با وجود آنکه مرغ یکی از ارزانترین پروتئین‌های در دسترس خانوار به شمار می رود، اما با گسترش مهمان ناخوانده ویروس کرونا تمامی برنامه های مرغداران باری فروش بیشتر در سال نو نقش برآب شد.
طبق برنامه سنوات گذشته مرغداران در ایام پایانی سال تا حدی میزان جوجه ریزی را نسبت به دیگر ماه های سال افزایش می دهند تا با ازدیاد تقاضا در ایام عید بازار دچار تنش نشود، این در حالی است که امسال با شیوع ویروس کووید ۱۹ و به دنبال آن تعطیلی کسب و کارها، لغو سفرها و کاهش قدرت خرید خانوار، قیمت مرغ به کمتر از نرخ مصوب ستاد تنظیم بازار رسید که این امر در کنار تولید مازاد چشمگیر، صنعت مرغداری را بیش از پیش به چالش کشاند و مسئولان را به آن واداشت تا با ارائه راهکار مناسب تا حدی از زیان این صنعت بکاهند.
طی روزهای اخیر دبیر ستاد تنظیم بازار از وزارت جهاد کشاورزی خواستار کاهش تعرفه عوارض صادرات مرغ به حدود یک هزار و ۵۰۰ تومان برای مدتی کوتاه شد تا بتواند بخشی از زیان مرغداران را از طریق صادرات جبران کند.
بسیاری از مسئولان بر این باورند که کاهش تعرفه صادرات در میان مدت می تواند راهگشای رفع بحران این صنعت باشد و البته برای خروج از وضعیت فعلی باید راهکار دیگری مبنی بر اصلاح شیوه خرید پشتیبانی امور دام در دستور کار قرار گیرد.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از علل بحران صنعت مرغداری و راهکارهای مناسب کاهش زیان مرغداران با خبر شویم:
کاهش تعرفه به تنهایی راه حل رونق صادرات نیست
برومند چهار آیین کارشناس صنعت طیور ، با اشاره به اینکه بحران صنعت مرغداری طی ۱۰ سال اخیر بی سابقه است، اظهار کرد: مازاد چشمگیر تولید همانند چماغی بر سر تولیدکنندگان فرود آمده و مشکلات متعددی را برای صنعت ایجاد کرده است.
وی با تاکید بر ضرورت ماهانه ۱۱۰ میلیون قطعه جوجه ریزی در واحدهای مرغداری افزود: در مواقعی که ۱۴۰ میلیون قطعه جوجه ریزی در واحدهای مرغداری صورت می گیرد، مازاد تولید ماهیانه مرغ به ۶۰ هزار تن می رسد.
چهارآیین کاهش تعرفه صادرات را اقدامی مناسب در جهت کاهش زیان مرغداران دانست و گفت: اگرچه کاهش تعرفه صادرات مرغ به یک هزار و ۵۰۰ تومان اقدامی مناسب است، اما شرط لازم و کافی به منظور رونق صادرات نیست.
این کارشناس صنعت طیور ادامه داد: با وجود آنکه صادرات مرغ مستلزم بازاریابی در بازارهای هدف و استراتژی مستمر و طولانی است، از این رو اتخاذ تدابیر افزایش تعرفه یا ممنوعیت صادرات به سبب حضور رقبا در بازارهای هدف و بی اعتمادی تجار خارجی ضربه مهلکی بر صنعت وارد می کند.
به گفته وی، در مواقعی که امکان حضور در بازارهای صادراتی را بنا به هر دلیلی از دست می دهیم، روی ریل آوردن مجدد صادرات به شدت دشوار است.
عضو هیئت مدیره سابق کانون سراسری مرغداران گوشتی با اشاره به اینکه افزایش تولید ناخالص داخلی به نفع اقتصاد کشور است، بیان کرد: اتخاذ سیاست های نامتوازن و غیر اقتصادی که مبنای صحیح و کارشناسی نیست، ضربه مهلکی بر صنعت وارد می کند، در حالیکه حمایت از تولید داخل به معنای حمایت از تمامی اقشار جامعه است.
ورود جدی پشتیبانی امور دام راهگشای صنعت مرغداری
حبیب اسداله نژاد نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی، با اشاره به راهکارهای برون رفت صنعت مرغداری از بحران اظهار کرد: موضوع کاهش عوارض صادرات در تاریخ ۱۲ فروردین در جلسه کارگروه تنظیم بازار مطرح شد و وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی تولید با این امر موافق است.
وی افزود: با وجود آنکه صادرات امری فنی و تخصصی است، از این رو نمی توان به سهولت در بازارهای هدف حضور داشت.
اسداله نژاد با اشاره به چالش های پیش روی صادرات مرغ بیان کرد: در کنار تمامی استانداردها و کیفیتی که برای صادرات لازم است، تعهد تامین مرغ در یک مقطع زمانی مشخص با قیمت ثابت از سوی تجار کشور ما شدنی نیست که با این وجود نمی توان امیدی به رونق صادرات داشت.
نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی ادامه داد: در مواقعی که با ازدیاد عرضه مرغ روبرو می شویم، مسئولان تنظیم بازار برای کاهش زیان‌مرغداران به دنبال صادرات هستند و در زمان کمبود عرضه یا کاهش تقاضا برای جوجه ریزی صادرات را قطع می کنند که این امر تجار داخل را دچار چالش می کند.
این مقام مسئول با انتقاد از این مسئله که صادرات مرغ پایدار نیست، بیان کرد: اگرچه صادرات مرغ در میان مدت و بلندمدت در رونق صادرات تاثیر گذار است، اما در کوتاه مدت مشکل مرغداران را مرتفع نمی کند.
وی ورود جدی پشتیبانی امور دام در امر خرید تضمینی را راهکار مناسب رفع بحران صنعت مرغ برشمرد و گفت: ورود جدی پشتیبانی امور دام در بحث خرید مازاد مرغ و بدون محدودیت از مرغداران و توزیع مرغ در سبد کالای خانوار و اقشار آسیب پذیر راهکاری مناسب در جهت رفع بحران صنعت برشمرد.
کاهش تعرفه صادرات راهگشای مشکلات مرغداران
عظیم حجت عضو هیئت مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی ، با اشاره به اینکه رفع موانع صادرات راهگشای صنعت مرغداری است، اظهار کرد: کاهش تعرفه و آزادسازی صادرات در میان مدت و بلندمدت بهتر از خرید تضمینی است.
وی کاهش تعرفه صادرات مرغ به یک هزار و ۵۰۰ تومان را راهکار مناسب رفع بحران صنعت طیور دانست و افزود: با توجه به آنکه بخشی از مرغ های شرکت پشتیبانی تنها ۲ ماه از تاریخ انقضایشان باقی مانده است، از این رو انتظار می رود که تعرفه صادراتی مرغ هایی که تا پایان تاریخ انقضا ۴ ماه زمان باقی مانده صفر شود.
حجت با اشاره به اینکه خرید تضمینی مرغ به نحوه فعلی راهگشای مشکلات مرغداران نیست، بیان کرد: این در حالی است که با اصلاح برخی مفاد اساسنامه و خرید مستقیم از مرغدار علاوه بر کاهش هزینه های دولت در رفع بحران صنعت مرغداری تاثیر بسزایی دارد.
عضو هیئت مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی با انتقاد از این مسئله که خرید تضمینی مرغ هدفمند نیست، افزود: اگرچه روزانه یک هزار تا یک هزار و ۲۰۰ تن مرغ مازاد مرغداران از سطح بازار جمع آوری می شود، اما به سبب آنکه هدفمند انجام نمی شود، تاثیری در کاهش زیان مرغداران نداشته است.
وی قیمت کنونی هر قطعه جوجه یکروزه را ۳۰۰ تا ۵۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: فروش با نرخ فعلی بیانگر عرضه هر قطعه جوجه یکروزه ۲ هزار تومان کمتر از نرخ مصوب است که جبران این زیان کار ساده ای نیست.
حجت عرضه مرغ به اقشار آسیب پذیر را یکی دیگر از راهکارهای مناسب رفع بحران صنعت مرغداری دانست و افزود: طبق تجربیات گذشته توزیع مرغ به جای پول نقد به خانوارها پیشنهاد مناسبی در جهت کاهش زیان مرغداران دانست.
این مقام مسئول ادامه داد: اگر اقدامات دولت ظرف یک هفته تا ۱۰ روز آینده به افزایش قیمت مرغ کمک‌کند، مشکلی از حیث عرضه و قیمت در ماه رمضان نخواهیم داشت.
عضو هیئت مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی در پایان درباره تاثیر ویروس کرونا بر صنعت مرغداری تصریح کرد: با توجه به گسترش ویروس کرونا سرانه مصرف مرغ به سبب تعطیلی رستوران ها، لغو سفر و قرنطینه خانگی کاهش چشمگیری داشته که این امر در کنار مازاد تولید منجر به بحران صنعت مرغداری شده است.
منصور پوریان رئیس شورای تامین کنندگان دام کشور در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اینکه بازار گوشت در رکود به سر می برد، اظهار کرد: گسترش ویروس کرونا و تعطیلی واحدهای پرمصرف همچون تالارهای پذیرایی، رستوران و هتل منجر به انباشت دام در واحدهای دامداری شده است.
وی افزود: بنابر اعلام مرکز آمار حدود ۶۰ میلیون راس دام سبک در زمستان به سبب نبود تقاضا انباشت شده است.
پوریان با اشاره به اینکه بازار دام زنده راکد است، بیان کرد: در حوزه دامپروری، خرید و فروش تنها در حوزه دام های با اوزان کم وزن صورت می گیرد.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه در ارتباط با گوشت افزایش قیمتی نداشتیم، گفت: با توجه به انباشت دام در واحدهای دامداری کمبودی در بازار نداریم که با استمرار این روند دامداران با چالش های متعددی روبرو خواهند شد.
به گفته وی، با توجه به سپری کردن ایام پیک تقاضا پیش بینی می شود که با پایان یافتن ویروس کرونا، انباشت دام در واحدها کاهش یابد.
پوریان با اشاره به اینکه یکی از مهم ترین پایه های تولید در فصل بهار اتفاق می افتد، بیان کرد: با توجه به انباشت دام در واحدهای دامداری، تولید در فصل بهار بر افزایش جمعیت دامن می زند که امیدواریم با رفع بحران کرونا در حوزه بازرگانی بتوانیم بازار ایجاد کنیم.
رئیس شورای تامین کنندگان دام کشور با اشاره به اینکه خرید تضمینی راهکار کاهش انباشت در واحدهای دامداری نیست، گفت: با پایان یافتن بحران کرونا و صدور مجوز صادرات دیگر شاهد انباشت دام در واحدها نخواهیم بود.