در دوران شیوع کرونا این تنها مصرف کنندگان نیستند که کالاهای مورد نیاز خود را در خانه هایشان انبار می کنند، بلکه برخی از دولت ها نیز برای تامین مواد غذایی مورد نیاز جمعیت خود در دوران جهانی شدن شیوع ویروس دست به احتکار کالاها زده اند.
قزاقستان، یکی از بزرگترین صادرکنندگان آرد گندم جهان صادرات این محصول استراتژیک و چند محصول دیگر از جمله هویج، شکر و سیب زمینی را ممنوع اعلام کرده است. صربستان نیز صادرات روغن آفتابگردان و سایر کالاها را متوقف نموده است. روسیه هم زمینه را برای ممنوعیت صادرات مواد غذایی فراهم و اعلام کرده که به صورت هفتگی در حال ارزیابی شرایط است.
البته نمی توان با اطمینان گفت که موارد معدود فعلی در مورد احتکار مواد غذایی توسط کشورها طی هفته های آینده به سایر کشورها نیز تسری خواهد یافت یا خیر. اما آنچه در همین ابعاد محدود رخ داده سوالی جدی را مطرح ساخته است: آیا این به معنای آغاز موج ملی شدن صنایع غذایی است که موجب اختلال بیشتر در زنجیره عرضه و تجارت جهانی مواد غذایی خواهد شد؟
تیم بنتون، محقق ریسک های نوظهور در اندیشکده چاتهام هاوس لندن در این باره گفت: «ما شاهد بروز این پدیده جدید هستیم و می توانیم ببینیم که تعطیلی و قرنطینه شهرها در حال تشدید است.»
هرچند مواد غذایی به وفور موجود است، اما به دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا موانع لجستیکی موجب شده تا رساندن محصولات به بازارهای مختلف دشوارتر شود و همین مسئله خرید از روی ترس شهروندان را دامن زده است.
مصرف کنندگان در سراسر جهان همچنان در حال خرید و انبار کردن محصولات هستند و تبعات اقتصادی ویروس کرونا تازه در حال پدیدار شدن است. در صورت محدودتر شدن تجارت می توان تصور کرد که سیاست های حمایت گرایانه چگونه می تواند سبب به بار آمدن تبعاتی منفی بر تجارت جهانی شود. در حالی که بسیاری از دولت ها با اتخاذ اقداماتی سختگیرانه مبادرت به وضع مقررات قرنطینه و ممنوعیت خروج از خانه کرده اند، به گفته آن برگ، محقق و تاجر کهنه کار محصولات کشاورزی این سیاست ها ممکن است به عرصه مواد غذایی نیز کشیده شود. وی افزود: «ممکن است شاهد جیره بندی مواد غذایی، کنترل قیمت ها و ذخیره سازی داخلی محصولات نظیر دوران جنگ باشیم.»
برخی کشورها در حال افزایش ذخایر استراتژیک خود هستند. چین، بزرگترین تولید کننده و مصرف کننده برنج جهان وعده داده که بیش از هر زمان دیگری در گذشته محصولات تولید داخل خود را خریداری کند. این در حالی است که دولت چین هم اکنون دارای ذخایر عظیم برنج و گندم است که برای مصرف یک سال جمعیت این کشور کافی به نظر می رسد.
کشورهای عمده وارد کننده گندم نظیر الجزایر و ترکیه نیز با انتشار مناقصه های جدید اقدام به خرید گندم بیشتر کرده اند. مراکش هم معافیت گمرکی واردات گندم را تا اواسط ماه ژوئن تمدید کرده است. ادامه این وضعیت می تواند منجر به ایجاد اختلال در نظام بین المللی مبتنی بر تجارت و داد و ستد کالایی بین کشورها شود که در طی دهه های گذشته گسترش روز افزونی پیدا کرده است.
بنتون افزود: «اگر دولت ها به شکلی جمعی و همکارانه برای تامین عرضه جهانی مواد غذایی تلاش نکنند و تنها به فکر تامین منافع ملت های خود باشند، وضعیت بدتر خواهد شد.»