ایران با وجود تنوع متعدد اقلیمی و پتانسیل بالای بخش کشاورزی می تواند در صورت استفاده حداکثری از مزیت های نسبی علاوه بر دستیابی به خودکفایی محصولات مختلف کشاورزی می تواند در بازارهای هدف حرفی برای گفتن داشته باشد تا از فشار بر منابع نفتی کشور بکاهد.
بسیاری از مسئولان بر این باورند که با وجود اقلیم ۴ فصل و پتانسیل منابع آبی و خاکی امکان صادرات به بازارهای هدف بر مبنای برنامه ریزی اصولی در کوتاه مدت دور از انتظار نیست و در مقابل بسیاری از دست اندرکاران بخش کشاورزی بی توجهی مسئولان شورای اقتصاد به قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی را مانعی سد راه خودکفایی و خوداتکایی می دانند.
در شرایطی که ارزش پول ملی در برابر دیگر ارزها کاهش یافته، صادرات محصولات کشاورزی به سبب ورود ارز به کشور می تواند درآمد کشاورزان را به صورت تصاعدی افزایش دهد و همواره با خودکفایی در محصولات استراتژیک دروازه های کشور به روی واردات را بست تا اعمال تحریم‌های ناجوانمردانه خللی در امنیت غذایی کشور ایجاد نکند.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از راهکارهای افزایش بنیه اقتصادی بهره برداران و دستیابی به خودکفایی محصولات استراتژیک کشور با خبر شویم:
منابع آبی و خاکی کشور جوابگوی نیاز داخل است
سید جعفر حسینی مشاور ارشد نظام‌صنفی کشاورزی و منابع طبیعی در گفت و گو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی با اشاره به اینکه پتانسیل های خدادادی بی نظیری در کشور وجود دارد، اظهار کرد: با وجود پتانسیل منابع آبی و خاکی و استعداد انسانی، مشکلی در تولید محصولات اساسی و غیراساسی نداریم.
وی افزود: ظرفیت فعلی آب و خاک کشور به اندازه ای است که علاوه بر مصرف داخل جوابگوی صادرات است.
حسینی با اشاره به اینکه نیازی به افزایش سطح زیر کشت محصولات کشاورزی وجود ندارد، بیان کرد: طی سال های اخیر متوسط چغندر قند ۳۵ تن در هکتار بود، اما هم اکنون به ۵۵ تن رسیده است که برای دستیابی به تولید بالا نیازی به کشت و زیرکشت بردن مساحت نداریم.
مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی با بیان اینکه قیمت خرید تضمینی تاثیر بسزایی در خودکفایی محصولات کشاورزی وجود دارد، گفت: درطول سال هایی که به خودکفایی در محصولات کشاورزی دست یافتیم، نگاه شورای اقتصاد مبتنی بر تولید و مصلحت بودجه نبود و در مواقعی که شورای اقتصاد، قیمت خرید تضمینی محصولات را بر مبنای مصلحت بودجه و پیشگیری از تورم اعلام کرده، دچار چالش شدیم.
به گفته وی، اثرات قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی یک تا ۲ سال طول می کشد که به نقطه خوداتکایی برسیم یا از آن فاصله بگیریم.
حسینی با اشاره به اینکه رفع چالش قیمت خرید تضمینی در خودکفایی محصولات استراتژیک تاثیر بسزایی دارد، بیان کرد: اگر شورای اقتصاد بحران قیمت خرید تضمینی را رفع کند، بدون تردید پایداری تولید استمرار می یابد. به عنوان مثال اگرچه امسال به اندازه کافی جو تولید شد، اما قیمت نامناسب خرید تضمینی موجب شده کشت جو در سال آینده به مخاطره بیفتد.
این مقام مسئول ادامه داد: در کشت چغندر قند در سال ۹۶ به خوداتکایی رسیدیم به طوریکه واردات شکر به میزان قابل توجهی کاهش یافت، اما سیایت گذاری نادرست در قیمت چغندر قند موجب شد به دوران قبل از خوداتکایی برسیم.
وی با اشاره با اینکه در تولید محصولات کشاورزی مشکلی وجود ندارد، اظهار کرد: همه ساله در بازار محصولاتی نظیر گوجه فرنگی، پیاز و هندوانه دچار مازاد تولید می شویم که اگر وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت برنامه منظمی برای صادرات داشته باشند، ظرفیت تولید جوابگوی بازار داخل و صادراتی است.
عوامل موثر در خودکفایی محصولات استراتژیک چیست؟
علی خان محمدی مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی در گفت و گو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی با اشاره به اینکه خودکفایی محصولات کشاورزی دست یافتنی است، اظهار کرد:خودکفایی محصولات کشاورزی تابع عوامل مختلفی همچون آب و خاک، آمار دقیق، زیرساخت های مناسب و اقلیم متنوع بستگی دارد که با برنامه ریزی منسجم این امر محقق می شود.
وی افزود: با ایجاد زیرساخت های لازم، بهره وری تولید محصولات کشاورزی ارتقا می یابد که این امر در خودکفایی و خوداتکایی محصولات اساسی و غیر اساسی نقش بسزایی دارد.
خان محمدی ادامه داد: با توجه به نامناسب بودن قیمت خرید تضمینی‌محصولات کشاورزی و کمبود ماشین آلات کشاورزی امکان دستیابی یه خوداتکایی محصولات کشاورزی وجود ندارد و همواره انتظار می رود مسئولان شورای اقتصاد به منظور حمایت همه جانبه از تولید و کاهش واردات، قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی را متناسب با هزینه های تولید و تورم اعلام کنند.
مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی با اشاره به اینکه پتانسیل خودکفایی محصولات کشاورزی در کشور وجود دارد، بیان کرد: با تقویت تشکل های تخصصی، تسهیل در سرمایه گذاری، توسعه مکانیزاسیون کشاورزی، بانک اطلاعاتی دقیق، ترویج کشاورزی دانش بنیان و کاهش بهره بانکی خودکفایی محصولات استراتژیک کشور دست یافتنی است.
صادرات محصولات مختلف کشاورزی مستلزم برنامه ریزی اصولی
مسعود اسدی عضو شورای مرکزی خانه کشاورز در گفت و گو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی با اشاره به اینکه خودکفایی در تمامی‌محصولات کشاورزی دست یافتنی است، اظهار کرد: با وجود پتانسیل منابع آبی و خاکی کشور نه تنها خودکفایی و خوداتکایی در تمامی‌محصولات کشاورزی دست یافتنی است، بلکه با برنامه ریزی اصولی در کوتاه مدت امکان صادرات وجود دارد.
وی افزود: یک‌زمانی در بحث بنزین، کشور در وضعیت شکننده ای قرار داشت که ابرقدرت ها و دشمنان مرتب کشور ما را تهدید می کردند که این امر موجب شد تا نظام تصمیماتی مبنی بر خودکفایی این محصول استراتژیک اتخاذ کند که این امر به مراتب در بخش کشاورزی امیدوار کننده است.
اسدی ادامه داد: با وجود اقلیم متنوع و پتانسیل منابع آبی و خاکی، وضعیت در بخش کشاورزی به مراتب بهتر است و تنها می طلبد که نگاه کلی دولت به بخش کشاورزی تغییر کند.
عضو شورای مرکزی خانه کشاورز با انتقاد از این مسئله که نگاه کلی دولت در بخش کشاورزی حمایتی نیست، بیان کرد: دولت در بخش کشاورزی نگاه حمایتی عینی و عملی ندارد که این امر در خرید تضمینی محصولات کشاورزی صادق است.
وی در پایان با اشاره به اینکه حمایت از بخش کشاورزی شعاری بیش نیست، تصریح کرد: علی رغم افزایش چشمگیر هزینه های تولید، قیمت خرید تضمینی محصولات جوابگوی هزینه تولیدکنندگان‌نیست، این در حالی است که مسئولان وزارت جهاد مدام شعار حمایت از تولید را سر می دهند و در عمل اقدام به تامین‌نیاز کشور از طریق واردات می کنند.