امنیت غذایی در کشور به پشتوانه رونق کشاورزی و خودکفایی در تولید محصولات این بخش مانند گندم محقق میشود. از همین رو در ایران از سالهای گذشته تلاش شد تا در محصولات استراتژیک خودکفایی در تولید ایجاد شود و حالا ایران که سالیان درازی واردکننده گندم به شمار میرفت نیاز خود را از کشاورزان داخلی تامین میکند.
گستردگی بخش کشاورزی اما باعث شده تا که بخشهای دیگر نیز مورد توجه قرار گیرد و از آنجا که این حوزه به طور مستقیم با معیشت و زندگی مردم سرو کار دارد، نیازمند توجه جدی است.
با توجه به این موارد، دولت تدبیر و امید نیز اجرای طرحها در زمینه کشاورزی را در دستور کار قرار داد و در آخرین گام، بهرهبرداری از سه طرح ملی وزارت جهاد کشاورزی امروز با حضور رئیس جمهوری به صورت ویدئو کنفرانس انجام شد.
این سه طرح در پانزدهمین هفته از افتتاح طرحهای مهم ملی با سرمایهگذاری ۳ هزا رو ۴۰۰ میلیارد تومان افتتاح شد که شامل بهرهبرداری از ۴ هزار و ۴۰۰ هکتار باغ در لرستان، یک مجتمع گلخانهای در یزد و شبکه آبیاری تحت فشار در هرمزگان است.
بهرهبرداری از این طرحها از آن جهت اهمیت دارد که ایران جزو مناطق خشک به شمار میرود و صنعتی کردن کشاورزی در بخشهای مختلف میتواند باعث بهرهوری بالاتر از منابع محدود آب باشد.
تا آنجا که حسن روحانی، رئیس جمهوری نیز در این مراسم بر لزوم صرفهجویی در مصرف آب تاکید کرد و گفت که صرفهجویی آب از ۸.۶ میلیارد متر مکعب امروز به ۱۴ میلیارد متر مکعب رسیده است بنابراین حرکت ما در مسیر درست علمی است.
گلخانهای در دل کویر
رییسجمهوری با بیان این که یکی از بخشهای مهم برای ما بخش گلخانه است، تاکید کرد: در بخش گلخانه گرما، سرما و فصول مختلف خیلی تاثیر گذار نیست و تقریبا در چهارفصل میتوانیم با آب کم و حتی این که خاک هم نباشد محصول داشته باشیم. بسیار مهم است که از طریق گلخانه برخی محصولاتی ارزآور ما که اکثرا صادراتی به کشورهای همسایه است تولید کنیم.
ایجاد مجتمع گلخانهای در یزد نیز درست در همین راستا انجام شده زیرا یزد به عنوان استانی خشک در کشور شناخته میشود و گلخانه در این مناطق علاوه بر افزایش تولیدات کشاورزی، هزینه حمل این محصولات را نیز تا بازار مصرف کاهش خواهد داد.
مجتمع گلخانهای بهشت روستای ارنان مهریز یزد با ۱۵ هزار مترمربع مساحت و با صرف ۲۵ میلیارد ریال توسط بخشخصوصی و با حمایت دولت ایجاد شده و زمینه اشتغال ۱۵ نفر را فراهم کرده است. در این گلخانه سالانه حدود ۶۰۰ تن کاهو و کلم تولید می شود که علاوه بر تامین نیاز یزد به سایر استانها نیز ارسال میشود.
دهستان ارنان با ۵۰۰ نفر جمعیت در ۵۰ کیلومتری شهر مهریز قرار دارد و مرکز این شهرستان ۵۵ هزار نفری در ۳۰ کیلومتری جنوب شهر یزد واقع شده است.
اهمیت این موضوع آنجا است که سطح زیرکشت محصولات گلخانهای استان یزد در دولت تدبیر و امید با رشد ۷۵ درصدی از یک هزار و ۴۸ هکتار به یک هزار و ۸۴۲ هکتار رسید.
تا آنجا که ۵۴۰ تن محصولات مختلف گلخانهای مورد نیاز یزد توسط کشاورزان تولید میشود.
رئیس جمهوری ادامه داد برای ما که در سرزمین خشک و نیمه خشک قرار گرفتیم بسیار مهم است که الگوهای کشت و متدد آبیاری از حالت سنتی به صنعتی برگردانیم. با آنچه که در گذشته به عنوان سنتها در میان ما بوده است قادر نخواهیم بود نیازمندیهای کشاورزی را تامین کنیم.
روحانی با تاکید بر این که کل کشت گلخانه ما در سال ۹۲، ۸ هزارهکتار بوده است، گفت: امروز این مقدار به ۱۹ هزار هکتار رسیده است و همانطور که وزیر کشاورزی گفت است برنامه دولت این است که تا پایان این دولت سطح گلخانه ما به ۲۳ هزارهکتار برسد.
وی افزود: در طول عمر ۷ ساله دولت، بیش از ۳۰ سال گذشته گلخانه تولید کردهایم. در سه دهه گذشته گلخانه ۸ هزار هکتار بوده که الان بیش از دو برابر یعنی ۱۸ هزار و ۵۰۰ هکتار رسیده است. کشاورزان، سرمایهگذاران، وزارت کشاورزی و فناوری جدید همه دست به دست هم دادند که امروز به این نقطه بسیار مناسب رسیدیم.
تجهیز ۳۰۰ هزار هکتار زمین کشاورزی به آبیاری مدرن
همچنین در راستای استفاده بهینه از منابع آن در استانهای جنوبی، میناب به عنوان یکی از مناطق پیشرو در تولید محصولات کشاورزی، برای اجرای طرح شبکه آبیاری تحت فشار انتخاب شد. طرحی که امروز به بهرهبرداری رسید.
مرحله اول طرح شبکه آبیاری تحت فشار دشت میناب استان هرمزگان را با هزینه افزون بر۷۴۰ میلیارد ریال، به صورت ویدئو کنفرانس افتتاح شد که به عنوان یکی از بزرگترین طرحهای کشور در راستای سیاستهای دولت تدبیر و امید، با هدف بهرهبرداری بهینه از منابع آبی و توسعه کشاورزی در زمین های ویژه کشت محصولات کشاورزی همچون بادمجان، پیاز، فلفل و هندوانه، گندم، کلزا و آفتابگردان اجرا شده است.
این طرح با هزینهای بالغ بر ۷۴۰میلیارد ریال در مساحت سه هزار و ۷۵۰ هکتار است که با تکمیل آن برای ۷۵۰ نفر اشتغالزایی صورت گرفته است. با بهرهبرداری از این طرح گام بزرگی در راستای استفاده بهینه از منابع آبی و توسعه کشاورزی در زمینهای تیرور، چاه اسماعیل، چاه شیرین، زیارت مولا و گوربند میناب برداشته میشود.
اهداف مهم طرح شبکه فرعی آبیاری تحت فشار قطرهای شاخه شمالی دشت میناب شامل، تامین امنیت غذایی، افزایش کارایی مصرف آب با اجرای آبیاری تحت فشار قطره ای، احیای مجدد زمین های کشاورزی در سطح منطقه میناب، بهبود راندمان آبیاری از ۳۵درصد به افزون بر ۸۰ درصد، ارتقاء بازده آبیاری به منظور افزایش بهره وری از ۲ منبع ارزشمند آب و خاک، تعادل بخشی به منابع با هدف کاهش برداشت از سفرههای زیرزمینی، افزایش توانمندی کشاورزان با ایجاد مشارکت بیشتر نهادهای مرتبط، افزایش سطح درآمد کشاورزان و کاهش هزینه های کارگری و افزایش اشتغال دائم است.
رییسجمهوری در این مراسم تاکید کرد که در سالهای گذشته در کانال کشی آب، در زهکشی و در سامانههای نوین آبیاری، تجهیز اراضی اقدامات بسیار خوبی انجام دادیم. توانستیم در دولت یازدهم حدود ۳۰۰ هزار هکتار زمین کشاورزی را با آبیاری مدرن تجهیز کنیم. در خوزستان و ایلام ۴۶ هزار هکتار و در سیستان و بلوچستان هم بخشی از آن افتتاح شده و بخش دیگری هم در ماههای آینده افتتاح خواهد شد.
وی یادآور شد: حدود ۱۸ هزار هکتار در مناطق گرمسیری داریم که امسال افتتاح خواهد شد. فاز دومی را برای خوزستان و ایلام را طراحی کردیم که حدود ۵۰ هزار هکتار است و در این دولت دنبال میکنیم.
روحانی اضافه کرد: در استان گلستان طرح زهکشی ۸۰ هزار هکتار است که بخش بزرگی از آن اجرا شده و بخشی دیگر آن هم باید اجرا شود. مردم میدانند اگر طرح زهکشی در گلستان نبود، خسارت سیل چند برابر بود.
استفاده بهینه از آب و خاک مناسب در لرستان
در کنار این طرح ها توجه به حفظ محیط زیست در استان های غربی نیز مورد توجه بود. از همین رو احداث باغ در اراضی شیبدار که علاوه بر جلوگیری از فرسایش خاک، موجب تولید اشتغال و افزایش درآمد برای مردم منطقه خواهد شد، به بهرهبرداری رسید.
از سال ۹۶ تا پایان سال گذشته، ۶۱ هزار هکتار باغ در اراضی شیبدار و کم بازده کشور احداث شده است که حاصل این اقدام ایجاد بیش از ۲۰ هزار شغل مستقیم و ۱۸۳ هزار تن افزایش تولید است.
امسال نیز ایجاد ۱۶ هزار و ۸۰۰ هکتار باغ به این عرصهها اختصاص یافته که ۱۴ هزار هکتار آن گونههای درختی و باغی و مابقی گیاهان دارویی است که با بهرهبرداری از این سطح نیز پنج هزار و ۶۱۰ شغل و افزایش ۱۰۸ هزار تنی محقق میشود.
عمده سرمایهگذاری ۳۳۷ میلیاردی این طرح را مردم و جوامع محلی با طرح های خوداجرایی انجام دادهاند و مقرر است تا پایان دولت ۶۰ هزار هکتار دیگر به این رقم اضافه شود.
این در شرایطی است که بیش از ۷۰ درصد مساحت لرستان اراضی شیبدار است و در عین حال بارندگی بالای ۵۵۰ میلی متر دارد که این مزیت نسبی استان را برای احداث باغ در اراضی شیبدار مستعد کرده است.
پیش بینی تولید این میزان باغ ۲ هزار و ۲۰ تن محصول برآورد میشود و در مجموع ۵۶۵ میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال با اشتغالزایی یکهزار و ۳۴۶ نفر برای این طرحها هزینه شده است.
در این مراسم رئیس جمهوری با اشاره به اینکه در کنار بهرهوری درست از آب باید بهرهوری درست از خاک داشته باشیم، تاکید کرد: استفاده از خاک و تنوع محصول که در خاک استفاده میشود بسیار مهم است، کودی و بذری که از آن استفاده میشود همه مهم است.
رییس جمهوری در ادامه با اشاره به این که در شرایط کرونا قرار گرفتهایم، گفت: بسیاری از کشورها از ترسشان محصولات کشاورزی خود را انبار میکنند و نمیفروشند بنابراین امروز محصولات کشاورزی بسیار مهم است.
روحانی افزود: خوشبختانه در محصولات استراتژیک مثل گندم امسال هم خودکفا خواهیم بود و امیدواریم در محصولات دیگر هم امسال تلاش بیشتری انجام دهیم و همانطور که تاکنون کشاورزان توانستند ایران را سرسبز کنند و نیازمندیهای ملت را حداکثر تامین کنند شاهد آن باشیم امسال و سال آینده با محصولات بیشتر کشاورزی و استفاده بهتر از آب و خاک شاهد تحول مثبت دیگری در محصولات کشاورزی باشیم.