60 تومان یارانه دریافت کرده اند.
سیاووشی ادامه داد: سرمایه آورده من حدود 600 میلیون تومان بود و در سال 1391 حدود 200 میلیون تومان وام توسعه دریافت کردم هفت درصد از سود 14 درصدی وام را دولت تقبل کرد وبه موقع وام تسویه شد اما مبلغ وام دوم 425 میلیون تومان بود که تاکنون از پنج قسط وام فقط دو قسط آنرا پرداخت کرده ام و تاکنون یارانه سود این وام محاسبه نشده و از 200 راس گاو دامداری 50 راس آنرا برای باز پرداخت وام وبدهی فروخته ام.
وی از وضعیت اشتغال گاوداری خود نیز با ناامیدی حرف زد و گفت: در ابتدا و هنگام شروع فعالیت 15 نفر در این گاوداری مشغول بودند ولی اکنون به چهار یا پنج نفر رسیده چون از عهده پرداخت حقوق و بیمه برنمی آیم و چون این مجموعه به نام شرکت به ثبت رسیده پرداخت حق بیمه کارگران با شرکت پتروشیمی وذوب آهن فرقی ندارد.
از اول سال 1393 دولت اعلام کرده به ازای هر کیلوشیر 1445 تومان پرداخت می کندکه متاسفانه این تصمیم اجرا نشده است
عبدالعلی سیاوشی گفت: سال اول فعالیت تا 1000 کیلو تولید شیر در روز هم داشته ایم که البته به زایش گاوها هم بستگی دارد ولی در حال حاضر حدود 400 کیلو تولید شیر داریم که به ازای هرکیلو شیر 1140 تومان به دامدار پرداخت می شود که البته از اول سال 1393 دولت اعلام کرده به ازای هر کیلوشیر 1445 تومان پرداخت می کندکه متاسفانه این تصمیم اجرا نشده است .
سیاوشی برای رهایی از این وضعیت و حل مشکلاتش راههکار و پیشنهاد های هم برای مسئولان دارد که دراین زمینه گفت: بانک نباید با کارگاه هایی که وام گرفته اند و در جای دیگر هزینه و کرده اند و غیر فعال هستند و کارگاههایی که فعال هستند و مشغول به کار وخدمت می باشند یکسان برخورد کند چراکه این عادلانه نیست.
وی گفت: بانک ها مدت زمان پرداخت وام کارگاه های فعال را بدون بهره تمدید کنند که اگر این کار صورت گیرد می توانیم روی پای خود بایستیم .
وی از دولت می خواهد به تعهداتش در تقبل هفت درصد سود وام دریافتی عمل کند و یارانه شیر مستقیم و بدون واسطه به دامدار پرداخت شود .
سیاوشی در پایان درخواست داشت یارانه سوخت انرژی و ساخت وساز نیز پرداخت شود.
علی گردیانی مالک شرکت خزل شیر نهاوند دیگر گاوداری است که به خبرنگار مهر گفت: در حال حاضر دامدار نهاده دامی را کیلویی حدود 1200تومان خریداری می کند در حالیکه شیر را کارخانه یا شرکت حدود هزار تا هزار و پنجاه تومان می خرد و در حقیقت قیمت هر کیلو نهاده دامی از شیر در بهترین حالت 100 تومان بیشتر است و این بدین معناست که گاو دار به خاک سیاه نشسته است.
گردیانی با اشاره به اهمیت دامداری از جهت تولید و اشتغال ادامه داد: بخش دام نقش موثری در ایجاد اشتغال دارد و تعجب بر انگیز است که مسئولان بانکی فکری به حال مشکلات این بخش نمی کنند.
وی افزود: دامداران بسیاری از بانک وام و تسهیلات گرفته اند اما با شرایط فوق موفق به پرداخت اقساط و سود بانک نشده اند بعنوان نمونه یکی چون من 480 میلیون تومان وام گرفته ام که تاریخ سر رسید و بازپرداخت اقساط آن هم گذشته اما پیش بینی من این بود که حداقل خواهم توانست سود وام و درصدی از اصل آن را پرداخت کنم که متاسفانه وضعیت بازار و هزینه نگهداری دام آن قدر نامناسب است که نه تنها نمی توانم حتی یک ریال از اصل وام خود را پرداخت کنم که مجبورم برای پرداخت سود آن نیز زیر بار قرض دیگری بروم و این در حالیست که بانک عامل گفته است برای استمهال وام باید سود تسهیلات و بیست درصد از اصل آن پرداخت شود.
گردیانی ادامه داد: سود و بازپرداخت اقساط تسهیلات بانکی برای بسیاری از مردم کشور به ویژه تولید کنندگان بسیار سخت است و باتوجه به کاهش قدرت اقتصادی بسیاری از واحدهای تولیدی در شهرستان ها از کمبود نقدینگی رنج می برند اما با توجه به سود بالای تسهیلات بانکی، تولید کنندگان نمی توانند کاری کنند.
وی افزود: در چند سال گذشته شاهد ورشکستگی بسیاری از واحدهای تولیدی و صنعتی کوچک به دلیل بدهی های بانکی بوده ایم و آن تعداد از واحدهای فعال نیز با حداقل ظرفیت خود در حال فعالیت هستند.
بانک ها به جای گشودن گره از مشکلات مردم، مشکلات بیشتری برای آنها ایجاد کرده اند
علی گردیانی بیان داشت: بانک ها به جای گشودن گره از مشکلات مردم، مشکلات بیشتری برای آنها ایجاد کرده اند و در اصل خود باری بر دوش مردم شده اند و حتی در هر شرایطی پول خود را میخواهند و توجهی به شرایط تولیدکننده ندارند و با سخت گیری های خود بسیاری از تولیدکنندگان را به خاک سیاه نشاندهاند.
گردیانی اظهار داشت: در حال حاضر مهمترین مشکلات دامداریها خشکسالی در سالهای گذشته، افزایش قیمت علوفه و نهادههای دامی، بدهی دامداران به سیستم بانکی، قطع یارانه شیر خانوار و عدم پرداخت مطالبات دامداران و گرانی سوخت است.
گردیانی گفت : برای حل مشکلات دامداران باید نسبت به تعیین تکلیف بدهی دامداران به بانک کشاورزی در راستای اجرای بند 28 قانون بودجه سال 1390 مبنی بر تقسیط پنج ساله بدهی واحدهای تولیدی کشاورزی که در بازپرداخت بدهیهای خود دچار مشکل شدهاند و یا اجرای ماده 11 بند ج قانون اقدام شود.
وی همچنین خواستار بخشودگی سود مطالبات غیرجاری و سود مطالبات سررسید شده گاوداریهای شیری شد و گفت: ترتیبی اتخاذ شود تا بدون پرداخت هیچگونه هزینهای بدهی گاوداران به مدت پنج سال تقسیط شود.
علی خزایی مالک شرکت تعاونی طه گستر شیراوند نیز وضعیت ادامه فعالیت گاوداری خود را بحرانی عنوان کرد و در گفتگو با مهر بیان داشت: گاوداری من دارای ظرفیت 80 رأسی است و برای پنج نفر اشتغال زایی کرده اما وجود معوقات بانکی و عدم نقدینگی با هزینه های سنگین نگهداری دام شرایط پیچیده و مبهمی برای ادامه فعالیت به وجود آورده است.
خزایی افزود: مسئولان با توجه به جایگاه و اهمیت دام در کشور می توانند از طریق ستاد حوادث غیر مترقبه کشور به کمک گاوداران بیایند و آنها را از نابودی و ورشکستگی نجات دهند.
وی موافقت با تشکیل اتحادیه دامداران صنعتی و دریافت سهم سبوس و غلات را از دیگر راههای برطرف کردن مشکلات واحدهای دامداری عنوان کرد.
وی ادامه داد: گاوداران شهرستان نهاوند با فهرست عریض و طویلی از مشکلات رو برو هستند و دولت هر سال بنزین و سوخت را گران می کند و عملا هزینه تولید بالا می رود با این وجود قیمت شیر هیچ گونه تغییری نمی کند.
فرماندار شهرستان نهاوند نیز در مورد وضعیت دامداران نهاوند و حل مشکلات آنها گفت: اگر بانک های عامل نسبت به استهمال بدهی معوقه این افراد طبق ماده 11 بند ج عمل کنند مشکلات بانکی و عدم نقدینگی آنها حل می شود
در نهاوند 60 واحد گاوداری از نوع شیرده و پرواری فعالیت دارند
امامعلی عبدالملکی با اشاره به اینکه در نهاوند 60 واحد گاوداری از نوع شیرده و پرواری فعالیت دارند، ادامه داد: از این تعداد 12 واحد گاوداری شیرده و پرواری صنعتی هستند که برای توجه به رفع مشکلات آنها با ایجاد اتحادیه شرکتهای تعاونی دامداری و دامپروری در نهاوند موافقت شده است.
عبدالملکی افزود: این اتحادیه با هدف ارائه خدمت به تعاونیهای زیرمجموعه، رسیدگی به حل مشکلات دامداران صنعتی، ارائه خدمات مشاورهای و آموزشی، نظارت بر واحدهای ذیربط، اخذ تسهیلات و ارائه سایر حمایتهای دولتی برای تقویت بنیه مالی دامداریهای فعال در سطح شهرستان تشکیل می شود.
وی مصوب کردن تزریق اعتبار از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی را از دیگر راهکارهای اعطای تسهیلات عنوان کرد و گفت: می توان ازاین اعتبار با هدف پرداخت بدهیهای معوقه و خرید دام به گاوداران استفاده کرد.
رئیس بانک کشاورزی شهر فیروزان نهاوند نیز در گفتگو با مهر گفت: برای حل مشکلات دامداران و گاوداران دو طرح اجرا شده که درابتدا مدت زمان پرداخت بدهی و اقساط بانکی گاوداران از پنج سال به هشت سال تغییر کرد که با اجرای این دستور به ازای افزایش سه سال مدت زمان سود بیشتری هم به تسهیلات تعلق گرفت که بعلت همین موضوع تعدادی از گاودران خواهان برگشت به شرایط پنج ساله شدند.
مومنعلی رضایی ادامه داد: بعضی از واحدهای تولیدی دامداری که خواهان تمدید بدهی و اقساط و دیر کرد معوقات بانکی هستند بر اساس دستور العمل قانونی بانک باید پرونده اجرایی در بانک ها نداشته باشند که اگر پرونده اجرایی داشته باشند برای استهمال نیازمند ثبت جدید در اداره ثبت و اسناد هستند.
رضایی ادامه داد: سود تسهیلات بانکی کشاورزی 21 درصد است و بر اساس بخش نامه انونی از ارائه خدمات و تسهیلات جدید به متقاضی معذوریم اما مهلت بازپرداخت وامها و معوقات آنها را برابر قانون و دستورالعمل تمدید می کنیم.
گاوداری نهاوند
وی با اشاره به اینکه با توجه به دستور العمل و مقررات شش درصد جرائم و دیر کردها در صورت تسویه کامل بخشیده می شود، گفت: در غیر این صورت برابر قیمت روز سود آن دریافت می شود.
رئیس بانک کشاورزی شهر فیروزان عنوان کرد: برابر ماده 11 بند ج مقرر شده بانک پنج تا 10 درصد از مبلغ کل بدهی واحدهای تولید که اقساط معوقه دارند را دریافت و اصل بدهی را تا پنج سال دیگر تسقیط و تمدید کنند که واحدها و شرکت های که می خواهند از این ماده استفاده کنند باید وثیقه جدیدی را به بانک معرفی کنند.
مومنعلی رضایی گفت: تا پایان سال گذشته بانک کشاورزی فیروزان نهاوند دو میلیارد و پنج میلیون و 480 هزار تومان و در 10 ماه گذشته سال جاری نیز 896 میلیون تومان دیر کرد گاودران و دامداران را بخشیده است.
رضایی ادامه داد: همچنین برابر خط مشی بانک در سال جاری 915 میلیون تومان برای مالکان گاوداری و دامداری بخش خزل نهاوند تمدید اقساط بانکی صورت گرفته است.
وی ادامه داد: برای کمک و حمایت از گاوداران و دامداران بخش خزل نهاوندنیز در سال جاری بر اساس بند 16 قانون بودجه چهار میلیاردو 900 میلیون تومان تمدید اقساط معوقه انجام شده است.
بااین تفاسیر از آنجایی که سهم زیادی از مصارف غذایی مردم در کشور به فرآوردههای دامی و طیور اختصاص دارد انتظار میرود مسئولان متولی بر روند تولید وعرضه این اقلام پرمصرف دقت و نظارت بیشتری داشته باشند و مشکلات و دغدغههای این بخشها را نادیده نگیرند و نسبت به حل مشکلات و دغدغه های آنان اهتمام و جدیت بیشتری داشته باشند.
مهر