جواد وفابخش معاون زراعت وزارت جهادکشاورزی درباره خرید دانههای روغنی توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران تصریح کرد: شرکت بازرگانی دولتی ایران(GTC) از مدار خرید تضمینی دانههای روغنی حذف میشود و در قرارداد، تولیدکننده مستقیم با کارخانههای روغنکشی خرید و فروش خواهد کرد. هر جایی که دولت صرفا نظارت را عهدهدار شود و حضورش را در اجرا کمرنگ کند و کار را به مردم بسپارد کارشناسان بازار برای ثبات صنف متبوعشان سازوکاری کارشناسانه اختیار میکنند. امیرهوشنگ بیرشک، دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران تاکید میکند در عرصه روغن نباتی وزارت صمت، دولت و بانک مرکزی تلاشهای بسیاری کردند که آرامش در بازار روغن بهوجود آمده است. وی ادامه داد: شما نیز بهعنوان یک مصرفکننده این آرامش را مشاهده میکنید و نسبت به صنایع غذایی دیگر، تنشهایی که سال گذشته و سالجاری دیده شد و همچنین افزایش قیمتها را توانستیم کنترل کنیم و آرامشی در بازار به وجود آوریم. بیرشک درباره تاثیر کرونا بر بازار روغن اظهار کرد: غذاهای بستهبندی مانند کنسروها، تن ماهی، کیک و کلوچه و... که از لحاظ بهداشتی بیشتر رعایت میشود و سالمتر به نظر میرسد، مصرف روغن در آن بیشتر شده است و میتوانیم بگوییم بازار جابهجا شده است ولی اینکه بگوییم کرونا تاثیر زیادی در بازار روغن داشته اینطور نبوده است. البته همانند بسیاری از مردم مشکلاتی برای کارکنان ایجاد کرد اما بالاخره با مدیریت کارها به درستی انجام شد.
وضعیت متعادل در چالش ارز
بیرشک وضعیت متعادلی را برای روغن در کشور عنوان کرد و ادامه داد: همانند مابقی صنایع غذایی با چالشهایی که بحث ارز در آن تاثیر بسزایی دارد، روبهرو هستیم. صنعت روغن یک صنعت وابسته و جزو کالاهای وارداتی است و این نوسانات ارزی که در کشورمان وجود دارد صنعت ما را نیز درگیر خود کرده است. او اضافه کرد: بهدلیل نوسانات ارز کارها به سختی انجام میشود و همانند گذشته نیست که به راحتی روغن وارد کشور میشد اما اکنون بهصورت هدفمند این واردات و به تبع آن توزیع صورت میگیرد و در اختیار صنایع مختلف و خانوادهها قرار میگیرد. بیرشک پیرامون واردات و تولید روغن اظهار کرد: درحالحاضر حدود ۸۵ درصد روغن خام کشورمان به واردات بستگی دارد که ۶۰ تا ۶۵ درصد آن بهصورت خام و ۱۵ تا۲۰ درصد آن نیز بهصورت دانهای وارد کشور میشود. این درحالی است که دانههای روغنی استحصال میشوند و روغن خام آن در اختیار ما قرار میگیرد و ۱۵ درصد نیز از دانههای داخلی کشور تهیه و تولید میشود.
روغن غیرتراریخته میخوریم
دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران به موضوع تراریخته یا معمولی بودن روغنهای درحال استفاده اشاره کرد و ادامه داد: بحث روغنهای تراریخته اینگونه است که ما بدانیم تراریخته یعنی چه؟ روغنهایی که از دانههای سویای وارداتی که تراریخته هستند استحصال میشود روغن تراریخته است؛ مثلا ما حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار تا ۲ میلیون تن روغن در کشور مصرف میکنیم که از این حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ تن آفتابگردان و ۵۰۰ هزار تن روغن پالم و حدود ۲۰۰ هزارتن کلزا و حدود ۴۰۰ هزارتن سویا است و سویایی که استحصال میشود مقداری از آن از دانههای داخلی است و مواردی که اعلام کردند هیچکدامشان نه دانه و نه روغنشان تراریخته نیستند.
او خاطرنشان کرد: فقط برخی از سویاهایی که وارداتی هستند جزو تراریخته قرار میگیرند که فقط از همسایه جنوب کشور وارد میشود اما مقداری که از همسایه شمالی یعنی روسیه وارد میشود تراریخته نیست. در واقع مقدار بسیار کمی روغن تراریخته در کشور وجود دارد. تراریخته و غیر تراریخته فقط در سویا مطرح است. دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران با بیان اینکه در روغنهایی که تولید میکنیم اگر از روغن تراریخته استفاده شود ۱۰۰ درصد روی لیبل آن تراریخته نوشته شده است، تاکید کرد: یعنی روی بدنه آن جمله تغییر ژنتیک یافته نوشته شده است. تمام روغنهایی که از دانههای داخلی استفاده میشود طبق آمار و اطلاعاتی که وزارت جهادکشاورزی داده همه دانهها غیرتراریختهاند که روغن آن نیز غیرتراریخته میشود. فقط دانه سویای وارداتی جزو تراریخته محسوب میشود.
او اضافه کرد: روغن سویای وارداتی بهصورت تراریخته و غیرتراریخته وارد کشور میشود. دانههایی که وارد میشود محصولات متنوعی دارد و فقط نمیتوانیم روی روغن تراریخته مانور دهیم.
اثر کرونا برروغن
دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران چالش بزرگ و مهم این صنف را بحث ارز عنوان کرد و افزود: چون وابسته به واردات هستیم نوسانات ارزی و هزینههایی که برای انتقال ارز وارد میشود چالشهایی برای ما درست کرده است. به این معنا که اگر ارز مقداری تسهیل شود و بانک مرکزی با وجود محدودیت ارزها را به موقع توزیع کند، چالش ما که ارز است حل میشود و هیچ اتفاقی تولید روغن را تهدید نمیکند.
او با تاکید بر اینکه وجود کرونا باعث شده وضعیت بسیاری از صنفها دچار آشفتگی شود، خاطرنشان کرد: کرونا روی همه صنفها تاثیر داشته اما روی روغن تاثیر کمتری داشته است به این دلیل که روغن جزو مواد اولیه صنایع غذایی محسوب میشود و صنایع غذایی تولید خود را دارند. دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران ادامه داد: بحث ویروس کرونا در کشور و دنیا مردم را به سمت محصولات بستهبندی کشانده و فرهنگ استفاده روغن نیز تغییر کرده است. روغن خانوار خریداری میشود و مردم در خانواده استفاده میکنند چه کرونا باشد و چه این ویروس نباشد. پس روغنی که در خانوار مورد استفاده قرار میگیرد تاثیر چندانی از کرونا نگرفته است اما رستورانها و فستفودها و ... بهطور قطع تحت تاثیر قرار گرفتهاند و مصرف روغن در این مکانها و برخی صنفها بسیار کم شده است.