زمانی که صادرات انجام میدهیم، میتوانیم نشانههای رشد اقتصادی را ببینیم و زمانی که کالاهای استراتژیک را صادر میکنیم، میتوانیم نشانههای پرمعناتری از تغییر و تحولات دریافت کنیم. صادرات گندم به عمان، از همین دست اقدامات است.
کشور ما از نظر آب و هوایی و اقلیم جغرافیایی جزو کشورهای برتر حوزه کشاورزی است. ما 4 فصل داریم و به طور سنتی کشاورزی همیشه در کشور ما رواج داشته است. گندم هم در همه جای دنیا بهعنوان کالایی استراتژیک شناخته میشود و عملاً مهمترین محصول کشاورزی مورد نیاز جامعه را تشکیل میدهد. کشت گندم هم در کشور ما از دیرباز رایج بوده است. ولی ما کشور واردکننده بودیم و با وجود همه فعالیتها طی سالهای طولانی نتوانستیم نیازداخلی را با تولید داخل تأمین کنیم.
در شرایط حساسی مانند زمان جنگ و تحریم نیز برای تأمین گندم، دولتها با نگرانیهای جدی مواجه بودند و ضعف تولید داخل، خود را بیشتر نشان میداد. اما خوشبختانه در دولت یازدهم، وزارت کشاورزی بهعنوان یکی از موفقترین وزارتخانهها شناخته شد و سیاستگذاریهایش نمود بیشتری نسبت به بقیه وزارتخانهها در جامعه داشت. یکی از مهمترین اقدامات آنها در زمینه خودکفایی گندم بوده است. در دولت اصلاحات هم در دوره محدودی به خودکفایی رسیدیم ولی باز نیازمند واردات شدیم.
سال 95 برای نخستین سال خودکفا شدیم و پیشبینی میشود امسال هم نیازی به واردات نداشته باشیم. از آنجایی که این کالا بسیار استراتژیک است، هم برخی مسائل سیاسی، هم وابستگی به جهان و هم تهدیدهایی که میتوانست از این طریق به کشور اعمال شود، با خودکفایی برطرف شده است. کشور ما در دولت اصلاحات توانست خودکفا شود ولی به دلیل مشکلاتی مانند سوء مدیریت، مجدداً واردکننده شدیم.
باید از این تجربهها درس بگیریم و در حال حاضر بتوانیم روند تولیدمحوری را حفظ کنیم و از واردات فاصله بگیریم.
اگر به اقتصاد مقاومتی بهعنوان سند راهبردی کشور و سند بالادستی که باید اجرایی شود، توجه کنیم؛ اصلیترین موضوع تولید صادراتمحور است. یعنی باید تولید را در صورتی مورد حمایت قرار داد که در مقابل بتواند صادرات داشته باشد. هر کالایی مورد حمایت دولت نخواهد بود. در این شرایط، وقتی کالای استراتژیکی را میتوانیم صادر کنیم، اهمیت و معنای جدی دارد.
این نشاندهنده قدرت اقتصادی ما در بازارهای صادراتی است. اکنون نخستین محموله گندم به عمان صادر شده است و ضمن اینکه میتواند از منظر سیاسی و امنیتی مورد توجه باشد، به ایجاد اشتغال هم میانجامد. به نظر میرسد در سالهای آینده با سیاستهایی که وجود دارد، تولید کشاورزی ما باز هم باید با همان روحیه اقتصاد مقاومتی یعنی تولیدِ صادرات محور پیش برود.
*رئیس کنفدراسیون صادرات ایران