خاویار ایران در سالهای نه چندان دور به دلیل وجود 93 درصدی ذخایر ماهیان خاویاری در دریای خزر همه جا پرآوازه بود و بدون هیچ رقیبی پیش میتاخت اما با از بین رفتن ماهیان خاویاری در دریای خزر و کاهش تولید این محصول مهم به تازگی رقیبهای جدی برای خاویار ایران پیدا شده است.
گونههای ماهیان خاویاری در دریای خزر از بین رفته یا از بین میرود و اگر این روند ادامه داشته باشد خیلی زود خزر خالی از ماهیان خاویاری میشود و شاید کشورهایی مانند چین که چندین سال است روی این محصول کار میکنند و خاویار خود را از ماهیان پرورشی میگیرند جایگاه طلای سیاه را که سالها متعلق به ایران بود را از ما بگیرند.
تولید خاویار دریایی ایران در 15 سال گذشته از سالانه 13 تن به 3 تن کاهش پیداکرده و تولید خاویار پرورشی ایران طی 8 سال گذشته حدود 30 کیلو بوده در حالی که چینیها حدد صد تن خاویار پرورشی تولید میکنند،به تازگی ایران تلاش میکند کمبود خاویار ماهیان دریایی را از ماهیان پرورشی تامین کند.
رئیس موسسه تحقیقات بینالمللی تاس ماهیان دریای خزر گفت: دستیابی به دانش فنی مولد سازی و تولید خاویار از تاس ماهیان در شرایط پرورشی استحصال خاویار از ماهیان پرورشی و استحصال پرورشی از ماهیان سیبری در شرایط آب و هوایی ایران از دستاوردهای این مؤسسه است.
مریم فلاحی همچنین گفت: درآمد جانبی حاصل از تکثیر و تولید بچه ماهی و همچنین خاویار حاصل از مازاد ماهیان مولد در سال 97 سیصد میلیون تومان بوده است.
به گفته فلاحی مؤسسه تحقیقات بینالمللی تاس ماهیان دریای خزر دانش فنی مولد سازی و تولید خاویار از تاس ماهیان در شرایط پرورشی استحصال ماهی از ماهیان خاوریار پرورشی، استحصال خاویار از تاس ماهی سیبری از فعالیتهای این موسسه است.
در سالهای گذشته دلایل زیادی برای کاهش میزان ذخایر ماهیان خاویاری در دریای خزر وجود داشته که از جمله آن صید غیرمجاز و آلودگی رودخانهها و همچنین کاهش ورودی آبهای بالا دست به ویژه از طرف روسیه مانند رودخانه ولگا بوده است. آلودگی رودخانهها حدود 300 برابر زاد و لد ماهیان خاویاری را کم کرده است.
به نظر میرسد ایران با کاهش تولید ماهیان خاویاری دریایی به سمت تولید و استحصال خاویار از ماهیان پرورشی رفته است. اگرچه در مقایسه با کشوری مانند چین عقب ماندگی زیادی دارد اما به دلیل تعلق برند خاویار به ایران میتواند در بازارهای جهانی ظهوری درخشان داشته باشد.