میر حسین حسن زاده اظهارکرد: با وجود سرمایه گذاری‌های وسیع در زمینه تولید مرغ صنعتی و ایجاد ظرفیت تولید قابل توجه در کشور، صنعت مرغداری از رونق کافی برخوردار نیست چرا که این صنعت در ایران از مشکلاتی نظیر بازده پایین، نوسانات داخلی قیمت و عدم توسعه صادرات رنج میبرد به گونه‌ای که فعلا قابلیت رقابت پذیر بودن محصول را نسبت به تولیدات رقبا از دست داده است.
وی افزود: صنعت طیور گوشتی کشور با مشکلات عدیده‌ای از جمله مشکلات نقدینگی، افت و خیزهای غیرعادی قیمت‌های داخلی و بین‌المللی نهاده‌ها، عدم وصول به‌موقع مطالبات، بالا رفتن قیمت تمام شده محصول، عدم رقابت‌پذیری و مشکلات بهداشتی روبروست و به اعتقاد کارشناسان در چنین شرایطی یکپارچه‌سازی صنعت، الزامی غیر‌قابل انکار محسوب می‌شود که با حل مشکلات این صنعت می‌تواند نقش موثری در رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال در کشور و همچنین ایجاد امنیت غذایی داشته باشد.
این کارشناس کشاورزی با بیان اینکه امروزه در کشورهای توسعه یافته بخش‌های مختلف صنعت پرورش طیور یکپارچه شده‌اند و با سیستمی تحت عنوان سیستم کامل پرورشی یا یکپارچه اداره می شوند، گفت: در این سیستم یک کمپانی یا شرکت تمامی مراحل تولید را مدیریت و کنترل می کند. این سیستم شامل دو بخش شرکت‌های یکپارچه ساز و پرورش‌دهندگان است.
حسن زاده اعلام کرد: در این زمینه ترکیه شاید مهمترین رقیب برای ایران در زمینه تولید علم ودیگر زمینه‌های اقتصادی و صادراتی باشد و هم اکنون نیر بیش از 80 درصد تولید گوشت مرغ در این کشور تحت شرایط یکپارچه سازی و قرارداد محور از سوی 8 یا 9 شرکت عمده صورت می‌گیرد در حالی که در ایران که این آمار کمتر از 5 درصد برآورد می شود.
وی گفت: یکی از مهمترین مزیت‌های یکپارچه سازی تولید گوشت مرغ در کشور نقش بی بدیل این سیستم در کنترل بهداشتی و مدیریت علمی بیماری‌هاست چرا که اگر مدیریت اجرایی بیش از 20 هزار واحد مرغداری از راس هرم تا انتهای آن توسط چند شرکت معدود مدیریت شود براحتی می توان ضمن رعایت دقیق موارد امنیت زیستی نسبت به کنترل عامل بیماری اعمال مدیریت کرد.
این کارشناس دامپروری افزود: این نقش بویژه در وقوع بحران‌هایی از جمله اپیدمی‌های ویروسی مانند آنفلوانزا می‌تواند بسیار تعیین کننده باشد. چرا که اقدامات پیشگیرانه و حتی محدودکننده و قرنطینه‌ای در سریعترین زمان ممکن از مرغ اجداد تا مراکز عرضه محصولات طیور قابل پیاده شدن است در حالیکه اجرای چنین اقداماتی در شرایط فعلی بسیار دشوار و گاه غیر ممکن به نظر می رسد.
حسن زاده اظهار کرد: از سوی دیگر شرکت‌های یکپارچه‌ساز سعی می کنند در راستای کاهش هزینه‌ها و مدیریت بهتر بازار، حلقه‌های زنجیره تامین را در نزدیکترین نقطه دایر کنند که این امر نقل و انتقال مرغ زنده را به حداقل می‌رساند و در همین راستا گله‌های تحت مدیریت شرکتها توسط سامانه‌ها و دوربین‌ها تحت مراقبت روزانه قرار می گیرند که کوچکترین تغییر رفتار گله و تلفات در سریعترین زمان ممکن به مرکز کنترل گزارش شده و اقدامات لازم صورت می‌گیرد.
وی ادامه داد: شرکت‌های یکپارچه ساز در راستای تلاش برای ارتقای کمی و کیفی محصولات خود افزون بر تشدید اقدامات بهداشتی قرنطینه ای خود نسبت به پیش بینی تمهیدات و نظام بیمه ای مناسب اقدام می کنند که در نتیجه ضمن جلوگیری از وارد آمدن خسارتهای غیر عادی به تولید کنندگان خرده پا زمینه را برای شفاف سازیهای لازم در وقوع تلفات و بیماری های طیور فراهم می کند.
این کارشناس دامپروری با اشاره به اینکه در کشورهای مختلف سیستم یکپارچه سازی با نگرش‌های مختلفی در زمینه زنجیره تولید مانند مالکیت زنجیره، مشارکت زنجیره و مدیریت زنجیره وجود دارد که البته می توان به موارد فوق ، یکپارچه سازی تلفیقی را اضافه کرد، گفت: در دیدگاه مالکیتی یک شرکت مالک تمام عناصر زنجیره تولید است اما در دیدگاه مشارکتی‌سازی هر شخص یا شرکتی می‌تواند در یکی از شاخه‌های صنعت مرغداری وارد شود و سرمایه گذاری کند و نهایتا در دیدگاه مدیریت زنجیره، مجموعه اقداماتی انجام می‌شود تا عرضه‌کنندگان خدمات و کالا، تولید کنندگان، انبارها و فروشندگان به گونه‌ای ادغام و هماهنگ شوند که کالا به مقدار بهینه به مکان‌های مناسب و در زمان مناسب ارسال شود و با انجام این مجموعه اقدامات در حالی که رضایت مشتری حاصل می‌شود، هزینه‌ها کاهش یافته و سود در قسمت‌های مختلف زنجیره بطور عادلانه توزیع می‌شود.
حسن زاده اظهار کرد: استفاده از هرکدام از این رویکردها برای یکپارچه‌سازی بستگی به شرایط اقتصادی کشور، وضعیت صنعت مرغداری و فرهنگ جامعه دارد که بر اساس فاکتورهای مذکور به نظر می رسد در ایران روش مشارکتی و مدیریتی قابلیت اجرایی بیشتری داشته باشد اما در این زمینه نقش حمایتی، قانون گذاری و نظارتی دولت در ایجاد شرکت‌های یکپارچه‌ساز بسیار موثر است چرا که در این شرایط منافع تولیدکنندگان کوچک نیز حفظ می‌شود.
وی افزود: در حیطه قانون گذاری دولت باید قوانین لازم را برای فعالیت این شرکتها و همچنین قوانین مربوط به نحوه تنظیم قراردادها تدوین کند به گونه‌ای که منافع مرغداران و شرکتها توامان در نظر گرفته شده باشد. از سوی دیگر حمایت دولت می‌تواند در قالب ارائه زمین، تسهیلات کم بهره و بلند مدت به شرکتها همراه با مشوق‌های صادراتی و معافیت‌های گمرکی باشد.
این کارشناس دامپروری گفت: به اشتراک گذاری ریسک، انتقال دانش از بخش های بالاتر( مزارع مرغ مادر) به بخش های پایین تر(مزارع مرغ گوشتی ) و بهبود عملکرد تولید، پاسخ به تغییرات در ترجیحات مصرف‌کننده و اصلاح الگوی مصرف در فصول مختلف، جلوگیری از نوسان غیر عادی قیمت و امکان حمایت واقعی از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، امکان تصمیم گیری سریع در عرصه کلان از سوی وزارت جهاد کشاورزی، تهیه آمار صحیح از میزان تولید کشور و برنامه ریزی، امکان صادرات منظم و مستمر، امکان مدیریت بهداشتی و کنترل بیماریها در سریعترین زمان و بهترین نحو ممکن، قابلیت ورود به بورس و جذب سرمایه و اصلاح الگوی مصرف انرژی و تحول در صنعت حمل و نقل می‌تواند از مزایای تولید یکپارچه پرورش مرغ گوشتی در کشور باشد.
حسن‌زاده اظهارکرد: شرکت جوجه یکروزه، خوراک، دارو، مکمل، تکنسین‌های سرویس دهنده و تمهیدات تحویل و تخلیه جوجه از سالن را فراهم می کند. همچنین ریسک و خطرات نوسان در قیمت را به عهده می‌گیرد. پرورش دهنده نیز ساختمانها و تجهیزات نیروی کار ، بستر و غیره را فراهم می کند و نهایتا در پایان دوره بسته به معیارهایی نظیر افزایش وزن، میزان تلفات، ضریب تبدیل غذا و رتبه‌ای که بین سایر پرورش‌دهندگان کسب نموده و نیز بر اساس قرارداد تنظیمی، مبلغی را به ازای هر قطعه پرنده تحت عنوان حق پرورش دریافت می‌کند.
ایسنا