مرتضی رضایی معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی، با اشاره به اینکه سال گذشته نهاده‌های دامی با تنش‌هایی در بازار‌های جهانی روبرو بود، اظهار کرد: علی رغم آنکه سال گذشته برای اقتصاد کشور از جمله صنعت دامپروری به سبب افزایش قیمت جهانی ذرت و کنجاله سویا سال سختی بود، اما میزان تولید محصولات دام و طیور قابل توجه بود.
وی افزود: در سال ۹۷، ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزارتن شیرخام، ۸۵۰ هزار تن گوشت قرمز، ۹۲۰ هزار تن تخم مرغ، بیش از ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن گوشت مرغ، ۹۷۰ تن پیله‌تر نوغان و ۹۰ هزار تن عسل در کشور تولید شد در حالیکه تولید شیرخام در سال ۹۶، ۱۰ میلیون و ۱۸۰ هزار تن، ۸۳۵ هزار تن گوشت قرمز، ۲ میلیون و ۲۳۰ هزار تن گوشت مرغ، ۸۸۰ هزار تن تخم مرغ و ۸۸ هزار تن عسل بوده است.
رضایی از رشد سالانه ۶ درصدی شیرخام خبر داد و گفت: در مورد گوشت قرمز رشد تولید ۱۰ تا ۱۵ هزار تن، گوشت طیور ۶ تا ۷ درصد بیش از سال ۹۷ است. در سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۰ برنامه خوداتکایی تولید گوشت قرمز محقق خواهد شد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه ظرفیت تولید محصولات دام و طیور بیش از رقم فعلی است، بیان کرد: یکی از اصلی‌ترین وظایف معاونت جلوگیری از تولید بی مهابا و برقراری تعادل بین عرضه و تقاضاست چرا که مازاد تولید بیش از تقاضا به ضرر تولید کنندگان تمام می‌شود.
وی با اشاره به اینکه سال گذشته از منظر نوسان نرخ ارز و اقتصاد سال سختی برای تولیدکنندگان بود، اظهار کرد: البته تمام تلاش دولت بر آن بود که با ارز دولتی نهاده به میزان کافی وارد کند تا بار مالی تولید کننده و مصرف کننده به حداقل برسد.
بیشتر بخوانید: عبور از مرز خودکفایی در محصولات دام و طیور به جز گوشت قرمز
این مقام مسئول ادامه داد: در ابتدای سال گذشته قیمت هر کیلو ذرت یک هزار و ۲۵۰ تومان بود که در سه ماه پایانی سال با کمی افزایش به یک هزار و ۳۵۰ تومان رسید، در حالیکه واردات نهاده با ارز نیمایی و آزاد ۲ تا ۳ برابر این نرخ در بازار بود.
معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد با اشاره به اینکه اعمال تحریم‌های جدید در بحث تامین و نقل و انتقال ارز مشکلات خاص خود را دارد، افزود: البته وزارت جهاد کشاورزی، دولت و بانک مرکزی تمام تلاش خود را در خصوص تسهیل نقل و انتقال ارز به کار گرفته است چرا که در کنار نهاده‌های دامی، مرغ اجداد و مواد ژنتیک مورد نیاز باید وارد شود که براساس آمار، مرغ اجداد و مواد ژنتیک و نهاده‌های دامی به اندازه کافی و به موقع وارد شده است.
وی در ادامه افزود: علی رغم آنکه بخش‌های مختلف اقتصاد در تنش بودند، اما بخش دامپروری به غیر از گوشت قرمز با تولید مناسبی همراه بوده است.
رضایی با اشاره به دلایل تنش گوشت قرمز در کشور بیان کرد: با توجه به تغییرات در چند دهه اخیر و خشکسالی‌های پی در پی توان تولید علوفه در مراتع کاهش پیدا کرده است، ضمن آنکه صنعت پرورش گوسفند در مراتع و عشایر کار پر زحمت و هزینه بری است که این امر موجب شده است از زمان قبل از انقلاب بخشی از گوشت مورد نیاز وارد کشور شود چرا که تولید داخل جوابگوی نیاز کشور نیست.
معاون وزیر جهاد کشاورزی از استمرار واردات گوشت برای تنظیم بازار داخل بعد از انقلاب خبر داد و گفت: با توجه به افزایش جمعیت و خشکسالی‌های اخیر دولت طی سال‌های بعد از انقلاب برای تنظیم بازار گوشت به ناچار باید ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تن گوشت مورد نیاز داخل را از طریق واردات تامین کند.
این مقام مسئول تغییرات یکباره نرخ ارز را عامل اصلی خروج غیر قانونی دام از مرز‌های کشور اعلام کرد و افزود: تغییر نرخ ارز و افزایش نرخ ارز آزاد به بیش از ۱۰ هزار تومان موجب شد تا دام زنده در کشور‌های منطقه خواهان زیادی داشته باشد، در حالیکه در سال‌های گذشته با آزاد بودن صادرات نوسانی در این بازار وجود نداشت که متاسفانه ممنوعیت صادرات، نوسان نرخ ارز و واسطه گری و دلال بازی همگی دست به دست یکدیگر داد تا مقادیری دام از مرز‌های کشور قاچاق شود. البته آمار دقیقی در خصوص قاچاق وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه نوسان نرخ ارز پتانسیل خروج غیر قانونی دام از کشور را افزایش داد، بیان کرد: با توجه به آنکه قاچاقچیان با تبدیل دلار به ریال بیش از سه برابر درآمد کسب می‌کنند، از این رو نوسان نرخ ارز پتانسیل خروج غیر قانونی دام از مرز‌های کشور را افزایش داد و در نهایت این امر موجب شد تا قیمت گوسفند در بازار داخل با نوساناتی روبرو شود به طوریکه از قیمت ۲۱ تا ۲۲ هزار تومان ابتدای سال گذشته به نرخ‌های فعلی رسیده است.
رضایی با اشاره به اینکه قیمت دام آن سوی مرزها برای سوداگران و قاچاقچیان جذابیت ایجاد کرده است، گفت: براساس پیش بینی‌ها اگر حجم قاچاق دام زنده یک میلیون راس و حتی کمتر باشد، از این رو این امر موجب شده است قیمت دام زنده و به تبع آن گوشت قرمز در داخل با نوساناتی روبرو شود که به همین خاطر مصوبه‌ای توسط هیئت وزیران مبنی بر جلوگیری از خروج دام و تشدید جابه جایی دام در کشور ابلاغ شد. بدین منظور استان‌های کشور به گروه الف. (حاشیه مرزها) و گروه ب. (سایراستان ها) تقسیم شد و در حاشیه مرزها، جابه جایی دام به شدت تحت کنترل است.
معاون وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: براساس مصوبه هیات وزیران پلیس راه و نیروی انتظامی موظف است تمامی بارنامه‌ها و مجوز‌های بهداشتی را کنترل کند ضمن آنکه دامداران ظرف مدت یکسال باید نسبت به هویت گذاری دام اقدام کنند تا با ساز و کار تعبیه شده از جابجایی بی مورد و قاچاق دام جلوگیری شود.
اختصاص ارز نیمایی بر تورم اثر گذار است
وی در بخش دیگر سخنان خود در پاسخ به این سوال که آیا برنامه حمایت از تولید و اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات نهاده‌های دامی همانند سال گذشته ادامه دارد، بیان کرد: اختصاص یا حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات نهاده‌های دامی در کش و قوس کارشناسی است چرا که اختصاص ارز نیمایی به واردات، مخالفان و موافقان زیادی دارد، به همین خاطر باید منتظر تصمیم نهایی کارشناسان و مسئولان ذی ربط بود.
رضایی با اشاره به اینکه اختصاص ارز نیمایی به واردات اثر تورمی خود را بر روی کشور می‌گذارد، اظهار کرد: با تغییر نرخ پایه ارز و تاثیر آن بر نهاده‌های دامی بدون تردید قیمت محصولات بالا خواهد رفت. به عنوان مثال اگر دانه جو با ارز نیمایی رقمی حدود ۳ هزار تومان شود، قیمت گندم و ذرت داخلی تحت تاثیر این موضوع قرار می‌گیرد. حال جای این سوال مطرح است که آیا این توانایی را داریم که به تبع آن قیمت‌های داخل را بالا ببریم؟
معاون امور تولید دامی وزارت جهاد کشاورزی گفت: با توجه به تاثیر اختصاص ارز نیمایی بر قیمت محصولات و به طور کلی اقتصاد، این موضوع در حال کش و قوس است و تا کنون مسئولان به نتیجه‌ای قطعی در این زمینه نرسیده اند.
توسعه دام‌های ۲ منظوره سیاست اصلی وزارت جهاد کشاورزی
وی در بخش پایانی سخنان خود توسعه دام‌های ۲ منظوره را یکی از سیاست‌های اصلی وزارت جهاد کشاورزی در چند سال اخیر اعلام کرد و افزود: با توجه به آنکه دام‌های ۲ منظوره پتانسیل خوبی به لحاظ تولید شیر و گوشت قرمز دارند، بنابراین امسال توسعه نژاد دام‌های ۲ منظوره در دستور کار قرار دارد چرا که ضریب تبدیل خوراک به گوشت در این نژاد در مقایسه با نژاد هلشتاین بالاتر است، ضمن آنکه این نژاد کیفیت گوشت و درصد لاشه لخمه استخوان بیشتری دارد.
به گفته رضایی، با ترویج این نژاد‌ها انتظار داریم که تولید شیرخام و گوشت قرمز به میزان قابل توجهی افزایش یابد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه حدود ۲۱۰ هزار راس آمیخته گاو ۲ منظوره با دام‌های ۲ رگ داخلی وجود دارد، بیان کرد: گاوداری‌های صنعتی گاو‌های درجه ۲ مثل سمینتال را با نژاد‌های ۲ منظوره آمیخته می‌کنند.
وی در پایان با اشاره به اینکه در طول ۱۰۰ سال گذشته بسیاری از کشور‌ها اصلاح نژاد دام را انجام داده اند، تصریح کرد: در ایران سابقه اصلاح نژاد به ۵۰ سال اخیر باز می گردد که با استفاده از یک نژاد خارجی، ترکیب نژاد صورت می گرفت و در سال‌های اخیر گاو‌های آمیخته با استفاده از گاو‌های ۲ منظوره اصلاح نژاد شدند.