نزدیک به 95 درصد زعفران دنیا در ایران و به ویژه در استان‌های خراسان رضوی و جنوبی تولید می شود که توسعه و افزایش صادرات آن می تواند ارز مناسبی را وارد کشور کند که این کار باعث سودآوری خوبی برای کشور است اما این درحالی است که 90 درصد محصول صادراتی زعفران به صورت فله ای از کشور خارج می‌شود که موجب نگرانی است.
این مسائل یک سر قضیه بوده و آن سر دیگر تاخت و تاز دلالانی است که با تقلب کردن در تولید محصول زعفران و رنگ کردن ریشه و ساقه گل زعفران آتش سرخی را بر دل کشاورزان زحمت کش انداخته اند.
در ادامه مشروح گفت‌وگوی فرهاد سحرخیز را می‌خوانید.
*آیا زعفران تقلبی در بازار وجود دارد، اگر وجود دارد چند درصد است؟
سحرخیز: متاسفانه زعفران تقلبی در بازار وجود دارد و افرادی سودجو زعفران تقلبی درست کرده و می‌فروشند و از این کار سودهای کلانی می‌برند، این افراد ساقه و ریشه گل زعفران را با رنگ‌های شیمیایی و مصنوعی رنگ کرده و وارد بازار می‌کنند، بخش زیادی از نبات‌های موجود در بازار با همین زعفران‌های تقلبی رنگ می‌شوند و همچنین همین زعفران تقلبی وارد بعضی از رستوران‌هایی می‌رود که تنها به دنبال تهیه زعفران ارزان هستند و توجهی به کیفیت نمی‌کنند و میزان زعفران تقلبی موجود در بازار بین 20 تا 25 درصد است که گاهی به 50 درصد هم می‌رسد.
* چه برنامه‌هایی را برای از بین رفتن دلالان و واسطه‌ها در بازار پیشنهاد می‌کنید؟
سحرخیز: دلالان در بیشتر بخش های اقتصادی وجود دارند و این بودن در محصول زعفران که یک سر کشاورز و یک سر دیگر تولید و صادرات است بیشتر بوده و همچنین به خاطر با ارزش و گران بودن زعفران این مسئله تشدید می شود که حمایت دولت از کشاورز و تولیدکننده را می طلبد و باید منافع کشاورز و صادرات به یکدیگر گره بخورد تا وجود واسطه دیگر معنی نداشته باشد و در کنار اینها ایجاد بانک زعفران که کمک بزرگی به منافع کشاورز و شرکت های خصوصی و صادراتی می کند بسیار تاثیر گذار است.
* برای افزایش تولید زعفران در کشور چه برنامه‌هایی را پیشنهاد می‌کنید؟
سحرخیز: یکی از مسائلی که ما با آن مرتبط هستیم مساله کم آبی است و استان خراسان رضوی و جنوبی که قطب های اصلی زعفران کشور هستند دچار مشکل کم آبی بوده و با افزایش تولیدات زعفران در هر هکتار که با استفاده از همت کشاوز و علمی کردن کاشت شدنی می شود می توان تولید زعفران را در هر هکتار دو برابر کرد.
* میزان برداشت زعفران به طور متوسط در هر هکتار چقدر است؟
سحرخیز: خیلی متفاوت است و بیشتر بستگی به این دارد زمینی که زیر کشت رفته سال چندمی است که زعفران از آن برداشت می شود و اینکه پیاز زعفران کاشت شده در زمین چقدر مرغوب و خوب بوده است، در بهترین شرایط و به طور میانگین از هر هکتار 5 کیلو گرم زعفران برداشت می شود، البته بیشترین میزان برداشت زعفران در سال گذشته در یکی از شهرستان های خراسان رضوی بوده که به 13 کیلو گرم در هر هکتار هم رسید.
*در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم زعفران چقدر است؟ و به نظر شما چه قیمتی برای محصول زعفران مناسب است؟
سحرخیز: در حال حاضر قیمت زعفران را نمی توان دقیق گفت چرا که فصل برداشت است و قیمت نوسان دارد، اما اگر قیمت هر یک کیلو گرم زعفران بین 3 میلیون تومان تا 3 میلیون و 500 هزار تومان باشد قیمت مناسبی و منطقی ای برای کشاورز و مصرف کننده داخلی و خارجی است.
* آیا کشور در بسته بندی زعفران دچار مشکل است؟ آیا برنامه ای جهت مناسب تر شدن بسته بندی زعفران وجود دارد؟
سحرخیز: واقعا مشکلی از لحاظ بسته بندی زعفران ایران ندارد و به مراتب بسته بندی شرکت های ایرانی از شرکت های اسپانیایی بهتر بوده اما این دلیلی بر توقف پیشرفت و توسعه بسته بندی نیست و پروژه های مختلف و اتفاقات خوبی در بسته بندی محصولات زعفران در کشور درحال رخ دادن است.
*بزرگترین مشکلی که بر سر راه تولید و صادرات محصول زعفران است چیست؟
سحرخیز: بزرگترین مشکلی که وجود دارد وجود رقیبان جدیدی است که در سطح بین الملل و دنیا به وجود آمده که البته با حفظ کیفیت زعفران ایرانی، قیمت مناسب و با بازریابی و راه یافتن بیشتر به بازار های جدید می توان در بازار جهانی خوب رقابت کرد و بازار را به دست گرفت.
* آیا در فصل برداشت قیمت زعفران افزایش یا کاهش پیدا می‌کند، این تغییر قیمت به چه علت است؟
سحرخیز: تا حدودی افزایش و کاهش قیمت در بازار زعفران وجود دارد و اگر مثل سالهای گذشته دلال ها و واسطه ها وارد بازار زعفران شوند که امسال به علت زیاد بودن محصول زعفران وارد می شوند قیمت تا حدودی افزایش پیدا می کند و دولت باید با استفاده از راه و روشی مناسب به هدفی که تعادلی بودن قیمت زعفران است برسد تا کشاورزان بتوانند سود خوبی از فروش محصولات خود کرده تا محصول سال بعد خود را با کیفیت تر تولید کنند. /فارس