با گذشت بیش از ۱۰ سال از مطرح شدن طرح الگوی کشت، اما این مصوبه همچنان بلاتکیف مانده است و عدم اجرای آن خسارت‌های جبران ناپذیری را به بخش کشاورزی و اقتصاد کشور وارد می‌کند.
با وجود آنکه غفلت از اجرای مصوبه الگوی کشت یکی از بزرگترین انتقادات وارده به وزارت جهاد کشاورزی به شمار می‌رود، اما مسئولان این وزارتخانه همچنان برنامه مدونی برای این طرح ندارند، کما اینکه سرپرست وزارت جهاد کشاورزی در ماه‌های اخیر بارها از اجرای مصوبه الگوی کشت در آینده نزدیک خبر داد که متاسفانه بنابر اظهارات دست‌اندرکاران بخش کشاورزی افق روشنی پیش رو نیست.
بسیاری از فعالان بخش کشاورزی معتقدند که مصوبه الگوی کشت به سبب نبود بانک اطلاعاتی و آماری دقیق در بخش کشاورزی اجرا نشده است که این امر منجر به تخریب منابع پایه و چالش جدی در بخش کشاورزی شده است.
با توجه به آنکه اجرای الگوی کشت در توسعه صادرات کالاهای غیرنفتی و تنظیم بازار داخل از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند در تحقق شعار سال نقش اساسی داشته باشد، حال به سراغ مسئولان ذی ربط می‌رویم تا از دلایل اجرا نشدن مصوبه الگوی کشت با خبر شویم:
اجرای مصوبه الگوی کشت نیارمند بانک اطلاعاتی
محمد شفیع ملک زاده رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی در گفت‌وگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اینکه مصوبه الگوی کشت تنها با ایجاد زیرساخت لازم اجرا می‌شود، اظهار کرد: ایجاد زیرساخت اولیه برای اجرای مصوبه الگوی کشت در کشور نیازمند بانک اطلاعاتی و آماری دقیق از تعداد بهره برداران، سطح زیرکشت، آمایش سرزمین و پتانسیل هر منطقه است.
او با اشاره به اینکه آمار دقیقق در بخش کشاورزی نداریم، افزود: اکثر آمارهای موجود در بخش کشاورزی بر مبنای خود اظهاری است که نمی‌توان ادعا کرد این آمار دقیق و بر مبنای اطلاعات واقعی است.
ملک زاده با اشاره به اینکه با اجرای الگوی کشت دیگر کشاورزان دغدغه بازار فروش محصولات را ندارند، افزود: با اجرای الگوی کشت و پیدا شدن بازار مصرف علاوه بر تنظیم بازار محصولات کشاورزی این اطمینان را به کشاورزان می‌دهیم که آنها دیگر دغدغه خاطری بابت فروش محصولاتشان ندارند، این درحالی است که هم اکنون هیچ دستگاهی مسئولیت تضمین خرید محصولات تولیدی کشاورزان را نمی‌دهد که این امر مشکلات متعددی در تنظیم بازار ایجاد می‌کند.
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ادامه داد: در حال حاضر کشاورزان از آینده تولید محصولاتشان اطمینان خاطر ندارند، در حالیکه با اجرای زیرساخت‌های لازم و تضمین خرید محصولات، کشاورزان حاضرند هر محصولی که دولت بر آن تاکید دارد، بکارند.
او نبود اطمینان خاطر از آینده تولید و زیرساخت‌های لازم در بخش کشاورزی را ۲ ضعف پیش روی اجرانشدن مصوبه الگوی کشت اعلام کرد و گفت: با ایجاد بانک اطلاعاتی دقیق و بازار مصرف محصولات کشاورزی، مصوبه الگوی کشت به طور کامل اجرا خواهد شد که با این وجود دیگر تولیدکنندگان و مصرف کنندگان از حیث نوسانات قیمت در بازار متضرر نخواهند شد.
اجرای الگوی کشت شعاری بیش نیست/ مصوبه الگوی کشت همچنان در بلاتکلیفی به سر می برد
سید جعفر حسینی مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی در گفت‌وگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با انتقاد از بی توجهی مسئولان وزارت جهاد کشاورزی به مصوبه الگوی کشت اظهار کرد: بنابر تبصره ۶ قانون افزایش بهره‌وری و طبق برنامه پنج ساله ششم توسعه، وزارت جهاد کشاورزی مکلف به تعریف و برنامه‌ریزی برای الگوی کشت بود که متاسفانه از سال ۸۸ تاکنون اجرای این مصوبه بلاتکلیف مانده است.
او افزود: آمارها حاکی از آن است که الگوی کشت تعریف شده‌ای از سوی وزارت جهاد کشاورزی برای سال ۹۹ نداریم چرا که اجرای این‌مصوبه در ابتدا به برنامه‌ریزی و آمار دقیق نیاز دارد که متاسفانه وزارت جهاد کشاورزی آمار دقیقی از تولید کشت ندارد.
به گفته حسینی، تا زمانی که آمار و اطلاعات دقیقی از تولید در دسترس نباشد یا آمایش سرزمین به طور دقیق انجام نشود، نمی‌توان برنامه دقیقی برای الگوی کشت داشت.
مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ادامه داد: بنابر اختلاف مشهود وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو، اجرای الگوی کشت تنها شعاری زیباست که با این وجود نمی‌توان انتظار داشت که امسال الگوی کشت در کشور اجرا شود.
اجرای الگوی کشت تنها نسخه شفابخش کشاورزی
علی خان‌محمدی مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی گفت‌وگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، ضمن انتقاد از بی‌توجهی مسئولان وزارت جهاد کشاورزی به اجرای مصوبه الگوی کشت اظهار کرد: سال ۸۸ مصوبه الگوی کشت در کشور مصوب و ابلاغ شد که متاسفانه به سبب نبود برنامه‌ریزی و امکانات لازم اجرا نشده است.
او افزود: اگر دولت به هر دلیلی قادر به خرید تضمینی محصولات کشاورزی نیست، امور را به تشکل‌ها واگذار کند تا با اجرای الگوی کشت و کشت قراردادی بنابر سفارش اقدام به کشت کنند.
خان محمدی با تاکید بر این موضوع که کشاورزان باید از آینده تولید آسوده خاطر باشند، بیان کرد: اگر کشاورزان از بازار فروش محصول تولیدیشان اطمینان خاطر داشته باشند، حاضرند هر محصولی را که دولت برحسب پتانسیل آن منطقه در نظر بگیرد، بکارند.
مدیرعامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی در پایان تنها نسخه شفابخش کشاورزی کشور را اجرای الگوی کشت و کشاورزی قراردادی برشمرد و گفت: اگر مسئولان وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی تولید با گذشت بیش از ۱۰ سال مصوبه الگوی کشت را در کشور اجرا کنند، علاوه بر رفع دغدغه خاطر تولیدکنندگان ناشی از مازاد یا کاهش تولید دیگر شاهد مشکلات تنظیم بازار و نوسان قیمت‌ها به واسطه حذف دلالان نخواهیم بود.