چای ارزان برای عده ای سود آور است

 مشکلات چایکاران طی سال های اخیر در روند تولیدات باغداران تاثیر منفی گذاشته است؛از طرفی تلنبار محصولات چایکاران در انبارهای دولتی صادرکنندگان را بر آن داشت تا با دولت وارد مذاکره شده و در راستای صادرات چای اقداماتی به عمل آورند؛اما نکته ای که حائز اهمیت است سنگ اندازی در عرصه صادرات چای است که این امر نارضایتی صادرکنندگان را در پی داشته است.

از طرفی  مشکلاتی از زمان تولید چای تا فروش و حتی صادرات برای تولیدکننده تا صادرکننده وجود دارد که عدم رسیدگی به این مشکلات،صنعت چای را با مشکل مواجه خواهد کرد.

کاهش تولید برگ سبز چای

بر اساس این گزارش برداشت برگ سبز چای نسبت به سال گذشته مجموعا ۲۴ درصد کاهش یافته است و طبق اعلام رسمی سازمان چای از نظر مقدار نسبت به سال گذشته مجموعا با ۱۷ هزار تن کسری تولید مواجه‌ ایم.

یک تولیدکننده چای در این رابطه به ایلنا می گوید:" با توجه به اینکه کشور در شرایط رکود تورمی قرار دارد کاهش تولیدات فشار بسیار زیادی را به باغداران چای وارد می‌کند.

وی با اشاره به کاهش بارندگی در سال های اخیر مشکلات چایکاران را عدیده می داند و از شرایط سخت زندگی آنان خبر می دهد.

وی با اشاره به این نکته که درآمد چایکاران از طریق دولتی محاسبه و پرداخت می‌شود، می گوید:"با توجه به اینکه روش درآمد چایکاران از طریق سیتم دولتی است این روش با شرایط موجود که کشور دچار رکود تورمی است همخوانی ندارد و بنابر این عرصه را بیش از پیش برای آنان تنگ کرده است.

این تولید کننده چای با تاکید بر مشکلات موجود در پروسه تولید چای اظهار می کند:" باغات چای برای تولید کننده چای مزیت اقتصادی نداردو به همین خاطر است که علاوه بر مشکلات موجود در امر تولید رغبت چایکاران را هم کاهش داده است که همه این عوامل در کنار هم منجر به کاهش بهره وری شده است. "

یکی دیگر از مشکلات چایکاران واردات بی‌رویه چای است که گویا هیچ نظارتی برآن وجود ندارد، بطوری که غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی، نماینده مردم رشت با اشاره به نابودی بخش قابل توجهی از باغات چای گیلان به دلیل خشکسالی به ایلنا گفت: علاوه بر خشکسالی، واردات چای نیز مشکل اصلی چایکاران است که همچنان ادامه داشته و معضلاتی را برای چایکاران به وجود آورده است، اکنون بخش قابل توجهی از جنگل‌ها و باغات چای گیلان به دلیل خشکسالی در معرض نابودی بوده و این موضوع اخذ تدابیر کارآمد را می‌طلبد. "

14 درصد از چایکاران بیمه اند

علاوه بر کاهش تولید مشکل دیگری که باغداران چای با آن مواجه‌اند بیمه نشدن باغات چای است که شرایط سختی را برای ادامه فعالیت آنان به وجود آورده است؛ به طوری که از ۵۵ هزار و ۴۲۲ نفر چایکار با سطح زیرکشت ۲۵ هزار و ۱۰۲ هکتار فقط ۷۶۳۳ نفر با مساحت۴۹۳۸ هکتار باغات چای خود را بیمه کرده‌اند.

بنابر این؛ حدود ۱۴ درصد از کل چایکاران موفق به بیمه باغات خود شده‌اند که درصد بسیار پایینی برای این باغداران با توجه به اینکه اغلب آنان معیشت خود را با این باغات تامین می‌کنند به شمار می‌آید. "

یک تولید کننده چای در این رابطه با اشاره به بیمه نشدن اغلب باغات چای در ادامه افزود: با توجه به شرایط سخت در پروسه تولید، هنوز هم بسیاری از باغات چای تغییر کاربری نداده‌اند، بسیاری از باغداران خود اشتغالند و صرفا به دلیل علاقه خود در این باغات به کشت چای می‌پردازند؛ اما درآمدشان جوابگوی هزینه‌های تولید آنان نیست. "

با توجه به اینکه قیمت گذاری چای توسط دولت انجام می گیرد؛اما نکته جالب توجه این است که آمار دقیقی از میزان تولید،مصرف و نیاز بازار ارائه نشده است؛ البته ضعف  در ارائه آماربخش کشاورزی مساله جدیدی نیست  ضعف در ارائه آمار به همراه مشکلات عدیده‌ای که چایکاران در امر تولید با آن مواجه‌اند دست به دست هم داده است تا تولید محصولی که قابلیت صادرات و رقابت در بازارهای بین المللی دارد، در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد که در پس آن مشکلات معیشتی عدیده‌ای را برای چایکاران به وجود آورد.

رییس سندیکای چای شمال کشور در رابطه با مشکلات عدیده چایکاران می گوید: باغات چای به صورت طبیعی آبیاری می شود و کاهش بارندگی کاهش تولید را در پی خواهد داشت.

وی همچنین در رابطه با چای خشک که در انبارها تلمبار شده است به نکته جالبی اشاره می کند:"به میزان قابل توجهی چای خشک در انبارها تلمبار شده بود که  دولت آنها را به قیمت بسیار پایین به فروش می رساند در سال 91 عده ای از صادرکنندگان این چای را از دولت خریداری کرده و قیمت را براساس کشش قیمت تعیین واین محصول را به فروش می رساندند.

نعمت یاورزاده در ادامه می گوید:وقتی این کار را انجام دادیم قراردادهای ما را لغو کردند چون کسانی بودند که از چای ارزان سودمی بردند به همین خاطر عده ای در دولت با سنگ اندازی مانع از ادامه کار شدند؛مثلا سازمان چای،بهداشت با سنگ اندازی در صادرات این محصول مشکلاتی به وجود آوردند.

یاورزاده یکی از مشکلات چایکاران را مربوط به قیمت چای و بی انگیزگی کشاورزان و خروج آنان از باغات می داند، و تاکید می کند:"محصول 300 هزار تنی چای در دهه 70 به 80 هزار تن رسیده است،کمبود محصول کاهش درآمد ایجاد می کند، دلسردی تولیدکننده موجب شده است که محصول کیفیت سابق را نداشته باشد، باید برای کشاورزان طرح بلند مدت را در نظر گرفت؛متاسفانه برنامه برای تولید چای  سمت وسوی درستی ندارد.

از دیگر مشکلات کشاورزان تسهیلاتی است که وعده اش به کشاورز داده می شود اما در این راستا اقدام خاصی صورت نمی گیرد،از طرفی صادرات که موجب رونق در خرید و فروش جای می شود نیز با سنگ اندازی با مشکل مواجه می شود.

یاورزاده در خصوص صادرات می گوید:"با توجه به اینکه واردکننده چای ایران،از واردات این محصول ایرانی استقبال می کند؛اما به دلیل مشکلات در امرصادرات این کاربه صورت بازارچه های مرزی وبدون نظارت است، برای صادرات هیچ برنامه مدون خاصی وجود ندارد."

حال سوال اینجاست که با توجه به اینکه ضوابط در کشور صادرکننده رعایت می شود و کشور واردکننده نیز مشکلی ندارد؛بنابراین دخالت بهداشت وسازمان چای و تعزیرات چه معنایی می تواند داشته باشد، زمانی که کشور وارد کننده محصول را پسندیده است چرا باید در داخل کشور موانع صادراتی ایجاد شود که عواقب آن کاهش قیمت چای خشک باشد؛از طرفی ترکیه بزرگترین وارد کننده چای ایران است که به عنوان یک کشور واسطه cis چای ایران را به روسیه می فرستد بنابراین شاید بهتر باشد  وزارت جهاد کشاورزی و دیگر سازمان های ذی ربط  به جای جلوگیری صادرات چای که سود آوری را برای تولیدکننده و صادرکننده در پی خواهد داشت تمام قد در بربر واردات این محصول ایستادگی کند.

گزارش:یاسمن خالقیان - ایلنا