طبل گرانی روغن در دست تولیدکنندگان

 این روزها تولیدکنندگان روغن نباتی به عنوان یک کالای اساسی تلاش زیادی برای آزادسازی قیمت این محصول می‌کنند و حتی در نامه‌ای به رئیس سازمان حمایت، حذف درج قیمت از روی بسته‌های روغن نباتی و در نتیجه آزادسازی قیمت‌ها را خواستار شده‌اند.

زمزمه آزادسازی قیمت روغن نباتی در دولت به گوش مجلسی‌ها هم رسید تا آنجا که قاضی‌پور عضو کمیسیون صنایع مجلس در صحن علنی به نعمت‌زاده وزیر صنعت تذکر داد و جلوگیری از آزادسازی قیمت روغن نباتی را خواستار شد.

در این شرایط هرچند نوابی، رئیس سازمان حمایت هرگونه تصمیم برای آزادسازی قیمت روغن نباتی را در دولت رد کرد اما به تازگی ابوالحسن خلیلی، دبیر انجمن روغن نباتی تلویحاً از احتمال آزادسازی قیمت روغن نباتی در سال آینده خبر داده است.

وی با بیان اینکه آزادسازی قیمت روغن نباتی تا پایان سال جاری بعید است، گفت: در شرایط فعلی، بازار کشش هیچ گونه تغییری در قیمت روغن نباتی را ندارد و پیش بینی می‌شود این موضوع تا پایان سال جاری ادامه یابد.

وی می‌گوید: در حال حاضر به خاطر رکود در بازار تولید کنندگان روغن اقدام به اعمال تخفیف نسبی در قیمت و فروش این کالای اساسی کرده‌اند.

به این ترتیب خلیلی آزادسازی قیمت روغن نباتی را به معنی افزایش قیمت این محصول دانسته زیرا می‌گوید به دلیل رکود، بازار کشش این مسئله را ندارد.

علاوه بر این، وی از اعمال تخفیف در قیمت روغن نباتی صحبت می کند، این در حالی است که با وجود کاهش قیمت جهانی روغن نباتی، تولیدکنندگان حاضر به اعمال کاهش قیمت محصولات در برچسب‌های درج شده قیمت محصول نیستند اما در فروش برخی محصولاتشان، در برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای تخفیف اعمال می‌کنند که البته بخش اعظم فروش آنها در مراکز خرده‌فروشی و خارج از فروشگاه‌های زنجیره‌ای صورت می گیرد.

نگاهی به نمودار قیمت جهانی روغن خام طی دو سال‌ گذشته نشان دهنده کاهش قیمت‌ها است. هرچند در سال‌های قبل در برخی موارد افزایش قیمت نیز اتفاق افتاده بود.

وابستگی شدید بازار روغن به واردات و همچنین رشد نرخ ارز باعث شد تا قیمت روغن نباتی در ایران در دو مرحله افزایش یابد به طوری که در مرحله اول، ابتدای سال 91 بازار با شوک افزایش قیمتی 14 تا 19.5 درصدی روغن نباتی روبرو شد و پس از آن نیز در صورت جلسه ستاد تنظیم بازار مورخ بیست و ششم فروردین 92 و طی هماهنگی با سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، فهرستی از عمده‌ترین تولیدات کارخانه‌های روغن نباتی با احتساب افزایش 30 تا 35 درصدی قیمت اعلام شد.

هرچند بعد از افزایش 30 تا 35 درصدی قیمت انواع روغن نباتی در سال 92، انجمن روغن نباتی اعلام کرد که قیمت‌ها 10 درصد کاهش خواهد یافت اما در نهایت، این مسئله نیز دقیق اجرایی نشد.

به این ترتیب رشد قیمت روغن نباتی با هدف جبران هزینه تمام‌شده تولید این کالا افزایش یافت ولی حال که این هزینه کاهش یافته، نه تنها عظمی برای کاهش قیمت‌ این کالای اساسی وجود ندارد بلکه تولیدکنندگان به دنبال افزایش مجدد قیمت روغن نباتی هستند و با وجود کاهش 30 درصدی قیمت جهانی روغن خام، تولیدکنندگان ایرانی ساز مخالف با بازار جهانی را کوک کرده و بر طبل گرانی می‌کوبند.

بی سامانی در قیمت‌گذاری روغن نباتی که کالای اساسی و تأثیرگذار در قیمت طیف وسیعی از تولیدات است در حالی ادامه دارد که ظاهراً وظیفه نهادهای نظارتی مانند سازمان حمایت (که جزئی از بدنه دولت محسوب می شود) در صدور مجوز افزایش قیمت خلاصه شده و کمتر شاهد مصوبه این سازمان برای کاهش قیمت کالاها بوده‌ایم. هرچند این روزها اخباری مبنی بر احتمال انحلال این سازمان به گوش می‌رسد که در این صورت باید دید آیا نهاد تأثیرگذاری برای نظارت دقیق بر قیمت‌ها و بازار فعال خواهد شد؟

این در حالی است که به گفته برخی کارشناسان، در شرایط فعلی امکان کاهش 40 درصدی قیمت روغن نباتی وجود دارد و دولت باید برای تحقق این مسئله اقدام کند.

در عین حال، مسئولان دولتی مرتباً از بهبود شرایط اقتصادی کشور و رفع اثر تحریم‌ها سخن می‌گویند که این موضوع نیز بر قیمت تمام شده تولیدات تأثیرگزار خواهد بود و همانطور که تولیدکنندگان همواره تحریم‌ها را عاملی برای افزایش قیمت تولیداتشان عنوان می‌کردند، حال باید قیمت محصولاتشان را کاهش دهند و افزایش قیمت اعمال شده از محل محدودیت‌های بین‌المللی را کنار بگذارند.

به این ترتیب در شرایط فعلی نظارت دقیق بر هزینه تمام شده تولید و قیمت فروش بیش از هر زمانی اهمیت دارد تا از این طریق از هرگونه زیاده‌خواهی و افزایش نابجای قیمت‌ها به ویژه در کالاهای اساسی جلوگیری شود و علاوه بر این، در قیمت روغن نباتی بازنگری صورت گیرد.