استان آذربایجان شرقی و به خصوص شهرستان اسکو به دلیل دارا بودن آب و هوای مناسب، یکی از قطب های تولید گردو در کشور محسوب می شود که سهم بالایی از تولیدات این محصول را به خود اختصاص داده است.
طبق آمار ارائه شده، کشور ایران با وجود دارا بودن رتبه چهارم در تولید محصول گردو در جهان، رتبه ۲۴ را در امر صادرات این محصول دارا است.
با اندکی توجه به این آمار می توان به خوبی ضعف در صادرات این محصول پرارزش را درک کرد، ضعفی که سبب از دست رفتن ارز حاصل از این محصول می شود.
با وجود حجم بالای تولید محصول گردو در کشور و استان آنچه کارشناسان به عنوان یکی از عوامل ضعف صادراتی از آن یاد می کنند عدم یکدستی در تولید این محصول است که سبب شده محصولات داخلی توان رقابت با دیگر کشورهای تولید کننده گردو را نداشته باشند.
آذربایجان شرقی از قطب های مهم تولید گردو در کشور
ابوالفضل شکوری در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به پتانسیل بالای تولید گردو در استان اظهار داشت: استان آذربایجان شرقی از تولیدکنندگان عمده این محصول کشاورزی بوده و حدود ۱۱ هزار و ۴۴۰ هکتار از زمین های کشاورزی استان زیر کشت این محصول قرار دارد.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی ادامه داد: ۲۰ درصد تولید گردوی استان مربوط به شهرستان اسکو است و این شهرستان به دلیل داشتن آب و هوای مناسب به عنوان قطب تولید گردوی استان محسوب می شود.
وی با بیان اینکه بیشتر باغات گردو در استان جوان هستند، گفت: با گذشت زمان و با رشد درختان گردو شاهد تحول عظیم در تولید گردوی استان خواهیم بود و به طور یقین می توانیم سهم بالاتری را در صادرات و بازاریابی این محصول داشته باشیم.
شکوری در خصوص صادرات گردو از استان و دیگر نقاط کشور گفت: با وجود اینکه کشور ایران یکی از کشورهای جهان است که سطح زیر کشت گردوی بالایی دارد اما متاسفانه در بحث صادرات با مشکلات عمده ای مواجه هستیم.
عدم یکدستی و مشکل صادراتی محصول گردو
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان ادامه داد: باغات گردو، به صورت پایه های بذری هستند و این امر سبب می شود محصول گردو به شکل یکنواختی رشد نکند که در این زمینه از باغداران انتظار داریم از نهال های پیوندی گردو برای کاشت این محصول استفاده کنند.
وی با بیان اینکه اگر بتوانیم روش پیوندی را در تولید گردو رواج دهیم شاهد باروری زودتر درختان گردو خواهیم بود، گفت: استفاده از این روش سبب می شود محصول یکدستی تولید شود که این یکدستی عامل اساسی برای بهبود صادرات است.
شکوری ادامه داد:هم اکنون بازارهای بین المللی به دنبال یک محصول یکدست هستند و اگر بتوانیم این فرآیند را به خوبی عملی کنیم به طور یقین از نظر صادرات و ارزآوری گردو پیشرفت بالایی خواهیم داشت و این محصول می تواند به یکی از اقلام کشاورزی با منفعت اقتصادی بالا تبدیل شود.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان با اشاره به برنامه های این سازمان برای تولید محصول مناسب گردو گفت: برای تعویض تاج درختان گردو در باغات استان که بیشتر جوان هستند، وام مناسبی برای کشاورزان در نظر گرفته شده است تا مشکل عمده صادراتی این محصول حل شود.
گردوهای تولیدی فعلی قابلیت عرضه به بازارهای جهانی را ندارند
معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه گردوی تولیدی ایران قابلیت رقابت در بازارهای جهانی را ندارد، گفت:با وجود حجم بالای تولید گردو در استان و کشور متاسفانه به دلایلی این محصول نمی تواند به بازارهای جهانی عرضه شود که این امر به نقطه ضعف بزرگی تبدیل شده است.
محصول فعلی به دلیل تنوع زیاد موجود در درختان بذری و کیفیت قابلیت رقابت در بازارهای بین‌المللی را ندارد و برای صادرات و فرآوری آن نیاز به تولید گردوهای یکنواخت و یک اندازه استاکبر فتحی ادامه داد: محصول فعلی به دلیل تنوع زیاد موجود در درختان بذری و کیفیت قابلیت رقابت در بازارهای بین‌المللی را ندارد و برای صادرات و فرآوری آن نیاز به تولید گردوهای یکنواخت و یک اندازه است که این امکان از طریق کشت بافت امکان پذیر می شود.
وی با اشاره ای به جایگاه کشور در تولید و صادرات محصول گردو گفت: کشور ایران از نظر تولید گردو در جایگاه چهارم دنیا قرار دارد که این امر نشان از پتانسیل بالای این محصول است که می توان از این ظرفیت برای سودآوری بیشتر استفاده کرد اما مشکلات صادراتی مانع از این ارزآوری می شود.
فتحی ادامه داد: با وجود حجم بالای تولید گردو در کشور، رتبه ۲۴ را در صادرات این محصول پرارزش داریم که این امر به خوبی ضعف صادراتی گردو در کل کشور نمایان می کند.
استفاده از روش های جدید کشت افزایش تولید را به دنبال دارد
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان با تاکید بر تکثیر نهال گردو اظهار داشت: در صورتی که امکانات لازم در اختیار کشاورزان کشور قرار گیرد به طور یقین انقلاب بزرگی در تولید و صادرات این محصول کشاورزی شکل می گیرد.
روش جدیدی که در کشورهای پیشرفته برای تولید گردو استفاده می شود، تولید آن به روش کشت بافت استوی ادامه داد: روش جدیدی که در کشورهای پیشرفته برای تولید گردو استفاده می شود، روش کشت بافت است که البته جهاد کشاورزی نیز برای تهیه نهال گردو به روش کشت بافت گام های خوبی برداشته و اقدام به منعقد کردن قراردادهایی برای تهیه نهال گردو با بخش خصوصی کرده است.
فتحی افزود: یکی از ویژگی های مناسب این روش تولید انبوه نهال گردو است و با گسترش این روش در کشور می توان شاهد افزایش تولید محصول و یکدستی آن بود.
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی یکی از مزایای کشت بافت را تولید محصول با کیفیت و کمیت بالا و در یک فضای محدود دانست و افزود: هم چنین به دلیل رشد بالا، محصول در زمان کمتری نسبت به روش بذر بدست می‌آید.
وی ادامه داد: تا زمانی که تولید این گونه نهال‌ها به تعداد کافی و قیمت مناسب انجام نشود امکان اصلاح باغ‌ها، توسعه باغ‌های موجود و باغ‌های جدید در کشور و استان وجود ندارد.
تامین نهال های پیوندی و ترویج کشت آنها، تعویض تاج درختان بویژه در درختان کم سن وسال مساله ای است که کارشناسان حوزه کشاورزی آن را بهترین راه برای اصلاح این محصول می دانند که البته باید این نهال ها با حمایت های ویژه دولت و با قیمت مناسب در اختیار کشاورزان قرار گیرد.
با اندکی حمایت از کشاورزان و ایجاد شرایط لازم از سوی دولت برای آنان می توان شاهد اصلاح روند تولید گردو در کشور و استان بوده و به دنبال آن میزان صادرات گردو به دیگر کشورها را بالا برده و ارزآوری بالای آن را به خوبی شاهد بود.
گزارش: فائزه زنجانی - مهر