زیتون به عنوان یکی از منابع غذایی بشر است که ارزش غذایی و دارویی بالایی دارد و به دلیل وجود آنتیاکسیدان و اسیدهای چرب همواره مورد توجه قرار گرفته است.
اکنون 11 میلیون هکتار سطح زیر کشت زیتون در جهان است که سالانه 2 میلیون و 600 هزار تن کنسرو زیتون و 3 میلیون و 300 هزار تن روغن زیتون در جهان تولید میشود.
طبق آمارهای وزارت جهاد کشاورزی از سال 1372 توسعه کشت زیتون در ایران آغاز شد که تحولات زیادی در وضعیت زیتون در کشور به وجود آورد، تا حدی که مصرف سرانه روغن زیتون در کشور از 20 گرم به 140 گرم و سطح زیر کشت این محصول از 5 هزار و 620 هکتار به حدود 84 هزار هکتار رسید که البته از این مقدار 50 هزار هکتار آن بارور است.
نکته دیگری که قابل توجه است آن که تولید روغن زیتون نیز در کشور از 750 تن به 5 هزار و 300 تن رسید. هماکنون 32 واحد روغنکشی در 16 استان کشور فعالیت میکنند و جالبتر آنکه 26 استان کشور زیتونخیز بوده، اما استانهای گیلان، زنجان، قزوین، گلستان، فارس، سمنان و کرمانشاه جزو استانهای مطرح در تولید زیتون هستند.
یکی از مشکلات کشور پایین بودن بهرهوری در هکتار در بیشتر گونههای گیاهی است که زیتون را نیز شامل میشود، تا حدی که طبق آمار و ارقام از هر هکتار درخت زیتون 2 تن میوه برداشته میشود.
اکنون یک باغدار نمونه در منطقه طارم سفلای استان قزوین با بهرهگیری از تحقیقات نوین توانسته است، علاوه بر افزایش سطح زیر کشت بتواند برداشت از هر هکتار را از 2 تن به 10 تن در باغهای سنتی و 19.5 تن در باغهای متراکم زیتون برساند.
علی کشاورز هدایتی در مورد علت افزایش بهرهوری باغهای زیتون خود میگوید از سال 89، 70 هکتار به عنوان کشت متراکم و گونه جدیدی که با خاکهای ما سازگاری داشته باشد، با هدف روغنگیری از کشور ایتالیا در این منطقه کشت کردیم.
وی با اشاره به اینکه فقط صد میلیون تومان هزینه برای تحقیقات آب، خاک این منطقه هزینه کردهایم، میافزاید: همه کشاورزان امکان چنین هزینهای را ندارند و دسترسی به تسهیلات نیز چندان آسان نیست. تحقیقات به ما نشان داد که خاک در برخی موارد دچار کمبود فسفر یا روی یا موارد شبیه به آن است و با استفاده از مواد مغذی و کودهای مناسب برای خاک مناسب سعی در اصلاح آن کردیم، مضاف بر آنکه استفاده از آبیاری قطرهای نیز بیتأثیر نبوده است.
به گفته این باغدار نمونه کشوری علیرغم آنکه اکثر کشاورزان از کمبود آب گلایه دارند، با بهرهگیری از آبهای سطحی و چاه مجاز در ثانیه 75 لیتر آب در دسترس داریم که 6 ماه از سال با آب مازاد مواجه میشویم.
به گزارش خبرنگار فارس این در حالی است که اکثر باغداران به دلیل پایین بودن عملکرد در هکتار و برداشت دو تن محصول زیتون از هر هکتار با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم میکنند.
کشاورز هدایتی باغدار نمونه همچنین به اشتغالزایی صنعت روغنکشی و کنسروسازی زیتون در کنار باغات اشاره کرده و میگوید: اگر این صنعت و تولید محصول زیتون را رونق دهیم، به ازای هر هکتار برای یک نفر اشتغالزایی میشود، چرا که برداشت ماشینی زیتون برای کنسروسازی مناسب نیست و برداشت زیتون سالم برای کنسرو در همه جای دنیا دستی انجام میشود.
به گفته وی از 800 تن زیتون 200 تن روغن فراوری و گرفته می شود که کیلویی 24 تا 25 هزار تومان به فروش میرسد.
جالبتر آنکه طبق اعلام این کشاورز نمونه از توپاله زیتون برای غذای دام و طیور استفاده میشود.
به گزارش فارس، اکنون کشورهایی همچون اسپانیا، ایتالیا، یونان، ترکیه، سوریه، مراکش و تونس عمدهترین تولیدکنندگان زیتون در جهان به شمار میروند و ایران نیز میتواند با توسعه سطح زیر کشت و مکانیزاسیون این صنعت به جمع این کشورها بپیوندد./ فارس