هیات‌های تجاری و اقتصادی ایتالیایی جزو نخستین هیات‌هایی هستند که رقابت سختی را با دیگر رقبا برای ورود به بازار پررونق ایران پس از تعدیل تحریم‌ها و اجرای «برجام» دارند و ایتالیا در زمره کشورهایی است که به دنبال گسترش جدی روابط تجاری و صنعتی خود با ایران است. در مجموع بعد از جمع‌بندی توافقات بین‌المللی، ما شاهد اعزام هیات‌های تجاری از سوی کشورهای مختلف به ایران بوده‌ایم که هدف از این آمد و شد‌ها، تقویت مناسبات تجاری در عرصه اقتصادی بوده است. در این میان مسوولان دولتی بر این باورند که با توجه به رکود حاکم بر کشور، فعالان صنعتی باید با رویکرد جدیدی وارد عرصه مبادلات ایران با سایر کشورها شوند؛ به گونه‌یی که با تقویت کیفیت، محصولات تولیدی روانه بازارهای بین‌المللی شود. از این منظر افزایش مراودات با هیات‌های تجاری در دوران پسابرجام درحالی افزایش یافته که رییس سازمان توسعه تجارت نیز از سفر 400 شرکت ایتالیایی به ایران طی هفته آینده خبر داد که براساس بررسی‌ها از زمان تصویب برجام تاکنون، بزرگ‌ترین هیات تجاری و اقتصادی است که در تهران حضور می‌یابد. ولی‌الله افخمی‌راد در همین رابطه بر اتخاذ تدابیری برای اطلاع صادرکنندگان از مذاکرات هیات‌های تجاری در کشور برای جلب مشارکت سرمایهگذاریهای خارجی و تقویت حضورشان در بازارهای جهانی تاکید کرد و گفت: در شرایط اقتصادی حاکم بر کشور تولید به ویژه تولید همراه با صادرات، امری بسیار خطیر است و قطعا تلاشهایی که در این زمینه انجام می‌شود به نتیجه خواهد رسید.
کاهش 15درصدی صادرات غیرنفتی
معاون وزیر صنعت افزود: کشورمان در 7 ماهه سال جاری 24میلیارد دلار صادارت غیرنفتی به کشورهای مختلف دنیا داشته است که به لحاظ ارزش 15درصد کاهش را نشان می‌دهد. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت علت کاهش ارزش صادراتی در این مدت را عمدتا به دلیل سوق یافتن صادرات به سمت کالاهای با ارزش‌افزوده بالا و جلوگیری از خام‌فروشی محصولات کشور و نیز کاهش ارزش مواد نفتی به عنوان مواد اولیه برخی از محصولات صادراتی ذکر و ابراز امیدواری کرد که در پنج ماهه باقیمانده از سال این کاهش جبران شود. وی وظیفه دولت را «برنامهریزی برای تسهیل صادرات تولیدات داخل» بیان کرد و گفت: دولت در این رابطه گامهای موثری را با به نتیجه رساندن مذاکرات هسته‌یی دنبال کرد که امیدواریم با اجرای توافقات انجام شده و رفع تحریمهای بانکی و کاهش هزینههای صادرات، توان رقابتی صادرکنندگان کشور افزایش یابد و شاهد توسعه این بخش در کشور باشیم.
افزایش مراودات در دوران پسا برجام
افخمی‌راد درباره نتیجه اقدامات انجام شده به وسیله دولت گفت: از زمان جمع‌بندی مذاکرات هسته‌یی تیمهای اقتصادی متعددی از کشورهای توسعه یافته به کشورمان اعزام شدند که این موضوع نه تنها برای فروش محصولاتشان نبود بلکه منظور افزایش مراودات با کشورمان بود. رییس سازمان توسعه تجارت با ابراز امیدواری در مورد توسعه این مراودات با رفع تحریمهای علیه کشورمان گفت: اکنون باید تدبیری اتخاذ شود تا صادرکنندگان استان‌ها نیز برای جلب مشارکت سرمایهگذاریهای خارجی و تقویت حضورشان در بازارهای جهانی در جریان مذاکرات تیمهای اقتصادی اعزامی به کشورمان قرار گیرند. افخمی‌راد با تاکید بر اینکه اگر تولید تنها برای بازار داخل مد نظر قرار گیرد با مشکل مواجه خواهیم شد، تصریح کرد: چون در شرایط کنونی سرمایهگذاری بدون در نظر گرفتن سهمی برای بازارهای خارجی بینتیجه خواهد ماند رکود حاکم بر کشور حکم میکند که فعالان صنعتی، محصولات خود را با نگاه صادراتی تولید و روانه بازار کنند.
تقویت حضور تولیدکنندگان ماشین‌آلات
از سوی دیگر؛ رییس اتاق مشترک ایران و ایتالیا گفت: 80 شرکت ایتالیایی هفته آینده به مدت دو روز در ایران حضور می‌یابند و ضمن مذاکره بازدیدهایی را برای رایزنی و مشارکت با طرف ایرانی انجام خواهند داد. احمد پورفلاح درباره حضور چهارمین هیات تجاری ایتالیا در ایران افزود: نمایندگان شرکت‌های تخصصی ایتالیایی در قالب بیش از یک‌صد نفر در این هیات حضور دارند که در رأس آنها نیز وزیر بازرگانی ایتالیا حضور خواهد یافت. این شرکت‌ها در حوزه‌های ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی ازجمله چند خودروساز، قطعه‌ساز و شرکت‌هایی در حوزه انرژی، دارویی، مواد شیمیایی، ساختمان، نساجی، کفش، سنگ، سرامیک، سیمان و آجر هستند.
افت 11 درصدی تجارت ایران و اروپا
این درحالی است که مبادلات تجاری ایران و اروپا با وجود توافق هسته‌یی و رفت و آمد هیات‌های متعدد تجاری از اروپا به ایران با کاهش 11درصدی در دو ماه پس از این توافق مواجه شد. بر این اساس آمارهای منتشر شده از سوی پایگاه خبری کمیسیون اروپا (یورو استات) نشان می‌دهد، مبادلات تجاری ایران با اتحادیه اروپا در 2ماهه پس از امضای توافق جامع هسته‌یی افت قابل توجه داشته است. ایران و گروه 1+5 در جولای 2015 به توافقی برای حل و فصل موضوع هسته‌یی ایران دست یافتند که اگرچه این توافق هنوز اجرایی نشده است اما تحلیلگران انتظار داشتند جو مثبت ایجاد شده در اثر این توافق بتواند مبادلات تجاری ایران با کشورهای اروپایی را افزایش دهد. مبادلات تجاری ایران و اتحادیه اروپا که در ماه‌های آگوست و سپتامبر 2014 بالغ بر 1.288میلیارد یورو گزارش شده بود در مدت مشابه سال جاری به 1.143میلیارد یورو کاهش یافته است. براساس این گزارش واردات اروپا از ایران در ماه‌های آگوست و سپتامبر امسال 27درصد کاهش یافته و به 168میلیون یورو رسیده است. کشورهای اروپایی در مدت مشابه سال 2014 بالغ بر 233میلیون یورو کالا از ایران وارد کرده بودند.