روز پنجشنبه کارگاه آموزشی آشنایی با مهندسی ژنتیک و ایمنی زیستی ویژه اصحاب رسانه توسط مرجع ملی ایمنی‌زیستی برگزار شد.
این مراسم با حضور اسکندر امیدی‌نیا عضو هیأت علمی انستیتوپاستور ایران، الیاس مرتضوی قائم‌مقام پژوهکشده بیوتکنولوژی کشاورزی کرج، بهزاد قرهیاضی مسئول مرجع ملی ایمنی زیستی، خانم محسن‌پور مسئول بخش ایمنی‌زیستی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی در فرمانداری کلاردشت برگزار شد.
قرهیاضی در این کارگاه آموزشی با بیان اینکه برنج تراریخته (دست‌ورزی شده ژنتیکی) برای اولین بار در دنیا توسط پژوهشکده ایرانی به دست آمد، گفت: این نوع برنج به وسیله تغییر ژن مقاوم به آفت و بیماری شده، نیازی به مصرف هیچگونه سم ندارد و عاری از بیماری‌های گیاهی است.
وی با بیان اینکه سطح کشت محصولات تراریخته در دنیا از سا 1996 تا کنون به بیش از 181 میلیون هکتار رسیده است، گفت: 92درصد سویای دنیا که از آن روغن خوراکی به دست می‌آید به وسیله محصولات تراریخته تهیه می‌شود،همچنین99 درصد سویای قابل تجارت در دنیا تراریخته است، بنابراین وقتی کل سویای وارداتی به کشور از محصولات تراریخته است چگونه نسبت به ارائه برنج تراریخته که توسط پژوهشگران ایرانی به دست آمده است هراس ایجاد شده است.
وی با بیان اینکه تولید برنج تراریخته به دستور وزیر وقت جهاد کشاورزی و بر اساس مجوزهای قانونی انجام شده است، گفت: پس از تعیین قانون ایمنی زیستی و تعیین مرجع ملی ایمنی زیستی اگر محصول تراریخته به جامعه عرضه شود با توجه به طی مجوزهای قانونی مشکلی نخواهد داشت.
وی همچنین با بیان اینکه محصولات تراریخته در اروپا به هیچ وجه ممنوع نیست، گفت: استانداردهای اتحادیه اروپا بالاتر از استانداردهای ماست و هرگونه مخالفتی دلیل بر مخالفت به خاطر سلامتی نیست به عنوان مثال گندم تولید مازاد توسط برخی از کشورهای اروپایی خریداری و از بین می‌رود تا تعادل بازار به هم نخورد.
وی افزود: نباید علیه فناوری به صورت تبعیض‌آمیز برخورد شود مثلاً سیب قرمز لبنانی که 50 سال است وارد ایران شده برچسب ندارد، اما در مورد محصولات تراریخته اصرار دارند برچست سلامتی داشته باشد در حال حاضر کشورها به جای برچسب یک دایره غذا و دارو تعریف می‌کنند و در آن دایره غذاهای مختلف را مصرف می‌کنند.
مرجع ملی ایمنی زیستی در مورد اینکه آیا مصرف برنج تراریخته آزمایش شده است، گفت: از 20 سال پیش که برنج تراریخته در ایران تولید شده حتی به مصرف انسانی رسیده در حالی که همه پروتکل‌های دنیا برای آزمایش یک محصول 48 تا 90 روز زمان را کافی می‌دانند اما در مورد برنج تراریخته، خودم به عنوان پژوهشگر تولیدکننده این محصول بارها مصرف کرده‌ام و برخی از کشاورزان نیز آن را تولید و مصرف کرده‌اند و مشکلی ایجاد نشده است.
همچنین در این کارگاه آموزشی مرتضوی گفت: با توجه به اینکه طبق آمار فائو در حال حاضر بیش از 800 میلیون نفر در دنیا گرسنه هستند و با توجه به روند افزایش جمعیت نیاز به غذا بیشتر می‌شود ناگزیر از استفاده از روش‌های جدید تولید محصولات کشاورزی هستیم.
وی افزود: 99درصد سویایی که در تجارت بین‌الملل جابه‌جا می‌شود از طریق تراریخته به دست آمده است.
مرتضوی عضو هیأت علمی پژوهشکده بیو تکنولوژی با بیان اینکه 5 شرکت فراملیتی 90 درصد تجارت محصولات تراریخته در دنیا را در محصولات کشاورزی برعهده دارند، گفت: سه شرکت جهانی 85درصد تجارت چای، 5 شرکت 80درصد تجارت موز را برعهده دارند و این شرکت‌ها بر اساس قرارداد کامپکت به بهانه پرداخت خسارت به مصرف‌کنندگان صندوق بیمه‌آی تشکیل دادند که تا کنون حتی یک سنت هم به کسی نداده‌اند اما با این کار نمی‌گذارند هیچکس دیگری سراغ تجارت این محصولات برود و آن را در انحصار خود نگه داشته‌اند.
اسکندر امیدی‌نیا دانشیار انستیتو تحقیقات پاستور نیز در این همایش افزود: 80 درصد محصولات تراریخته در آمریکاست.
وی افزود: تولید هورمون در کارخانه‌های پیشرفته نیاز به میلیاردها دلار هزینه دارد اما به وسیله گیاهان تراریخته می‌توان هورمون مورد نیاز را به روش خیلی ارزان و آسان به دست‌آورد.
وی افزود: 37 مقررات برای کنترل ایمنی زیستی تهیه شده و در آمریکا مواد نوترکیب و هورمون رشد که در صنعت دام و طیور استفاده می‌شود باعث سود میلیارد دلاری این کشور شده است.
امیدی‌نیا افزود: معاهده ایمنی‌زیستی در سال 2000 در شهر کارتاهنا کشور کلمبیا نهایی شد که در آن موقع 67 کشور از جمله ایران عضو این معاهده شدند و در حال حاضر از 194 کشور دنیا 170 کشور به پروتکل کارتاهنا پیوسته‌اند.
وی تأکید کرد: ماده 15 این پروتکل به ارزیابی خطر برای هر رخداد ژنتیکی و ماده 16 آن به مدیریت خطر ماده 18 نحوه به کارگیری و حمل و بسته‌بندی مواد تراریخته، ماده 23 به آگاهی و مشارکت عمومی، ماده 26 به ملاحظات اجتماعی اقتصادی و ماده 33 آن به نظارت و گزارش‌دهی تأکید دارد.
همچنین خانم باقریان در این کارگاه یک روزه گفت: سازمان محیط زیست که مخالف عرضه برنج تراریخته است تعریفی از خسارت ارائه نکرده که با ارائه این نوع برنج چه میزان خسارت به محیط زیست وارد می‌شود.
وی گفت: من نمی‌گویم محصولات تراریخته 100درصد سالم است اما مشکلات آب و محیط زیست هنوز حل نشده است. شاید بتوان مشکل آلودگی آب و هوا را حل کرد اما هنوز مشکل تنفسی و سرطان در محیط زیست که از آب و هوای آلوده سرچشمه می‌گیرد حل نشده است.
باقریان با انتقاد از سازمان جنگل‌ها گفت: در حالی که پارک ملی گلستان منبع گونه‌های گیاهی و جانواری نادر است به جای اینکه جاده میان این پارک برچیده شود می‌خواهند این جاده را چهار بانده کنند و محیط زیست درختان جنگلی و جانوران را با مخاطره روبرو می‌کنند.
همچنین خانم محسن‌پور مسئول بخش ایمنی‌زیستی در بیوتکنولوژی کشاورزی در این کارگاه آموزشی گفت: همه اطلاعات یک موجود زنده در DNA آن مانند یک کلاف پیچیده به هم وجود دارد.
وی افزود:انسان‌ها با مصرف گوشت و محصولات دیگر هر روز حداقل 2 گرم DNA مصرف می‌کنند و هرکدام از آنها خاصیت منحصر به فرد خود را حفظ می‌کنند.
به گزارش فارس این کارگاه آموزشی که توسط مرجع ملی ایمنی‌زیستی در کلاردشت برگزار شده بود با هدف توجیح کردن خبرنگاران برگزار شده بود اما سؤالات متعدد خبرنگاران از بهزاد قرهیاضی مسئول مرجع ملی ایمنی‌زیستی و پژوهشگر برنج تراریخته نشان می‌داد هنوز جامعه رسانه‌ای و افکار عمومی نسبت به عرضه محصولات تراریخته که به صورت مستقیم به مصرف انسانی می‌رسد ابهام دارد.
قرهیاضی در این کارگاه یک روزه تلاش می‌کرد ذهن اصحاب رسانه را نسبت به بی‌خطر بودن این محصولات روشن کند گرچه خود او نیز معتقد بود همه ابهامات به این زودی برطرف نمی‌شود و نیاز به گذر زمان دارد.
وی گفت: هر فناوری ابتدا با مقاومت‌هایی مواجه می‌شود اما این نکته را پذیرت با مجوزهای وزارت بهداشت، سازمان محیط زیست، دستگاه‌های ذیربط و وزارت جهاد کشاورزی می‌توان به مرور محصولات تراریخته را طبق قانون و مقررات در جامعه انسانی عرضه کرد.
فارس