ه نقل از روابط عمومی معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی همدان، مهندس آذر یعقوبی بااشاره به رنگ مواد غذایی به عنوان یکی از مهمترین خصوصیات حسی مواد غذایی درکنار طعم ومزه و شکل و اندازه افزود: رنگ اهمیت زیادی در احساس عطر وطعم دارد،اگر رنگ،عطر وطعم در مواد غذایی با یکدیگر هماهنگی نداشته باشد به احتمال زیاد مصرف کننده آن را بیشتر از طریق رنگ مورد ارزیابی قرار خواهد داد.
وی اظهار کرد: رنگهای خوراکی دسته ای از افزودنی ها هستند که به منظور جبران رنگ از دست رفته در اثر فراوری انبارش، بسته بندی یا توزیع ماده غذایی و یا تشدید رنگهایی که به طور طبیعی در مواد غذایی یافت می شود، و همچنین کمک به شناسایی طعم یا رنگ دهی به مواد غذایی بدون رنگ نظیر پودر ژله یا به منظور افزایش جذابیت و بازار پسندی محصولات خوراکی از دیر باز مورد توجه بسیاری از تولید کنندگان بوده و در صنعت مواد غذایی مورد استفاده قرار گرفته است.
یعقوبی افزود: تولید کنندگان مواد غذایی در صورتی که بخواهند جاذبه ظاهری تولیدات خودرا حفظ کنند باید رنگ از دست رفته آنها را جبران کنند که از رنگ به عنوان افزودنی و همچنین یکنواختی دفعات مختلف تولید در زمانی که رنگ مواد اولیه ثابت نیست استفاده می شود.
کارشناس آزمایشگاه کنترل مواد غذایی دانشگاه گفت: رنگ خوراکی ماده افزودنی است که جهت ایجاد ،حفظ و یا تشدید رنگ ماده غذایی بکار می رود و شامل انواع رنگهای خوراکی ،رنگدانه های تزیینی و مواد رنگزای سطحی است. همچنین در مخلوط با مواد غذایی و یا افزودنی هایی مانند طعم دهنده ها اسیدها یا دیگر مواد تشکیل دهنده آن واکنش شیمیایی نداده و بدون تغییر باقی می ماند.
یعقوبی با اشاره به اینکه انواع رنگهای خوراکی به سه دسته طبیعی سنتزی و آلی تقسیم می شوند افزود:
رنگهای طبیعی:به آن دسته از رنگهای خوراکی می گویند که از منابع طبیعی (گیاهی و حیوانی )بدست می آید.رنگدانه های موجود در بسیاری از میوه های و سبزیهای تازه روشن وشفاف بوده و در آنها کششی برای خوردن بوجود می آورند ولی زمانی که فراوری می شوند محیط حفاظتی آنها بهم ریخته و یا از بین می روند و در این موقع رنگدانه های طبیعی در معرض شرایط فیزیکی وشیمیایی نا مطلوبی قرار می گیرد که می توانند باعث فساد نسبی و تغییر رنگ یا کاهش رنگ در آنها شود. در امریکا حدود 75% مواد غذایی به نحوی قبل از رسیدن به دست مصرف کننده فراوری می شوند.
وی رنگهای طبیعی را به لحاظ خواص تغذیه ای و درمانی مطلوبترین گزینه مصرفی در صنعت بیان کرد و گفت: متاسفانه در مقایسه با رنگهای مصنوعی بدلیل قدرت رنگ کنندگی کمتر باید به مقدار بیشتری مصرف شوند و در ضمن بدلیل پایداری کمتر این نوع رنگها در مقابل تغییرات Ph در جه حرارت و غیره بسرعت تجزیه پذیر هستند.
یعقوبی رنگهای گیاهی مانندچغندر قند،کورکومین ،آنتوسیانین ها،کلروفیل ،زردچوبه ،زعفران ،پاپریکا و... که از بخش های مختلف گیاه استخراج می شود و رنگهای حیوانی:رنگ کارمین که از حشره ای به نام ( DACTILIPIUS OCCUS COSRA )بدست می آیدرا از انواع رنگهای طبیعی برشمرد.
وی در ادامه به رنگهای مصنوعی مجاز از جمله رنگهای سنتزی اشاره کرد و گفت: رنگهای سنتزی، رنگهای خوراکی هستند که در طبیعت وجود نداشته و معمولا از قطران زغال سنگ یا نفت و با استفاده از روشهای شیمیایی ساخته می شوند این دسته از رنگها دامنه کاربرد آنها نامحدود بوده ودر صنایع رنگرزی ، داروسازی ،میکروبشناسی ،صنایع غذایی و دیگر موارد کاربرد دارد.
کارشناس آزمایشگاه کنترل مواد غذایی دانشگاه افزود: در ایران در حال حاضر 7نوع رنگ مصنوعی بیش از انواع دیگر کاربرد فراوان داشته که توسط کمیته های استاندارد ملی ایران مجاز شناخته شده اند و مورد استفاده قرار می گیرندکه شامل رنگ قرمز کارمویزین E122(انواع لواشک و آلوچه سس ها شیرینیجات و فراورده های غیر مجاز مثل ابمیوه ها)، رنگ نارنجی سان ست یلو E110 (انواع نوشابه ها ی زرد نوشمکها پفک )، رنگ زرد کینولین E104 (رنگ زرد در جوجه کباب های فله ، نانها و شیرینیجات)، رنگ آبی بریلیانت بلو E133 (نوشمک ها و فراورده های غیر مجاز)، رنگ قرمز آلورارد E129 (انواع لواشک وآلوچه های فراوری شده)، رنگ قرمز پونسیو E124 (فراورده های قنادی و ژله ای ) و رنگ مصنوعی غیر مجازتارترازین: از جمله رنگهای مصنوعی غیر مجاز است که با دارا بودن رنگ زرد در بسیاری از مواد غذایی مانند شیرینی ها و غذاهای رستورانی مثل پلوی زعفرانی وجوجه کباب استفاده می شود. ازجمله عوارض این رنگها فعالیت بیش از حد در کودکان است که این عملکرد ناشی از توانایی رنگها در آزاد سازی هیستامین از بازوفیل‌ها است.
مهندس یعقوبی یاد آورشد: استفاده مناسب و درحد مجاز از رنگهای خوراکی شیمیایی مورد تایید اثر نامطلوبی بر سلامت افراد ندارد ولی استفاده بیش از حد از خوراکی های رنگی دریک زمان یا مصرف مداوم در طولانی مدت می تواند برای مصرف کننده مخاطره آمیز باشد.