هرسال براساس عرفی نانوشته در ماه‌های پایانی سال طی برگزاری نشست‌های خبری متعدد، مسئولان وزارتخانه‌ها و اداره‌های دولتی از برنامه و کارکردهای اداره تحت امرشان طی سالی که روبه پایان است می‌گویند.
به گزارش ایسنا، قانون در ادامه می‌نویسد: یکی از خبرسازترین وزارتخانه‌ها هرسال وزارت جهاد کشاورزی است؛ چون این وزارتخانه علاوه بر کنترل و برنامه‌ریزی برای تولیدات زراعی داخل کشورمان عهده‌دار نظارت بر میزان تمامی تامین خوراک و تغذیه مورد نیاز کشور به این وزارتخانه واگذار شده است.
از این رو محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی با توجه به نزدیک شدن ایام پایانی سال در آخرین اظهارنظرهایش ضمن تاکید بر تامین کل نیازهای میوه شب عید کشور می‌گوید: به دلیل حجم مناسب تولید داخلی میوه و تکمیل ظرفیت انبارها این وزارتخانه مجوزی برای واردات میوه به ویژه مرکبات از هیچ کشوری صادر نکرده است.
وزیر جهاد کشاورزی در این زمینه می‌افزاید: هیج نیازی به واردات نداریم و واردات بدون مجوز و غیرقانونی میوه به لحاظ عدم نظارت بهداشتی و قرنطینه گیاهی روی این محصولات موجب ورود و سرایت عوامل خسارت زا به باغ های کشور می‌شود و نگرانی بسیاری برای بخش کشاورزی به همراه دارد که در بعضی از موارد مانند سال های قبل، جبران آن با صرف هزینه های گزاف نیز عملا غیر ممکن خواهد بود.
این اظهار نظرها درحالی از سوی بالاترین مقام وزارت جهاد کشاورزی اعلام می‌شود که همگان شاهد جولان انواع و اقسام میوه‌های وارداتی و خارجی در میوه‌فروشی‌های کشورمان هستند هرچند قیمت تولیدات داخلی ایران نیز روبه افزایش گذاشته و نگرانی‌هایی در میان مصرف‌کنندگان ایجاد کرده است به‌طوری که برخی فعالان بازار افزایش ناگهانی قیمت میوه در شب عید امسال را دور از ذهن نمی‌دانند.
از این رو «قانون» برای یافتن پاسخ این سوال که چطور بدون صدور مجوز سازمان‌های ذی‌ربط این حجم گسترده میوه‌خارجی و قاچاق در بازار کشورمان کاملا واضح و جلوی چشم مسئولان به فروش می‌رسد این‌بار به جای دفتر مقام‌های مسئول و دست اندرکاران دولتی سری به دنیای خصوصی صادرات و واردات میوه و فعالانش زده است تا از روند قاچاق میوه به بازار مصرف کشورمان بگوید.
بازارچه‌های مرزی گذرگاه قانونی قاچاق میوه!
رضا ابراهیمی یکی از فعالان به نام صادرات میوه و صیفی در جنوب کشورمان ضمن تایید حجم گسترده قاچاق میوه از مرزهای مختلف کشورمان به «قانون» می‌گوید: قاچاق انواع و اقسام محصولات از مرزهای آبی و خاکی کشورمان همواره از سال‌های قبل وجود داشته است. مدتی است که قاچاق به سمت محصولات کشاورزی سوق داده شده است یعنی با توجه به نیازهای داخلی و البته دستورالعمل‌های غیرکارشناسی که از سوی مقامات مسئول صادر شده زمینه سودآوری برای برخی محصولات ایجاد شده و سودجویان با استفاده از خلأ های قانونی دست به کار می‌شوند.
این فعال بازار صادرات و واردات میوه و صیفی در ادامه می‌افزاید به‌طور کلی روند ورود غیر قانونی میوه به داخل کشورمان به دو صورت مختلف انجام می‌پذیرد اول اینکه شرکت‌ها و اشخاصی هستند که با استفاده از ارتباطات و رانت‌هایی که در اختیار دارند کاملا قانونی و با استفاده از خلأ‌های موجود، متناسب با سیاست‌ها در زمان مناسب حجم انبوهی از محصولات و تولیدات باغی را وارد کشورمان کرده و در زمان مشخصی روانه بازار می‌کنند، اما روش دوم که غیرقانونی است از طریق معابر آبی و خاکی اطراف کشورمان یا بازارچه‌های مرزی است.
وی درباره ورود محصولات باغی از طریق معابر مرزی می‌گوید: در این روش یکی کاملا غیرقانونی است و با استفاده از کولبران و چهارپایانشان علی رغم تصور اشتباه مسئولان که می‌گویند میوه را نمی‌توان از این طریق قاچاق وارد کشورمان کرد انجام می‌گیرد و روش دیگر کاملا واضح دربازارچه‌های مرزی انجام می‌شود، اما یک نکته در این دو مورد کاملا مشترک است آنهم ورود در حجم‌های کم و انبارکردن میوه در مکانی غیر از انبارهای بازارچه‌های مرزی با مشخصات جعلی است.
ابراهیمی در این باره روند کار را این‌گونه توضیح می‌دهد براساس کارت‌های پیله‌وری که از فرمانداری یا استانداری منطقه برای برخی از افراد ساکن و متقاضی صادر میکند اجازه راه اندازی کسب‌و کار در بازارچه‌های مرزی به آنها داده می‌شود و براساس صادراتی که انجام می‌دهند می‌توانند واردات محصولات مجاز را زیر نظر مسئولان گمرکی و دیگر مسئولان انجام دهند اما در این میان روزنه‌های بسیاری وجود دارد که میوه‌های خارجی و برخی کالاها کاملا قانونی وارد می‌شوند.
تغییر هویت میوه‌ها در پستو
این فعال صادرات میوه و صیفی درباره چگونگی واردات میوه از طریق بازارچه‌های مرزی ادامه می‌دهد: افراد با استفاده از قانون آزاد ورود محصولات به محوطه بازارچه اقدام به واردات گسترده محصولات باغی مثل پرتقال، لیموشیرین، نارنگی و سیب می‌کنند و بااستفاده از افراد چترباز و معافیت‌های قانونی موجود به صورت مویرگی محصولات را در مدت زمانی مشخص به نقطه دیگری انتقال می‌دهند و به متقاضیان می‌فروشند اما روش دیگری در این زمینه وجود دارد که میوه‌هایی که به محوطه بازارچه‌های مرزی وارد می‌شود با فرآیندی اسناد و مدارک‌شان به میوه‌های تولید داخل تغییر یافته و به عنوان اجناس مرجوعی با برچسب‌های ایرانی وارد کشورمان می‌شود که به این ترتیب هیچ ردی از ورود غیر قانونی میوه برجای نخواهد ماند.
عراق مناسب‌ترین بازار
ابراهیمی درباره مبادی ورودی میوه‌های قاچاق معتقد است : همه می‌دانیم قیمت نفت درجهان کاهش داشته است که این موضوع بر قیمت انواع محصولات به‌خصوص محصولات زراعی نیز تاثیر بسزایی داشته به‌طوری که قیمت‌های جهانی اکنون بسیار پایین‌تر از تولیدات داخلی ایران است بنابراین زمینه قاچاق میوه کاملا مهیاست و سودجویان هرگز این فرصت را از دست نخواهند داد و در حال حاضر بهترین بازار برای خرید محصولات میوه و صیفی کشور عراق است. به‌طوری که واردکنندگان می‌توانند بهترین میوه‌ها با کیفیتی بسیار بالا و قیمتی کاملا مناسب را تهیه و با استفاده از همان روش‌های یاد شده در مقصدی که خود تعیین می‌کنند تحویل بگیرند.
به عنوان مثال اکنون بهترین پرتقال دربازار عراق کیلویی 2200 تومان خریداری می‌شود و با توجه به هزینه حملی که کولبران به ازای هرکیلو بین 1000 تا 1500 تومان دریافت می‌کنند قیمت نهایی محصول در محلی که خریدار مشخص میکند به صورت روزانه 2 تن تحویل داده می‌شود اما مصرف کننده عادی در سطح شهر این پرتقال را نزدیک به 6 هزار تومان دریافت خواهد کرد.
خرید تضمینی بلای جان تولید
از سوی دیگر کارشناسان یکی از عمده معضلات محصولات زراعی و باغی کشورمان را خرید تضمینی دولت می‌دانند به صورتی این موضوع به دلیل ناهماهنگی های موجود باعث زیان بسیار گسترده در برخی محصولات شده است.
جواد خراسانی اصل، یکی دیگر از فعالان صادرات و واردات میوه‌و تره‌بار در این زمینه می‌گوید: متاسفانه ایران به دلیل مسائل و مشکلات بسیار زیادی که گریبانگیر تولیداتش شده توان رقابتی با دیگر کشورها را نداشته و درحال از دست دادن بازارهای سنتی خود نیز هست. به عنوان مثال دولت امسال اعلام کرد سیب و خیار ایران را به روسیه صادر میکند و بسیاری از تولیدکنندگان به این امید افزایش تولید داده و محصولات‌شان را انبار کردند تا با استفاده از خرید تضمینی برای صادرات به روسیه حمل شود و از سوی مسئولان بخشی از مبالغ خرید تضمینی نیز پرداخت شد اما حتی یک کیلوگرم هم صادر نشده است و به همین دلیل تولیدکنندگان به دنبال مشتری هستند و پیش بینی می‌شود سیب و خیار امسال در بازار شب عید افت قیمتی بسیار زیادی را تجربه کند.
این فعال صادرات نبود برنامه و مدیریت صحیح در کنترل کشت و تولید را عمده عامل ناموفقیتی ایران در بازارهای کشورهای اطراف می‌داند و می‌افزاید قبلا سیب ایران در کشور کویت خریداران بسیار زیادی داشت اما از آنجا که هزینه تولید بالارفته و دربسیاری از موارد کیفیت بسیار پایین آمده اکنون بازار کویت در اختیار سیب آمریکایی با کیفیتی به مراتب بالاتر وقیمت بسیار پایین تر قرار گرفته است.