ماجرای وابستگی کشور به بذر چغندرقند فرانسه

اولین بار به دلیل کشت پاییزه چغندرقند در منطقه خوزستان بذر خارجی وارد شد که خود این موضوع منجر به ورود بیماری‌های چغندر قند به کشور شد. بعدها به دلیل شیوع برخی بیماری‌ها اقدام به وارد کردن بذور خارجی کردند و در ادامه، همین بهانه‌ای شد که تا واردات بذر گسترده تر شود.
* تولید بذر پرمحصول مقاوم به بیماری‌ها در ایران و وارداتی که ادامه یافت
محققن مؤسسه چغندرقند در سال 1380 موفق به تولید بذور داخلی مقاوم به بیماری‌ها شدند و توانستند وابستگی کشور به واردات بذر مقاوم به بیماری‌ها را از بین ببرند، ولی حتی پس از ایجاد ارقام مقاوم داخلی هم، واردات ادامه پیدا کرد.
مؤسسه تحقیقات چغندر قند توانسته بود ارقام مختلف داخلی حتی با تناژ و کیفیت بالاتر در مقایسه با ارقام خارجی را اصلاح کند، ولی وزارتخانه اجازه تجاری‌سازی این ارقام را به مؤسسات نمی‌داد که با پیگیری‌های انجام شده، مؤسسه اجازه یافت که یک شرکت دانش‌بنیان تأسیس کند که بتواند نتایج تحقیقات را تجاری کند و گامی در جهت خودکفایی کامل نیاز کشور به بذر چغندرقند بردارد.
این شرکت قادر به تأمین حدود 80 درصد از نیاز بذر چغندرقند در کشور است که با بی‌مهری‌های صورت‌گرفته این مقدار در حال حاضر تنها 20 درصد است و عموماً بذرهایی که وارد کشور شده‌اند، در مقایسه با ارقام ایرانی عملکرد کمتری دارند و ضمناً بذرهای وارداتی، بذرهای خارجی بی‌کیفیت قدیمی و از رده خارج هستند. ضمنا هیچ نوع تکنولوژی وارد کشور نشده است، در صورتی که اصولاً باید والدهای مادری این بذور نیز وارد کشور می‌شدند و تولید بذر در داخل خود کشور ما صورت می‌گرفت.
اسناد و مدارک نشان می‌دهد که در سالهای مختلف کشاورزان خبره با به کار بردن بذر داخلی، بالاترین عملکرد را به دست آوردند. همزمان اسنادی موجود است که نشان می‌دهد بذوری بدون طی مراحل قانونی و اداری وارد کشور شدند که سبب بروز بیماری‌های متعدد در مناطق مختلف کشور شده است.
از دیگر مشکلات اختصاص مناطق مخصوص تولید بذر چغندرقند به مزارع غیربذری سبب از بین رفتن تولید داخلی شده است. این اتفاق به عنوان مثال در مغان اتفاق افتاده است.
* شرکت‌های نفتی بذر وارد می‌کنند؟
از دیگر مشکلات، ورود شرکت‌های فعال در زمینه‌های پتروشیمی یا نفت به بحث واردات بذر است که بدون ضابطه اقدام به واردات بذر کرده‌اند.
دشت اردبیل تنها دشتی در خاورمیانه است که می‌تواند بذر چغندرقند تولید کند. در دشتی که بذر چغندرقند تولید می‌شود، به علت انتقال بیماری، نباید چغندرقند غیربذری کشت کرد. متأسفانه هر ساله حدود 8 نفر از وزارت جهاد کشاورزی و کشت و صنعت مغان با هزینه شرکت میشل دوپر فرانسه سفری 10 روزه به پاریس برده می‌شوند. این شرکت پس از پذیرایی‌ها و هدایا و گشت و گذار مفصل از آنها می‌خواهند که از توسعه استفاده از بذر فرانسوی حمایت کنند و همچنین کشت چغندرقند غیربذری در دشت اردبیل آزاد شود و کشت انجام شود، که متأسفانه با وجود ممنوعیت‌های قانونی این اتفاق افتاده است. این دو موضوع باعث از بین رفتن کامل تولید بذر چغندرقند کشور و وابستگی بذر چغندرقند به فرانسه می‌شود.
همزمان دشت اردبیل نیز به دشت‌های بحرانی از لحاظ آب طبیعی خواهد پیوست، چراکه چغندرقند مصرف آب بالایی دارد.
همه این موارد در شرایطی اتفاق می‌افتد که اگر از شرکت های دانش‌بنیان حمایت شود، قابلیت تولید تمام نیاز کشور به بذر چغندرقند وجود دارد.