در سفره ایرانی نان از اهمیت و نقش بسزایی برخوردار است و به ندرت می توان خانواری را یافت نمود که در سبد غذایی آنها، جای خالی نان احساس شود.
اما آنچه که در خصوص نان در کشور به معضلی جدی تبدیل شده به تنزل کیفی آن معطوف می شود.
رضا خزایی، یکی از ساکنان غرب استان تهران در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، با اشاره به افت کیفی محسوس نان در این محدوده از غرب استان تهران، اظهار داشت: این مشکل صرفاً به منطقه مذکور خلاصه نمی شود و متأسفانه در بسیاری از نقاط دیگر همچون استان البرز، شهر تهران و بسیاری از شهرستان های دیگر کشور نیز جاری و ساری است.
وی افزود: متأسفانه آن‌چنان بی کیفیتی بر تولید نان نانوایی‌ها غلبه کرده که تنها نانی که بلافاصله از تنور بیرون آورده می شود با میل و رغبت قابل مصرف است و با گذشت تنها 24 ساعت از تولید، به شدت افت کیفی در نان‌ها پدیدار می شود.
خزایی عنوان کرد: این در شرایطی است که در سال های نه چندان دور گذشته بعد از گذشت چندین روز نیز امکان استفاده از نان وجود داشت اما در سال های اخیر، متأسفانه کیفیت به شدت تحت الشعاع برخی سوء مدیریت ها قرار گرفته است.
در شرایطی که اجازه افزایش نرخ نان را نداریم، چاره ای جز کاهش کیفی وجود ندارد
مهدی خوانساری، یکی از نانوایان فعال در شهر کرج، در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، با اشاره به تنگناهای جدی و شدید در مسیر فعالیت نانوایان عنوان کرد: در شرایطی که بسیاری از اقلام و محصولات به فراخور شرایط و با شدت و ضعف هایی با افزایش نرخ و قیمت روبرو می شوند، متأسفانه این شیب افزایشی در خصوص نان لحاظ نمی شود.
وی افزود: البته مسئولان و دستگاه های ذی‌ربط، توجیهاتی خاص برای این کنترل قیمت را مد نظر قرار می دهند که قابل احترام است و به هر ترتیب افزایش محصولی که به عنوان قوت غالب بسیاری از ایرانیان مطرح است باید با ملاحظات خاصی اجرایی شود، اما این روند به شدت کند و فرسایشی به نظر می رسد و در شرایطی که نانوایان، افزایش هزینه ها را در ابعاد مختلف احساس می کنند راهی جز افزایش قیمت وجود ندارد، زیرا قرار نیست فعالان این عرصه مکرراً زیان دهی داشته باشند و از سفره خانوار خویش کم کنند و آن را هزینه نان تولیدی نمایند.
خوانساری گفت: در شرایطی که اجازه و اختیار افزایش قیمت از ما سلب می شود راهی جز کم کردن وزن چانه‌ها و یا افت کیفی آن باقی نمی ماند.
دلیلی برای افزایش قیمت نان وجود ندارد
با وجود طرح برخی از انتظارات، در خواست‌ها و مطالبات مبنی بر افزایش قیمت نان، اما مسئولان و دستگاه های ذی‌ربط بر این عقیده اند که هیچ ضرورتی برای حصول و تحقق این خواسته وجود ندارد.
چندی پیش، حسن عباسی معروفان، معاون بازرگانی شرکت بازرگانی دولتی ایران، در گفت و گویی با رسانه ها عنوان کرد: دولت برای حمایت مصرف کنندگان، هر کیلو آرد یارانه با قیمت 665 تومان و آرد آزادپز با نرخ 900 تومان را در اختیار نانوایی‌ها قرار می دهد، از این رو گندم که ماده اولیه و اصلی تولید نان به شمار می رود، هیچگونه افزایش قیمت نداشته است.
وی می افزاید: درباره اصرار نانوایان مبنی بر افزایش قیمت نان نیز باید اشاره شود که نرخ آرد برای سال‌جاری همانند سال گذشته اعمال می شود، از این رو دلیلی برای افزایش قیمت نان نیست، مگر آنکه سازمان حمایت، دلایل دیگری را برای افزایش قیمت نان مد نظر قرار دهد.
معروفان می گوید: در صورتیکه نانوایان متضرر می شوند، می توانند اسناد و مدارک مربوطه را به سازمان حمایت از مصرف کنندگان ارائه کنند.
نرخ گندم افزایش نداشته، اما هزینه های جانبی و فرعی با رشد فزآینده همراه بوده است
خسرو بیشه کلا، عضو سابق اتحادیه نانوایان در یکی از شهرستان های استان تهران در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، با اشاره به ضرورت افزایش نرخ نان گفت: اگرچه برخی مسئولان ثابت بودن نرخ گندم را دلیلی برای عدم افزایش قیمت نان مطرح می کنند، اما باید به این واقعیت توجه شود که تنها هزینه کرد نانوایان برای عرضه نان به خرید گندم خلاصه نمی‌شود و هزینه های جانبی بسیاری اعم از دستمزد کارگر، تجهیزات، انرژی، اجاره بها، آب، برق، گاز و... نیز در این خصوص اثرگذار است.
وی افزود: متأسفانه قیمت نان از سال 93 تا کنون هیچگونه افزایشی نداشته و ضرورت بالا رفتن نرخ‌ها در شرایطی که تمامی هزینه‌های فرعی و جانبی با رشد همراه شده، اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد.
بیشه کلا عنوان کرد: اگرچه ممکن است دولت دغدغه افزایش هزینه خانوارها دلیل مقاومت در برابر افزایش قیمت مد نظر قرار می دهد، اما نباید این امر به نحوی عملیاتی شود که بار و تبعات این ثبات قیمتی، به‌صورتی غیر منطقی از جیب نانوایان پرداخت شود.
این عضو سابق اتحادیه نانوایان گفت: اگر دولت واقعاً در صدد حمایت از مصرف کنندگان است باید به دغدغه های تولید کنندگان یا همان نانوایان نیز توجه کند.
وی افزود: بسیاری از نانوایان، علاقه‌مند به حفظ قیمت نان هستند، مشروط بر اینکه دولت سطح و ضریب حمایت‌ها از نانوایان را تقویت کند و قطعاً در صورت حصول این امر، نانوایان نیز قادر هستند در سایه این حمایت، فعالیت‌های خود را استمرار دهند در غیر این‌صورت، تعطیلی برخی از واحدهای نانوایی در آینده، دور از انتظار نخواهد بود.
استمرار وضعیت موجود،دور ریز نان را تشدید می کند
ناصر خدایاری، یکی از فعالان عرصه تولید نان در استان البرز، در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، با اشاره به چالش دور ریز نان به عنوان یکی از معضلات جدی در خانوارهای ایرانی گفت: به هر ترتیب بالا رفتن دور ریز نان، نه توجیه اقتصادی دارد و نه توجیه شرعی و می طلبد برای مهار و کنترل این عارضه، تدابیر لازم اتخاذ شود.
وی افزود: قطعاً در شرایطی که نان از کیفیت مطلوبی برخوردار نیست، نمی توان از خانوارها انتظار داشت که با هدف صرفه جویی و ملاحظات شرعی، به اجبار، نان بی کیفیت استفاده کنند.
خدایاری گفت: با ارتقای کیفی نان، خانوارهای ایرانی نیز هیچ تمایلی به دور ریختن نان نخواهند داشت زیرا اساساً جایگاه نان در سفره خانواده ایرانی، وزین و قابل توجه است.
این فعال در عرصه تولید نان عنوان کرد: برای جلوگیری از دور ریز نان باید حمایت ها از نانوایان افزایش یابد تا این طیف مجبور نشوند در راستای جبران هزینه ها از کیفیت نان تولیدی کم کنند یا حجم چانه ها را کمتر نمایند.
وی افزود: یکی دیگر از موانع پیش رو برای ارتقای کیفی نان، به موضوع عدم داشتن اختیار در انتخاب آرد باز می گردد، زیرا آرد یارانه ای دریافتی از تنوع گسترده ای برخوردار نیست و به تبع در چنین شرایطی، نانوایان چاره ای ندارند از آنچه که در اختیار دارند به تولید نان مبادرت ورزند و قطعاً در چنین بستری، فضای رقابتی برای ارتقای کیفی نان نیز تنگ و محدودتر خواهد شد.
خدایاری در خاتمه یادآور شد: امیدواریم در سال 96، تمهیدات لازم تعریف و طراحی شود تا بتوان با یکسان سازی نرخ آرد و گندم، برخی از موانع موجود در مسیر فعالیتی مذکور را هموار و مرتفع ساخت.