دفاع تمام‌قد بانک مرکزی از سامانه نیما

بانک مرکزی از ابتدای سال گذشته، راه‌اندازی سامانه نیما را در دستور کار قرار داد و از همان زمان از صادرکنندگان خواست تا ارز خود را برای فروش به این سامانه بیاورند و در نهایت این سامانه در ۱۵ مرداد ماه سال گذشته به طور رسمی آغاز به فعالیت کرد.
اما پس از مدتی که بانک مرکزی عدم اقبال صادرکنندگان به این سامانه را مشاهده کرد، قوانین جدی‌تری را برای ورود ارز صادرکنندگان به این سامانه وضع کرد تا آن‌ها را مجاب به ورود ارز صادراتی خود به این سامانه کنند.
بانک مرکزی تاکید کرد که صادرکنندگان باید ارز حاصل از صادرات خود را به چرخه اقتصادی کشور بازگردانند و در همین راستا باید یا بخشی از ارز خود را در این سامانه بفروشند، یا از آن به عنوان واردات در مقابل صادرات استفاده کنند.
با این وجود بازهم بخشی از صادرکنندگان از ورود ارز خود به این سامانه خودداری کردند تا زمزمه‌های عدم موفقیت این طرح بانک مرکزی و تعطیلی سامانه نیما شنیده شود.
اما عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی بر ادامه فعالیت این سامانه تاکید دارد و با ارائه آماری از ارز واردشده به این سامانه، اعلام کرده که این سامانه کمک زیادی به تأمین ارز واردات کشور کرده و فعالیت خود را ادامه خواهد داد.
وی شب گذشته در برنامه نگاه یک، اظهار کرد: در سه ماه نخستین سال جاری، ۱۱ میلیارد دلار تأمین ارز برای واردات از سوی بانک مرکزی انجام شده که پنج میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی برای تأمین کالاهای اساسی از این رقم بود و مابقی نرخ نیمایی بوده است.
به گفته همتی، هم اکنون بازار آزاد به نرخ نیما بسیار نزدیک است و اختلاف حدود ۲۰۰۰ تومانی بین این دو نرخ مشاهده می‌شود.
رئیس‌کل بانک مرکزی درباره این تفاوت نرخ، توضیح داد: اگر بخواهید پولی را از یک بانک خارجی خارج کنید و به دست صادرکننده یا فروشنده برسانید، بین ۱۵ تا ۲۰ درصد هزینه صادراتی دارد، بنابراین اگر نرخ نیمایی با این افزایش قیمت به نرخ بازار آزاد می‌رسد.
وی با بیان اینکه در سامانه نیما حواله‌های ارزی خرید و فروش شده و در بازار متشکل ارزی، اسکناس معامله خواهد شد، اظهار کرد: هدف ما در میان مدت آن است که سامانه نیما و بازار متشکل ارزی روی یک پلت‌فرم قرار گیرد.
همتی در ادامه با اشاره به فشارهای زیاد برای تعطیلی سامانه نیما، گفت: بانک مرکزی برای تعطیل نشدن سامانه نیما مقاومت کرد و از ابتدای سال تا الان نیز در این سامانه مقدار قابل توجهی پول جابه‌جا شده است.
رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به انتقادهایی که به سامانه نیما می‌شد، افزود: برخی مدعی بودند که نرخ در این بازار بسته است، اما امروز می‌بینیم که صادرکننده و واردکننده روی نرخ‌ها با هم توافق می‌کنند، بنابراین یکی از اقدامات موفق بانک مرکزی راه‌اندازی سامانه نیما بود.
وی همچنین از راه اندازی سامانه تکمیلی نیما با عنوان سامانه ایفای تعهدات واردات خبر داد و توضیح داد که این سامانه به سامانه جامع تجارت وصل خواهد بود و باعث شفافیت خواهد شد.
به این ترتیب، به نظر می‌رسد که بازار ارز نیمایی کماکان به فعالیت خود ادامه می‌دهد و ممکن است در آینده نزدیک این بازار در کنار بازار متشکل ارزی روی یک پلت‌فرم کار کند.
همتی پیش از این نیز گفته بود که آمارهایی که از فعالیت سامانه نیما توسط سایر مراجع داده می‌شود، درست نیست و هنوز برخی صادرکنندگان برای ورود ارز خود به چرخه اقتصاد فرصت دارند.