با وجود آنکه توسعه مکانیزاسیون کشاورزی مهم ترین رکن در افزایش بهره وری تولید محسوب می شود، در برنامه ششم توسعه مقرر شده سالیانه یک دهم اسب بخار مکانیزاسیون در مزارع کشاورزی افزایش یابد تا ضمن بهره وری کیفیت محصولات تولیدی ارتقا یابد.
بسیاری از مسئولان بر این باورند که کشاورزی سنتی و ماقبل مدرن در افزایش هدر رفت تولید در تمامی مراحل کاشت، داشت و برداشت تاثیر بسزایی دارد که بدین ترتیب باید به سمت و سوی کشاورزی صنعتی و هوشمند حرکت کرد تا در آینده بخش کشاورزی محتاج سرمایه گذاری نباشد.
با وجود اهمیت بالای بخش کشاورزی در تحقق جهش تولید نیاز است که متناسب با اقلیم های متفاوت، مکانیزاسیون صورت گیرد تا بهره وری بخش کشاورزی افزایش یابد.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از آخرین وضعیت مکانیزاسیون بخش کشاورزی و عوامل عقب ماندگی افزایش ضریب بهره وری با خبر شویم:
سایه قاچاق سوخت بر توسعه مکانیزاسیون/خردبودن اراضی مانعی برای افزایش ضریب مکانیزاسیون
سید جعفر حسینی مشاور ارشد نظام‌صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با اشاره به اینکه تاثیر توسعه مکانیزاسیون در بخش کشاورزی بر کسی پوشیده نیست، اظهار کرد: اگرچه ضریب مکانیزاسیون در بخش داشت، کاشت و برداشت بد نیست، اما نیاز بخش کشاورزی بیش از این میزان است.
وی افزود: خرد بودن اراضی در مقایسه با دیگر کشورها، کار را برای توسعه مکانیزاسیون در بخش کشاورزی سخت تر می کند.
حسینی با اشاره به اینکه تامین ادوات و ماشین آلات کشاورزی به سبب محدودیت های بخش کشاورزی بیشتر است، بیان کرد: طی سال های اخیر افزایش چشمگیری در قیمت ماشین آلات کشاورزی داشتیم که همین امر ترمزی شد تا مکانیزاسیون توسعه لازم در بخش را نداشته باشد.
مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی با تاکید بر اختصاص اعتبارات بیشتر به حوزه مکانیزاسیون بیان کرد: در بخش کشاورزی شرایط تولید و قیمت محصولات با یکدیگر متفاوت است، از این رو انتظار می رود که در حوزه ماشین آلات یارانه بیشتری پرداخت شود چرا که به سبب سود بالای بانکی نمی توان انتظار توسعه مکانیزاسیون را داشت.
به گفته وی، با وجود آنکه کشاورزان برای توسعه مکانیزاسیون تمکن مالی ندارند، به همین خاطر در سایه تسهیلات بانکی این امر محقق نخواهد شد.
این مقام مسئول ادامه داد: بنابر آمار ضریب مکانیزاسیون زیربخش های مختلف کشاورزی مناسب است، اما در تامین مواد اولیه توسعه مکانیزاسیون که سوخت است، مشکلاتی داریم.
وی با اشاره به اینکه قاچاق سوخت بر بخش کشاورزی سایه انداخته است، بیان کرد: قاچاق سوخت موجب شده تا سوخت واقعی بخش کشاورزی تامین نشود و کشاورزان با چالش های متعددی در این خصوص مواجه شوند.
حسینی ادامه داد: در حال حاضر کشاورزان برای تامین سوخت به صورت سنتی عمل می کنند، در حالیکه راهکار این موضوع تهیه کارت سوخت در بخش کشاورزی است.
توسعه مکانیزاسیون راهی برای افزایش بهره وری در بخش کشاورزی/مکانیزاسیون بخش کشاورزی تعریفی ندارد
علی خان محمدی مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی با اشاره به اینکه ضریب مکانیزاسیون کشور طی ۴۱ سال اخیر ۱.۵ اسب بخار در هر هکتار است، اظهار کرد: این درحالی است که ضریب مکانیزاسیون در بخش کشاورزی باید بالای ۲ اسب بخار در هر هکتار باشد.
وی با انتقاد از این‌مسئله که مکانیزاسیون مورد استفاده در مزارع مناسب خاک و منطقه استان ها نیست، بیان کرد: با وجود دارا بودن یک شرکت تراکتور سازی در کشور و عدم رقابت پذیری برون مرزی در شرایط تحریم، مشکلات متعددی در توسعه مکانیزاسیون در بخش کشاورزی وجود دارد.
خان محمدی از افزایش قیمت دنباله بندها و کارنده ها طی ۲ سال اخیر خبر داد و گفت: افزایش قیمت دنباله بندها طی ۲ تا ۳ سال اخیر به حدی است که کشاورزان نمی توانند در این بخش سرمایه گذاری کنند و از طرف دیگر به سبب تعداد پایین تشکل های تعاونی مکانیزاسیون این امکان وجود ندارد که در خدمت مزرعه یا تولیدکننده باشد.
مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی با اشاره به اینکه مکانیزاسیون کنونی بخش کشاورزی جوابگوی جهش تولید نیست، بیان کرد: در حال حاضر مکانیزاسیون بخش کشاورزی گاو آهن یا آسیاب خرد کن گندم است که با این وجود امیدی به تحقق شعار سال نیست و جهش تولید تنها با افزایش بهره وری و به روز رستنی مکانیزاسیون محقق می شود.
وی با اشاره به اینکه کشاورزی سنتی جوابگوی تحقق شعار سال نیست، بیان کرد: براین اساس باید به سمت و سوی کشاورزی صنعتی و هوشمند برویم به گونه ای مکانیزاسیون از حیث آبیاری و ماشین آلات باید هوشمند شود.
خان محمدی ادامه داد: اگر نگاهمان به جهش تولید همانند شعار سال های گذشته در حد حرف باشد به جایی نمی رسیم و در صورت وقوع بحران دچار مشکل می شویم.
این مقام مسئول با تاکید بر نگاه ویژه به افزایش ضریب مکانیزاسیون در بخش کشاورزی گفت: اگر زیرساخت های لازم برای توسعه مکانیزاسیون در بخش کشاورزی ایجاد نشود، بدون تردید دچار مشکل خواهیم شد چرا که توان مالی کشاورزان به سبب افزایش هزینه های تولید روز به روز کاهش و قیمت صنایع افزایش یافته است.
وی با اشاره به اینکه امکان استفاده از مکانیزاسیون برای کشاورزان خرده پا وجود ندارد، بیان کرد: اگر بخواهیم نسبت به مکانیزاسیون، مکانیزه کردن مزارع و تولید نگاه مثبت داشته باشیم، بدون تردید کیفیت تولید و بهره وری افزایش می یابد.
خان محمدی ادامه داد: براساس اقلیم های متفاوت توسعه مکانیزاسیون باید صورت گیرد تا با افزایش بهره وری، بخش کشاورزی درآینده محتاج سرمایه گذاری نباشد.
افزایش ضریب مکانیزاسیون امری مهم در ارتقای بهره وری/ضرورت افزایش سالیانه یک دهم اسب بخار در هکتار
علی محمد شاعری سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه مکانیزاسیون کشاورزی در جهش تولید نقش بسزایی دارد، اظهار کرد: افزایش ضریب مکانیزاسیون بخش کشاورزی در کاهش هزینه های تولید و افزایش بهره وری تاثیر بسزایی دارد.
وی افزود: در برنامه ششم توسعه مصوب شده که سالیانه یک دهم اسب بخار مکانیزاسیون باید در مزارع کشاورزی افزایش یابد.
شاعری ادامه داد: وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی تولید باید این مصوبه قانونی را اجرا کند تا با کاهش هزینه ها، تولید به میزان قابل توجهی افزایش یابد.
سخنگوی کمیسیون کشاورزی روند فعلی مکانیزاسیون در بخش کشاورزی را مناسب دانست و گفت: البته روند فعلی مکانیزاسیون کافی نیست و انتظار می رود با حمایت همه جانبه دولت و اخذ تسهیلات ارزان قیمت، توسعه مکانیزاسیون در بخش کشاورزی شتاب بیشتری به خود بگیرد.
توسعه مکانیزاسیون مهم ترین رکن در بهره وری تولید/ تامین بیش از ۹۵ درصد ماشین آلات مورد نیاز در داخل
کامبیز عباسی رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه توسعه مکانیزاسیون کشاورزی مهم ترین رکن در افزایش بهره وری تولید است، اظهار کرد: با افزایش ضریب توسعه مکانیزاسیون، دستیابی به خوداتکایی در تولید بسیاری از محصولات با مدیریت نهاده ها شدنی است.
وی با اشاره به اینکه بیش از ۹۰ درصد ماشین های مورد نیاز تکیه بر صنعت داخل است، افزود: این در حالی است که قبل از انقلاب تنها ۱۰ درصد نیاز ماشین آلات در داخل تامین می شد.
عباسی ادامه داد: طی ۵ تا ۶ سال اخیر بیش از ۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری در حوزه مکانیزاسیون کشاورزی صورت گرفت که بدین ترتیب بخش عمده نیاز کشور از تولید داخل مرتفع شد.
رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در پایان تصریح کرد: با توجه به آنکه بیش از ۹۵ درصد نیاز ماشین آلات حوزه مکانیزاسیون در داخل تامین می شود، از این رو تحریم سال های اخیر خودباوری ما را بیشتر کرده است تا بتوانیم با برنامه ریزی مناسب مابقی نیاز کشور را در داخل تامین کنیم.