تولید و صادرات ماهیان خاویاری به جهت ارزش آن از اهمیت بالایی برخوردار است از این رو در سال‌های اخیر برای توسعه ماهیان خاویاری اقدامات موثری از سوی شیلات کشور صورت گرفته است.
در این بین باتوجه به اینکه بسیاری از کشورهای دنیا به ویژه کشورهای اروپایی خواهان خاویار ایرانی هستند از این رو توسعه ماهیان خاویاری از سوی تولیدکنندگان مورد اهمیت قرار گرفته است.
سالانه حجم بالایی از تولیدات خاویار به صورت تجاری یا از طریق مسافر به کشورهای مختلف فرستاده می‌شود از این رو با افزایش تولید این محصول می‌توان ارز قابل توجهی را نصیب کشور کرد.
باتوجه به ظرفیت های تولید کشور در زمینه توسعه ماهیان خاویاری و کشورهای هدف صادراتی افزایش تولید خاویار با ارائه تسهیلات با بازپرداخت بلند مدت می تواند عاملی برای رشد تولید این محصول ارزشمند شود و هدف گذاری در این زمینه ارزآوری مطلوبی به همراه داشته باشد.
به گفته برخی از مسئولان در زمینه صادرات محصول خاویار هیچ مشکلی وجود ندارد و با افزایش تولید می توان بازار صارداتی این محصول را گسترش داد به همین دلیل توسعه تولید ماهیان خاویاری در کنار اشتغال زایی می تواند بخشی از ارز مورد نیار کشور را تامین کرد.
در همین راستا عیسی گلشاهی مدیرکل دفتر بهبود کیفیت فرآوری و توسعه بازار آبزیان سازمان شیلات ایران در گفت و گو با خبرگزاری میزان به آخرین وضعیت صادرات خاویار و ماهیان خاویاری اشاره کرد که در ادامه می‌خوانید:
میزان: صادرات خاویار و ماهیان خاویاری از چه طریق انجام می‌شود؟
گلشاهی: آنچه به صورت کالای تجاری از گمرکات کشور صادر می‌شود حدود ۳۸۰ کیلوگرم است و اگر مقادیری همراه مسافر که به خارج از کشور می‌رود را به این مقدار اضافه کنیم حدود ۱۳۰۰ کیلوگرم سالانه صادرات خاویار بر مبنای آمار سال ۹۷ بوده است.
میزان: مجاز خروج خاویار از کشور توسط مسافر چقدر است؟
گلشاهی: هر مسافر مجاز است بر مبنای مقررات ۱۲۵ گرم خاویار را با خود از کشور خارج کند.
میزان: هدف صادرات تجاری خاویار کدام کشورهاست؟
گلشاهی: عمده صادرات خاویار به صورت تجاری به کشور امارات متحده عربی و کشورهای اروپایی فرستاده می‌شود، ولی کالا‌های مسافری عمدتا به کشورهای اروپایی صادر می‌شود.
میزان: چند کشور مقصد صادرات خاویار و ماهیان خاویاری ایرانی توسط مسافر در جهان هستند؟
گلشاهی: در چرخه صادرات خاویار حدود ۱۷ کشور مقصد صادرات خاویار ایرانی هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به آلمان ایتالیا، اسپانیا، فرانسه، بلژیک، بلغارستان و کشورهای عضو اتحادیه اروپا اشاره کرد.
میزان: خاویار با چه قیمتی به کشورهای هدف صادر می‌شود؟
گلشاهی: با توجه به میزان صادرات خاویار به طور متوسط هر کیلوگرم خاویار صادراتی بر اساس درجه و ارزش گذاری گمرک حدود ۶۰۰ دلار قیمت گذاری می‌شود که این رقم ممکن است با بسته بندی‌های کوچکتر با رقم‌های متفاوت تری که به حدود ۱۰۰۰ دلار می‌رسد صادر شود.
میزان: چه میزان درآمد ارزی با صادرات خاویار نصیب کشور می‌شود؟
گلشاهی: با توجه به میانگین قیمت خاویار صادراتی سالانه حدود ۷ میلیون دلار درآمد ارزی از صادرات خاویار نصیب کشور می‌شود.
میزان: باتوجه به برنامه ریزی‌ها برای افزایش تولید خاویار برای فروش و صادرات این محصول مشکلی وجود ندارد؟
گلشاهی: فعلا بر مبنای تولیدی که در کشور اتفاق می‌افتد و بر مبنای ظرفیت استحصال خاویار، مشکلی برای بازار صادرات این محصول وجود ندارد واگر امسال تا ۱۵ تن خاویار هم تولید شود می‌توانیم به راحتی صادرات آن را انجام دهیم و در سال‌های آینده نیز با توجه به روند رو به رشد تقاضایی که برای خاویار ایرانی وجود دارد مشکلی برای فروش خاویار نخواهیم داشت.
میزان: آخرین وضعیت مزارع تولید ماهیان خاویاری چگونه است؟
گلشاهی: مزارع پرورشی به لحاظ بهره وری و ظرفیت در حال افزایش و با توجه به برنامه ریزی‌های صورت گرفته مزارع به تدریج وارد مدار تولید می‌شوند؛ این نکته حائز اهمیت است که سرمایه گذاری دربخش ماهیان خاویاری زمانبر است و حداقل زمان انتظار بین ۶ تا ۱۵ سال است که به تدریج مزارعی که سالیان گذشته سرمایه گذاری آن‌ها آغاز شده وارد مدار تولید خاویار می‌شوند و روند رشد تولید خاویار سالیانه به صورت تصاعدی افزایش می‌یابد.
میزان: در زمینه صادرات خاویار ایران چه رتبه‌ای در جهان دارد؟
گلشاهی: در زمینه صادرات خاویار به دلیل اینکه کشور‌ها عدد وارقام مربوط به تجارت خاویار را به طور کامل منتشر نمی‌کنند و عمدتا برخی کشور‌ها در حال صادرات غیر مجاز این محصول هستند برای مخفی نگهداشتن موضوع معمولا اعداد و ارقام دقیقی را منتشر نمی‌کنند ضمن اینکه خاویار یک کالای خاص محسوب می‌شود که به صورت تجاری و همراه مسافر به صورت خرد از کشورخارج می‌شود و ممکن است اعداد و ارقام آن در گمرک ثبت نشود.
میزان: تولیدکنندگان داخلی با چه مشکلاتی در زمینه توسعه ماهیان خاویاری روبرو هستند؟
گلشاهی: یکی از مشکلات داخلی در زمینه تولید و توسعه ماهیان خاویاری نبود یک مجموعه و اتحادیه منسجم برای بخش خاویار است که البته سعی شده این موضوع پیگیری شود، ولی مزارع پرورش خاویاری ما هنوز یک تشکل منسجم واحد ندارند.
میزان: باتوجه به شعار سال در زمینه رونق تولید چطور می‌توان در این زمینه برای تحقق شعار سال تلاش کرد؟
گلشاهی: هر چقدر بتوانیم در عرصه گسترش بازار صادراتی تلاش کنیم و تعداد کشورهای مقصد صادرات را افزایش دهیم می‌توان در راستای تحقق شعار سال قدم برداشت و طبیعتا هرچقدر حجم صادرات افزایش یابد تحقق شعار سال سریعتر انجم خواهد شد.
باید مزارع پشتیبان و پرورشی وارد عرصه شوند و فعالیت خود را آغاز کنند به طوریکه هر یک کیلوگرم خاویار صادراتی حدود ۱۱ کیلوگرم بیومس (صید نشده) موجود در مزارع پرورشی باید آن را پشتیبانی کند که می‌تواند در رونق بخشیدن به تولید موثر واقع شود.