سقط جنین دام ها همواره به عنوان یکی از معضلات صنعت دامپروری در ایران و سایر نقاط جهان مطرح است اما به اعتقاد کارشناسان ،خشکسالی های مداوم و فقر مراتع از مهمترین دلایل سقط جنین دام در خراسان جنوبی است.
صنعت پرورش دام اهلی علاوه بر اهمیت اقتصادی، از نظر اجتماعی و سیاسی نیز قابل توجه است.
حدود 70 درصد از زمین های کشاورزی به پرورش دام های اهلی اختصاص داده می شود و در این بین، پرورش نشخوارکنندگان از اهمیت ویژه ای به لحاظ تولید شیر و گوشت و تا حدی نیز تولید پشم برخوردار است.
خسارت هایی که با از بین رفتن آبستنی در مراحل مختلف دام وارد می شود بسیار چشمگیر است، بنابراین سقط جنین می تواند باعث کاهش سود و ایجاد خسارت های اقتصادی فراوان شود.
خشکسالی های مکرر و کاهش مراتع باعث شده است که دام های خراسان جنوبی از تغذیه مناسبی برخوردار نباشند و به طور عموم از تغذیه خشک و یا فرآوری شده استفاده کنند.
این روند تغذیه از 20 سال گذشته تاکنون موجب کمبود مواد معدنی در بدن دام ها به صورت نسلی شده است.
در این میان کلاس های آموزشی و تنظیم جیره غذایی مناسب با توجه به خشکسالی های موجود خواهد توانست نقش چشمگیری در کاهش تلفات داشته باشد.
** کاهش 76 درصدی سقط جنین دام در خراسان جنوبی
مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی گفت: با توجه به خشکسالی های مکرر و سقط جنین ناشی از تغذیه نامناسب، با تدبیر در امر آموزش و اطلاع رسانی دامداران سقط جنین دام نسبت به سال گذشته 76 درصد کاهش داشته است.
محمد اصغر زاده افزود: سقط جنین معمولا یکی از نشانه های تب مالت است اما آزمایش های مکرر روی نمونه های سقط شده نشان داد که سقط جنین دام در خراسان جنوبی علتی دیگر دارد و آن خشکسالی است.
وی ادامه داد: 511 راس دام در سال 96 درگیر این عارضه شدند اما با آموزش های لازم در امر تغذیه، جیره و مکمل های قابل استفاده باعث شد که این آمار در سال 97 به 123 مورد برسد.
اصغرزاده اظهار داشت: خشکسالی های موجود در خراسان جنوبی موجب فقر مراتع شده که برای جلوگیری از سقط جنین راهی جز آموزش، اطلاع رسانی و استانداردسازی جیره غذایی نیست.
** تولید و تولید مثل ، 2 پایه اقتصادی صنعت دام
کارشناس بهداشت و مدیریت بیماری های دام دامپزشکی خراسان جنوبی هم با بیان اینکه ارزش اقتصادی دام بر 2 محور تولید و تولید مثل استوار است، افزود: تولید مثل مقدم بر تولید و بیش از آن مورد توجه است زیرا تا مادامی که تولید مثل نباشد، تولید هم میسر نخواهد بود.
علی اکبر عندلیبی افزود: مساله سقط جنین و مرگ و میر نوزادان دام از مشکلات عمده ای است که در دام های ایران وجود دارد و باعث کاهش تولیدات دامی شده است.
وی ادامه داد: علی رغم پیشرفت های زیاد تغییر زیادی در بخش پرورش گوسفند و بز مشاهده نمی شود و وابستگی گوسفند به مرتع، کویری بودن، عدم آگاهی دامپروران با شیوه های نوین دامداری و از همه مهمتر، نگاه چوپانی به گوسفند و گوسفند داری، از عوامل مؤثر در سقط جنین است.
عندلیبی اظهار داشت: برابر آمار رسمی کشور ایران از لحاظ جمعیت گوسفند، جزو چهار کشور اول دنیا است اما در تامین گوشت مصرفی همواره با مشکل مواجه بوده و مقدار قابل توجهی از گوشت مصرفی از کشور های دیگر وارد شده است.
وی اضافه کرد: روند رشد جمعیت گوسفند در دهه های اخیر سیر صعودی داشته است اما عدم مدیریت صحیح، تناسب دام ، مرتع بهم خورده و چرای بی رویه سبب تخریب هر چه بیشتر مراتع شده و افزایش تولید از طریق رشد کمی جمعیت گوسفند امکان پذیر نیست.
کارشناس بهداشت دامپزشکی خراسان جنوبی گفت: برخلاف سایر بخش های دامپروری مانند گاوداری، مرغداری، آبزی پروری و حتی زنبورداری، سیستم پرورش گوسفند در ایران یک سیستم کاملا سنتی است که با وارد کردن مولفه هایی نظیر منابع مالی، تحقیق، آموزش و ترویج و بازاریابی، می توان سبب افزایش تولید در بعد کیفی شد.
وی در ادامه یادآور شد: وجود سقط های مزمن در گله بین 2 تا پنج درصد بیانگر مشکلی مزمن در گله است که بررسی جفت و جنین سقط شده می تواند در تشخیص عامل ایجاد سقط به ما کمک کند و موجب تلفات جدی و ضرر اقتصادی به دامدار نشود.