دکتر جلالالدین میرزای رزاز - رییس انجمن تغذیه ایران با اشاره به حواشی وجود سم آفلاتوکسین در مواد لبنی و بهویژه شیر، گفت: یکی از مهمترین مسایل در مورد آلایندهها و میزان آنها در محصولات غذایی، نحوه جمعآوری اطلاعات و روشهای آزمون آنهاست. زیرا افرادی که با موضوع آنالیز ریسک آلایندهها آشنایی دارند، میدانند که با تفاوت در روش آنالیز و نمونهبرداری نتایج متفاوتی در آنالیز آلایندهها به وقوع خواهد پیوست. بنابراین بررسی چند مطالعه پراکنده دانشجویی نمیتواند مبنای صحیحی برای درک میزان آلایندههایی همچون آفلاتوکسین آن هم در ماتریکسی پیچیده همچون شیر باشد.
میزان آفلاتوکسین مجاز در شیر چقدر است؟
وی با بیان اینکه بهترین منبع در این حوزه میتواند مطالعات Post market surveillance باشد که از سوی سازمان غذا و دارو ارایه شود، افزود: زیرا در چنین مطالعات ساختارمندی است که میتوان با یک طراحی و متدولوژی خاص، عوامل ایجاد خطا در محاسبات را به حداقل رساند. در عین حال نکته مهم دیگر، تعریف حد مجاز برای یک آلاینده مانند آفلاتوکسین است. درخصوص میزان آفلاتوکسین برای شیر در ایران در استاندارد ملی ۵۹۲۵، حد مجاز ۰.۱ (یکدهم) میلیگرم در کیلوگرم در نظر گرفته شده است. حال جالب توجه است که این میزان در آمریکا پنج برابر است و با این حساب بسیاری از شیرهایی که در آمریکا تولید میشوند، ممکن است در ایران از حد مجاز آفلاتوکسین عبور کنند.
رزاز ادامه داد: بنابراین زمانی که موضوعی تخصصی در رسانه ملی و برای مخاطب عام مطرح میشود، باید منابع استنادی بسیار قوی در این خصوص وجود داشته باشد تا موجب تشویش اذهان عمومی نشود. همچنین باید به خاطر داشت بحث در یک محیط علمی با بحث در محیطهای اجرایی و همینطور زمانی که صحبت برای مخاطب عام انجام میشود، بسیار متفاوت است.
لزوم تدوین طرحهای نظارتی برای بررسی وضعیت آفلاتوکسین در شیر از سوی سازمان غذا و دارو
رییس انستیتو تحقیقات تغذیهای و صنایع غذایی کشور تاکید کرد: به نظر میرسد با توجه به اینکه هر از گاهی موضوع وجود آفلاتوکسین در شیر در فضای رسانهای مطرح میشود، ارایه گزارشهای مدون در این زمینه و تدوین طرحهای نظارتی سالانه منظم از سوی سازمان غذا و دارو میتواند راهگشای موضوع قرار گیرد.
رزاز با بیان اینکه این نگرانی وجود دارد تا ارایه اطلاعات نادرست در این زمینه، کاهش مصرف لبنیات را به دنبال داشته باشد و سیاستهای سالهای گذشته وزارت بهداشت در این حوزه تحتالشعاع قرار گیرد، گفت: بنابراین با تاکید بر نقش مهم انجمنها در ارتقای سلامت جامعه، پیشنهاد میکنیم که اظهار نظر درباره ایمنی محصولات غذایی با تکیه بر مستندات قابل اتکا انجام شود.