چندی قبل کمیسیون حل اختلاف گمرکی در خصوص پرونده ترخیص خشکبار از گمرک
بوشهر رایی را صادر میکنند که موجب اعتراض برخی فعالان گمرکی میشود. بر
این اساس در مورد ترخیص بادام زمینی فراوری شده و ساده دو نوع تعرفه وضع
میشود. برای محصول ساده با حقوق ورودی 15 درصدی و امکان استفاده از اعتبار
اسنادی و برای بادام زمینی فراوری شده ماخذ 32 درصدی و عدم امکان استفاده
از تسهیلات اعتبار اسنادی در نظر گرفته شده است.گمرک ایران بر همین اساس در
پرونده یک واردکننده عمده این محصول که با وجود فراوری شده بودن محصول
وارداتی از تسهیلات اعتبار اسنادی و ماخذ پایینتر بهره برده بود، ورود
میکند. در مراحل بعدی با اعتراض واردکننده کمیسیون حل اختلاف گمرک مامور به
رسیدگی به این پرونده میشود.
گفتنی است ترکیب این هیئت بر اساس
ماده 144 قانون گمرکی از 4 کارشناس گمرک و 5 کارشناس از سایر حوزههای
مانند وزارت خانههای صنعت و اقتصاد، اتاقهای بازرگانی و تعاون تشکیل
میشود. بر اساس قانون امور گمرکی در صورتی که رای کمیسیون بدوی در جهت
خواسته و مطالبه گمرک باشد صاحب کالا حق اعتراض دارد اما در صورتی که رای
به نفع صاحب کالا باشد گمرک حق اعتراض به رای بدوی را ندارد. این موضوع در
قانون قدیمی امور گمرکی وجود داشت اما در قانون مصوب سال 91 نکته ای برای
اعتراض گمرک گنجانده نشده است که ه نظر می رسد مورد اخیر یکی از نقاط ضعف
این فصل قانونی را به خوبی مشخص میکند.
بر
اساس آخرین اطلاعات دریافتی یکی از نهادهای مهم نظارتی به این پرونده ورود
کرده و تعدادی از کارکنان گمرک را احضار کرده است. همانطور که در سند
بالا نیز مشاهده میشود از بین اعضا کمیسیون، یکی از مخالفان دقیقا ذکر
کرده است که استنباط گمرک مورد تایید اوست. موضوع حائز اهمیت آنجاست که
همانطور که پیشتر ذکر شد، رای اولیه کمیسیون حل اختلاف گمرکی مورد قبول
مدیران گمرک نبوده اما چون مجال قانونی برای این اعتراض وجود نداشت،
واردکنندگان توانسته برای مدتها از همان وضعیت برای ترخیص کالای خود بهره
مند شود.
در سند زیر تنها نمونهای از رای کمیتههای فنی برای
واردکنندهای که مدتی بعد از رای کمیسیون اقدام به واردات بادام زمینی کرده
است قابل مشاهده میباشد.
از
سوی دیگر بر اساس تبصره 8 ماده 144 قانون، کمیسیون بایستی دلایل، توجیهات و
مستنداتش را در متن رای تصریح کند البته در خصوص این رای مهم چنین موضوعی
دیده نشده است. بعد از گرفتن این رای چندین واردکننده دیگر نیز موفق میشوند
واردات بادام زمینی فراوری شده را با ماخذ 15 درصدی انجام دهند.
هرچند
مجلس نهم شورای اسلامی در بدو کار خود قانون امور گمرکی را به تصویب
رسانده است اما هم اکنون هیئت دولت اصلاحیه را بر قانون جدید امور گمرکی به
مجلس شورای اسلامی ارسال کرده است. نمایندگان عضو کمیسیون اقتصادی می
توانند با نگاهی دوباره به ماده قانون امور گمرکی این مورد را نیز اصلاح
کنند. هرچند این موضوع حق اعتراض گمرک به رای کمیسیون رسیدگی به اختلافات
گمرکی در متن ارسال دولت وجود ندارد، اما پیشنهاد میشود با توجه به ضرورت
حفظ حقوق دولتی نمایندگان نگاه ویژهای نیز به این موضوع داشته باشند.