برای کاهش وابستگی اقتصاد ایران به صادرات نفت خام و چرخش به سمت اقتصاد چند محصولی در صادرات با توجه با پیامدهای منفی تکیهی اقتصاد ایران به درآمدهای حاصل از فروش نفت و محدود بودن ذخایر نفتی، جهت گیری سیاست های صادراتی باید به سود کالاهایی تغییر یابد که ایران در آنها مزیت نسبی دارد.
پسته، زعفران، خشکبار و صنایع تبدیلی از جمله پتانسیلهای مثبت صادراتی کشور محسوب میشود که با برنامهریزی دقیق میتوان از آنها بهعنوان اقلام صادراتی جایگزین نفت بهره برداری کرد.
بی تردید صادرات بخش کشاورزی با چالش های بسیاری مواجه بوده است . یکی از بزرگترین این چالش ها در سازمان تجارت جهانی (WTO) بحث یارانه هایی است که به بخش کشاورزی در اروپا و آمریکا پرداخته می شود و این کشورها با این یارانه ها عملاً بازارهای جهانی را تحت سلطه خود در آورده اند .
از دیگر چالش های موجود عدم قدرت رقابت پذیری بسیاری از محصولات ما از لحاظ کیفیت و تکنولوژی بسته بندی ، ماشین آلات پیشرفته مورد استفاده و دانش به کار رفته در تولید در مقایسه با برندهای قدرتمند بازارهای جهانی است .
مسائلی چون بهرهوری کم و زیاد بودن هزینههای مالی تولید و چالشهای رقابتی و الزامات قانونی در روند صادرات تأثیر منفی برجا میگذارد.
مشوقهای صادراتی و ارائه تسهیلات مناسب، کمبهره و بلندمدت ، کاهش تعرفه های گمرکی ، تسهیل الزامات فنی و تکنولوژیکی و قوانین دست و پاگیر و موانع موجود بر سر راه صادرکنندگان و توجه به مزیتهای بالقوه و بالفعل در صادرات کشور، فراهم کردن بسترهای مناسب برای تجارت بیشتر واحدها با خارج از کشور، ایجاد واحدهای بازاریابی در بخشهای دولتی و سفارتخانهها و واگذاری اعتبارات ارزی می تواند به توسعه صادرات در این بخش و خروج از رکود کمک شایان توجهی بنماید. همچنین برای تسخیر بازارهای منطقهای و جهانی وجود مراکز بازاریابی و فروش نقش اساسی دارند.
باید به نوعی از صنایع غذایی داخلی حمایت به عمل آید تا این صنایع توان رقابت در بازارهای جهانی را داشته باشند.
علیرغم تمام چالش ها و مشکلات موجود افق رروشنی پیش روی صنعت غذای کشور حضور موفق کشورمان در بازارهای جهانی قرار دارد و تحقق این هدف مهم نیازمند یک عزم ملی و مدیریت درست و کارشناسانه در تمامی عرصه هاست