ایران تولیدکننده و صادرکننده قهوه به جهان / مصرف قهوه در ایران یک سوم مصرف چای است

سیدرضا حسینی در حاشیه بازدید خبرنگاران رسانه های مختلف از روند تولید بزرگترین کارخانه سازنده قهوه در خراسان رضوی، افزود: نخستین شرکت تولیدکننده قهوه از سال 1384 با مشارکت و نصب ماشین آلات ایتالیایی و سوئدی راه اندازی شد و از سال 1387 با تولید انبوه و رعایت استانداردهای ملی و بین المللی توانست محصولات خود را به کشورهای انگلستان، آلمان، بلغارستان و لهستان صادر کند. 

به گفته وی؛ نخستین محموله صادراتی ایران به شرکت لاوواترز انگلیس بوده که به دلیل شرایط سیاسی و تحریم ها این صادرات ادامه پیدا نکرد اما همچنان با شرکت ویوا کافی آلمان همکاری دارد.

وی اظهار داشت: صادرات این محصولات تا سال 91 به طور مستمر ادامه داشت اما متاسفانه به دلیل اعمال تحریم ها علیه ایران از سال 91 به بعد صادرات به صورت مقطعی انجام شد و کماکان نیز ادامه یافت. 

وی تصریح کرد: در حال حاضر قهوه های دم کردنی و فوری ایران علاوه بر تامین 100 درصد بازارهای داخلی، بازارهای صادراتی افغانستان، امارات عربی متحده، ترکمنستان، ارمنستان، عراق، لبنان، سوریه، آذربایجان، آلمان، لهستان، بلغارستان، یونان، بلاروس و سنگال را تامین می کند به طوری که تولیدات این شرکت هر ماه به سنگال صادر می شود.

حسینی ادامه داد: این شرکت 100 درصد قهوه مورد نیاز شرکت های شکلات سازی، دسر و لبنی از جمله کاله، آیدین، شیرین عسل، پگاه، فرمند، شونیز، باراکا، دنون سحر، آناتا، شاهسوند، پرارین و رضوی را نیز تامین می کند.

وی افزود: در واقع 60 درصد قهوه ایران به مصرف صنعتی و صادراتی و 40 درصد آن به مصرف مستقیم مردم می رسد. 

وی گفت: در دنیا قهوه به سه شکل دم کردنی، فوری و میکس تولید می شود که تنها تعداد محدودی کارخانه در جهان وجود دارد که تولیدکننده تمام این محصولات با یکدیگر هستند و خوشبختانه ایران یکی از این تولیدکنندگان به شمار می رود.

وی با بیان آنکه قهوه به دلیل مصرف بالا در جهان پس از نفت بیشترین گردش مالی را به خود اختصاص داده است، افزود: با وجودی که مصرف قهوه در ایران یک سوم مصرف چای است و سالانه 120 هزار تن انواع فرآورده های چای در کشور مصرف می شود اما فقط 1200 تن انواع قهوه در کشور به مصرف می رسد بنابراین تلاش داریم با افزایش تولید و صادرات قهوه از خروج ارز از کشور جلوگیری کنیم.

وی علت کاهش مصرف قهوه در ایران را قیمت بالای محصولات وارداتی دانست و افزود: قیمت قهوه با قمیت چای متفاوت است و به هیچ عنوان قابلیت رقابت ندارد به دلیل آنکه در ایران ماده اولیه چای تولید می شود، اما ماده اولیه قهوه وارداتی است بنابراین قیمت تمام شده محصول نهایی آن نسبت به چای بالاتر است. 

به گفته وی، متاسفانه هر کیلوگرم محصول نهایی قهوه به نرخ 35 هزار تومان وارد می شود و قهوه فوری گلد 100 گرمی به مبلغ 22 هزار تومان و یک کیلوگرمی 220 هزار تومان به فروش می رسد در حالی که قیمت هر کیلوگرم از این محصول در کشورهای تولیدکننده حدود 10 تا 12 یورو است بنابراین افزایش تولیدات داخل می تواند موجب کاهش قیمت ها شود و این درحالیست که قهوه تولید داخل به دلیل داشتن نیروی کار ارزان و پائین بودن قیمت انرژی از قیمت مناسب تری نسبت به دیگر کشورهای جهان برخوردار است.

وی اظهار داشت: درنظر داریم برای سال 94 مصرف قهوه فوری بازار داخلی را به مرز 1200 تن در سال برسانیم زیرا هم اکنون قهوه فوری مصرفی ایران کمتر از 1000 تن است و حدود 150 تن آن از طریق واردات تامین می شود.

به گفته وی، ما توانسته ایم برای فروش قهوه فوری فله ای حداقل 2.7 برابر معادل 270 درصد یعنی از هر 1000 دلار 2700 دلار و محصولات نهایی بالغ بر 12 برابر معادل 1200 درصد ارزش افزوده از طریق صادرات ایجاد کنیم.

وی با بیان اینکه ایران تولیدکننده قهوه دم کردنی، فوری و میکس است، افزود: هم اکنون هند رقیب ایران در بازارهای صادراتی و توانسته است بازار روسیه را از آن خود کند.

حسینی سهم رقبای خارجی در بازار داخلی را بیش از 70 درصد برشمرد و گفت: انتظار می رود دولت در پساتحریم ها برنامه افزایش تولید و صادرات و درنهایت حمایت از تولیدکنندگان داخلی را داشته باشد که این نیز نیازمند ایجاد تعرفه گذاری براساس نوع محصول است نه آنکه تمام محصولات با یک عنوان و تعرفه وارد شود که دوباره واردات جان دوباره ای بگیرد.

وی اضافه کرد: قهوه جزء کالاهای 9 و 10 لوکس در نظر گرفته شده که معتقدیم اقدام خوبی از سوی دولت بوده اما این موضوع نیازمند ساماندهی تعرفه گذاری است به طوری که هم اکنون تعرفه واردات دانه قهوه 4 درصد و واردات محصول نهایی 45 دصد تعیین شده است.

وی از دولت خواست تا این تعرفه ها برای محصول نهایی قهوه پابرجا بماند و یا افزایش یابد تا مقدار کمتری محصول نهایی قهوه به کشور وارد شود که این امر در راستای حمایت از تولیدکنندگان داخلی خواهد بود زیرا اگر تعرفه کاهش یابد و یا آنکه برداشته شود، تولیدکنندگان داخلی توان رقابت با رقبای خارجی را نخواهند داشت.

وی ادامه داد: در زمان تحریم ها این شرکت با مشکلاتی از جمله از دست دادن برخی کشورهای متقاضی دریافت قهوه از ایران، واردات مواد اولیه قهوه (قهوه سبز) از کشورهای ثالث و درآمدزایی برای این کشورها و تاثیر آن بر قیمت نهایی محصولات و کاهش حضور در بازارهای صادراتی مواجه شد.

وی با اشاره به اینکه قهوه ایرانی در بازارهای صادراتی از جمله ترکیه مشتری دارد، گفت: ما هم اکنون با وزارت صنعت در حال رایزنی هستیم تا قهوه در لیست کالاهای ترجیحی قرار گیرد چرا که در یک مقطع زمانی کوتاه توانستیم از محل صادرات قهوه فوری به ترکیه بالغ بر 5 میلیون دلار ارزآوری برای کشور ایجاد کنیم.

به گفته وی، در گذشته ترکیه دارای فرمی بود که ایران جز کشورهای در حال توسعه به شمار می آمد بنابراین مشمول تخفیفات گمرکی می شد اما حدود 2 سال است که ایران از این فرم خارج شده و تخفیفات گمرکی شامل ایران نمی شود.

این تولیدکننده قهوه با بیان اینکه اخیرا واردات قهوه فوری به ایران کاهش یافته است، گفت: از ابتدای سال تاکنون حدود 1000 تن دانه سبز قهوه (روبوسکا) از ویتنام وارد کشور شده که 950 تن آن در پنج محموله 192 تنی مربوط به این شرکت است.

وی درباره مصرف قهوه سبز گفت: دانه سبز به دلیل داشتن کافئین محصولی رژیمی به شمار می رود و در داروها و فعالیت های ورزشی فیتنس به کار می رود.

حسینی اضافه کرد: قهوه در دنیا در مکان های خاصی رویش دارد که ما تلاش کرده ایم بهترین مواد اولیه دانه سبز قهوه روبوسکا و عربیکا وارداتی به ایران را از برندهای معتبر آمریکای جنوبی و آسیای شرقی از جمله ویتنام، اندونزی، برزیل و هند تامین کرده و وارد کنیم.

وی از ویزیت بازارهای کافی شاپی برای ارایه قهوه تولید داخل خبر داد و گفت: طبق برنامه ریزی قرار است امسال قهوه اسپرسو کافی شاپ ها را تامین کنیم هنوز وارد بحث سیاست کافی شاپی نشده ایم اما طبق برنامه بسته های 500 گرمی دانه قهوه رست شده کافی شاپ ها را تامین خواهیم کرد.

وی ادامه داد: طی سالهای گذشته 130 هزار در و شیشه بسته بندی قهوه با قیمت 850 تومان از آلمان خریداری و وارد می شد اما هم اکنون در داخل تولید و تامین می شود و قیمت تمام شده این بسته بندی 550 تومان است که حداقل 300 تومان صرفه جویی به همراه دارد.

حسینی گفت: این شرکت دارای ظرفیت سالانه 6500 تن تولید قهوه در فضای 110 هزار مترمکعب و اشتغالزایی مستقیم 210 نفر است که در سال های 87 تا 91 با ظرفیت 4500 تن فعالیت داشت و هم اکنون با ظرفیت 1600 تن یعنی حدود 30 درصد و اشتغالزایی 193 نفر فعالیت دارد و در تلاش هستیم برای نیمه دوم سال 94 و در پسا تحریم ها گردش مالی این شرکت را افزایش دهیم.

این تولیدکننده داخلی قهوه گفت: تفاله قهوه با 45 درصد فیبر برای بهینه سازی خاک کشاورزی بسیار مفید است به طوری که تفاله قهوه با ترکییب کود حیوانی در بخش کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد که علاوه بر بهبود وضعیت خاک موجب کاهش بوی بد کود حیوانی نیز می شود.

به گفته وی، طی سالهای گذشته با ظرفیت تولید 4500 تن 10 هزارتن تفاله قهوه تولید و به بخش کشاورزی تزریق می شد اما هم اکنون با ظرفیت تولید 1500 تن قهوه حدود 150 تن تفاله قهوه از تولید می شود.

وی درباره فرهنگ سازی مصرف قهوه، افزود: مصرف قهوه از دوران صفویه با ایجاد قهوه خانه ها در ایران رواج یافت اما بعدها چای جایگزین این محصول شد و مصرف چای افزایش یافت اما برای فرهنگ سازی مصرف قهوه هم اکنون در اکثر نقاط کشور شرکت های پخش ما فعال هستند و روش سمپلینگ را در مناطق پرتردد و شلوغ اجرا می کنیم و همچنین با حضور در سمینارهای دولتی به دنبال افزایش مصرف قهوه هستیم 

وی از ثبت برند دوم AURA برای حضور در بازارهای رقابتی خبر داد و افزود: برای نخستین بار برند دوم AURA را برای حضور در بازارهای رقابتی و استفاده بهینه از ظرفیت های خالی به ثبت رسانده ایم تا در دوران پساتحریم ها بتوانیم با افزایش محصولات و کاهش قیمت ها همکاری بیشتری با مردم و بازار داشته باشیم.