پتروشیمی‌ها در اوایل تیرماه سالجاری به مدت یک ماه و به علت درخواست برای افزایش قیمت، فروش کود اوره به کشاورزان را متوقف کردند. بار دیگر در مهرماه به همین علت، فرایند تحویل کود اوره به بخش کشاورزی متوقف شد. در آن زمان با صدور مصوبات جدید توسط هیات دولت پتروشمی‌ها روند تحویل از سر گرفته شد.
از یک ماه پیش پتروشیمی‌ها قطعی خوراک گاز را بهانه قرار داده و تحویل کود اوره دوباره متوقف کرده‌اند. کارشناسان معتقدند عدم تولید و تحویل کود اوره در مقطع زمانی کنونی که مقارن با فصل مصرف کود سرک در آستانه کشت بهاره است می‌تواند شوک بزرگی برای بخش کشاورزی به ویژه تولید گندم باشد.
حمید رسولی، مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی کشاورزی، که وظیفه اصلی تامین کود اوره برای کشاورزان را دارد به نقل از مدیران عامل شرکت‌های پتروشیمی علت توقف تولید کود اوره را قطعی خوراک گاز به علت برودت هوا و اولویت تخصیص گاز به مصارف خانگی عنوان کرد.
وی گفت: در این مدت اقدامات گسترده‌ای برای رفع مشکل تامین کود اوره در قالب مذاکرات، جلسات، مکاتبات گسترده با مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، مدیرعامل شرکت ملی گاز، معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت، ستاد تنظیم بازار کشور، سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان، نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، استانداران صورت گرفته است تا تولید کود اوره از سر گرفته و هر چه سریع تر نیاز کشاورز تامین شود.
به گفته رسولی به دنبال پیگیری‌های مستمر و همه جانبه سرپرست وزارت جهادکشاورزی، مراتب به هیات دولت و معاون اول رییس‌جمهوری نیز منعکس و در حال پیگیری است.
البته وی بخشی از مشکلات پیش آمده را مربوط سودی می‌داند که پتروشیمی‌ها از صادرات کود اوره با افزایش نرخ دلار بدست می‌آورند.
در همین ارتباط مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی کشاورزی خواستار توقف حداقل مقطعی صادرات کود اوره و تخصیص کامل تولید داخلی آن به بخش کشاورزی شد.
رسولی گفت: با توجه به وقفه‌ای که در تولید و تحویل کود اوره مورد نیاز بخش کشاورزی کشور رخ داده است، انتظار می‌رود شرکت‌های پتروشیمی تولید کننده علاوه بر سرعت‌دهی در افزایش تولید خود، به صورت مقطعی صادرات خود را متوقف کنند تا کود اوره مورد نیاز کشور تامین شود.
وی یادآور شد: موضوعات مطرح شده در حالی است که امسال صادرات کود اوره شرکت‌های پتروشیمی قابل توجه بوده است.
وی با تاکید بر اینکه مصرف به موقع کودهای کشاورزی در افزایش تولیدات کشاورزی و جلوگیری از سرمازدگی موثر است افزود: طبق آمارها به ازای مصرف هر کیلوگرم کود ۱۴ تا ۲۷ کیلوگرم تولید افزایش می‌یابد این درحالیست که هنوز مصرف کود کشور به استاندارد جهانی نرسیده است.
به نظر می‌رسد به رغم تمام تلاش‌های انجام شده مشکل تامین کود اوره کشاورزان مرتفع نشده و پتروشمی‌ها همچنان سود خود را به تامین نیاز کشاورزان کشور ترجیح می‌دهند.
با نزدیک شدن پایان فصل کود سرک و رسیدن ایام نوروز نگرانی کشاورزان بیشتر شده است. کشاورزان با اشاره به تجربه سال‌های گذشته عنوان می‌کنند که با نزدیکی ایام نوروز نقل و انتقال کود به دلیل محدودیت تردد کامیون‌ها در شهرها بسیار کند خواهد بود ضمن اینکه زمان استفاده کود سرک نیز رو به پایان و مصرف آن با تاخیر بی‌نتیجه خواهد بود به همین دلیل اگر تصمیمات برای تامین کود اوره باید با سرعت گرفته شود.
علی‌قلی ایمانی، نایب رئیس بنیاد ملی گندمکاران ایران، در گفت‌وگو با ایلنا با بیان اینکه کود سرک از نیازهای اصلی گیاه در نیمه اول فصل رشد است، اظهار کرد: یکی از مهترین گیاهانی که اکنون در مرحله رشد قرار دارد که نیاز مبرم به کود اوره دارد تا تولید آن مناسب باشد.
وی ادامه داد: بارندگی‌های اخیر موجب شسته شدن خاک از مواد آلی در مناطق گرم و معتدل شده که نیاز به کود اوره بیشتر می‌کند.
ایمانی با تاکید بر اینکه در صورت عدم استفاده به موقع از کود سرک کاهش تولید قطعی خواهد بود، افزود: عدم مصرف کود اوره در زمان مناسب کاهش بهره‌وری و افت قابل توجه تولید گندم را به دنبال دارد.
به گفته وی؛ هر کیلوگرم کود سرکی که در زمان مناسب به گندم داده می‌شود 15 کیلوگرم افزایش تولید را به همراه دارد.
ایمانی از مهترین دلایل کمبود کود اوره در بازار را ترجیح شرکت‌های پتروشیمی برای صادرات به جای تامین نیاز داخل دانست.
نایب رئیس بنیاد ملی گندمکاران ایران از افزایش دو برابری قیمت کود اوره در بازار در کمتر از دو خبر داد.
ایمانی گفت: در حال حاضر کشاورزان هر کیسه 50 کیلوگرمی کود اوره را از بازار آزاد بیش از 120 هزار تومان خریداری می‌کنند در حالی که قیمت مصوب آن 54 هزار تومان است.
وی یادآور شد: امکان تامین هر کیسه کود اوره با قیمت عنوان شده تنها از عهده کشاورزان با توان مالی بالا بر میاد و در حال حاضر کود اوره در دسترس بیشتر کشاورزان نیست.
ایمانی با بیان اینکه پیک مصرف کود اوره 15 تا 20 فرودین است، اظهار کرد: این زمان دقیقا مصادف با ایام نوروز است که تردد کامیون های با محدودیت همراه است و می‌تواند حمل و نقل کود را با کندی همراه کند.
وی از مسئولان خواست هر چه سریع‌تر برای مشکل پیش آمده تدبیر کنند قبل از آنکه به دلیل عدم به موقع تامین کود سرک شاهد کاهش تولید گندم در کشور باشیم.
پیش‌تر نیز نایب رئیس بنیاد ملی گندمکاران ایران در گفت‌وگو با ایلنا عنوان کرده بود که؛ تا زمانی امکان مصرف کود سرک وجود دارد که خاک رطوبت داشته باشد و تا کمتر از یک ماه دیگر (15 اسفند) خاک مناطق معتدل رطوبت خود را از دست داده و عملا کوددهی بی‌فایده خواهد بود.
نیاز بخش کشاورزی کشور به تامین کود اوره سالانه نزدیک دو میلیون و ۲۰۰ هزار تن است که طی سال‌های اخیر همه این نیاز از طریق شرکت‌های پتروشیمی داخلی تامین و تدارک می‌شد.