به مناسبت دومین همایش ملی روز جهانی پنبه در شهرستان کاشمر مسائل بخش کشاورزی این استان و مسائل مربوط به محصول استراتژیک پنبه توسط فرمانداران و مسئولان کشاورزی منطقه و نیز مجری طرح پنبه وزارت جهاد کشاورزی بررسی شد.
در این نشست مسلم ساقی، فرماندار کاشمر به طرح مثلث توسعه اقتصادی و فرهنگی در این استان اشاره کرد و گفت: اجرای این طرح برکات مختلفی در سایر حوزه‌ها از جمله بخش کشاورزی داشته است. با اجرای این طرح در یک سال گذشته معین‌هایی در بخش‌های مختلف که از بخش خصوصی هستند، با کشاورزان همکاری می‌کنند.
ساقی افزود: 4 معین اقتصادی در شهرستان کاشمر در حوزه اقتصادی وجود دارد که یکی از آنها منحصرا با پنبه‌کاران همکاری می‌کند.
طرح مثلث توسعه اقتصادی به پیشنهاد استاندار از یک سال پیش در استان خراسان رضوی، اجرا می‌شود. هدف آن پیوند دادن کارآفرینان، بخش دولتی و نمایندگان مجلس است که در آن ائمه جمعه هم ناظران این سه ضلع محسوب می‌شوند.
معین‌ها هم سرمایه‌گذاران بخش خصوصی هستند که در طرحهای مختلف اقتصادی و نیز کشاورزی با فعالان بخش همکاری می‌کنند. همکاری آنها در تامین نیازهای آنها و سرمایه‌گذاری‌های مربوطه است.
مجتبی صمیمی، معین بخش پنبه در پاسخ به این سؤال که نحوه همکاری شما با پنبه کاران چگونه خواهد بود، گفت: تلاش می‌کنیم تا در تشکیل زنجیره به آنها کمک کنیم و این طور نیست که حتما حمایت‌های ما از نوع مالی باشد.
وی افزود: در پیگیری مطالبات به آنها کمک می‌کنیم و در راستای توانمندسازی روستایی دوره‌های آموزشی، صنایع دستی، برگزار می‌کنیم و به رفع مشکلات روستائیان کمک می‌کنیم.
صمیمی گفت: در برخی مواقع هم به ساخت مکان‌های عمومی تلاش می‌کنیم که به عنوان زیرساختی برای تولیدات روستایی هم محسوب می‌شود.
فرماندار کاشمر گفت: مثلا در یک سال گذشته یکی از معین‌ها با استفاده از اعتبارات خود و از طریق بانک 197 فقره تسهیلات به فعالان حوزه خود داده است. همچنین یکی از معین گیاهان دارویی هم تعهد داده هر آنچه آنها تولید کنند، خریداری کند.
ساقی در پاسخ به این سؤال که کشاورزان منطقه مشکلاتی را مطرح کردند که اگر آنها برطرف نشود، می‌تواند طرحهای بزرگی مانند معین اقتصادی را تحت شعاع قرار دهد که از جمله بوروکراسی عدم حمایت دولت در تامین نیاز کشاورزان حتی در حداقل‌ها مانند ساخت استخر و تامین نهاده‌ها است، گفت: بوروکراسی اداری یک مسئله نحس اداری است و من هم آن را تائید می‌کنم، اما برای رفع این مورد در هر اداره نماینده‌ای انتخاب کردیم که با معین‌ها در ارتباط باشد.
مسئولان بخش کشاورزی هم توضیحاتی درباره تامین کود کشاورزان داده‌اند، اما تائید کردند که بخشی از کود مورد نیاز هنوز جذب نشده است.
به عنوان مثال غلامحسین ساربان معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: از 137 هزار تن سهمیه کود این استان 62 درصد جذب شده است.
وی مشکل تامین کود را عدم تخصیص ارز برای خرید عنوان کرد و گفت: پیش از این پول نفت فراوان بود و مشکلی برای تامین ارز نبود، اما اکنون مشکلاتی وجود دارد.
ساربان همچنین در مورد عدم حمایت از تامین منابع برای ساخت استخر کشاورزان نیز گفت: دولت از ساخت استخرهای کوچک حمایت می‌کند، اما استخرهای بزرگ به دلیل اینکه شدت تبخیر در آنها بالاست محدودیت‌هایی وجود دارد.
یک کشاورز پنبه کار نمونه کاشمر گفت: «چندین سال است برای ساخت یک استخر درخواست کردم، اما دولت تسهیلات نمی‌دهد با توجه به خشکی منطقه می‌خواهم آب‌های سرگردان را به این استخر هدایت کنم و از آن برای آبیاری محصول استفاده کنم».
* واردات نخ خارجی 38 درصد کاهش یافت
در این نشست حسین محمدی مدیر جهاد کشاورزی شهرستان کاشمر هم اشاره کرد که در دهه 70 در این منطقه 6 هزار هکتار کشت پنبه وجود داشته، اما در طول سال‌ها به دلیل واردات و همچنین خشکسالی سطح این محصول کاهش یافته است.
محمدی به تلاش دوباره به توسعه کشت پنبه اشاره کرد وگفت: در سال‌های اخیر اقدام دوباره برای توسعه این محصول آغاز شده به طوری که 4 رقم پنبه در این شهرستان به ثبت رسیده و برای مقابله با کم آبی هم روش‌های فنی مانند کشت مخلوط استفاده می‌کنیم و 120 هکتار محصول پنبه طالبی به صورت مخلوط کاشته‌ایم.
* در تامین بذر پنبه مشکل داریم
غلامحسین ساربان معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی، بیان کرد که 2300 تن بذر مصرفی پنبه است که 1900 تن آن از کارخانه‌ها بیرون می‌آید و باید اقدام جدی در تامین بذر انجام شود.
وی با بیان اینکه تحولی در افزایش تولید پنبه آغاز شده است، گفت: تولید پنبه کشور سال گذشته 54 هزار تن بوده که پیش‌بینی می‌شود امسال به 62 هزار تن برسد.
این مسئول عنوان کرد: در سال‌های گذشته به دلیل اینکه باغات پنبه به دلیل عدم حمایت‌های دولت توجیه اقتصادی خود را از دست داده بود، بسیاری از باغات این استان به سمت کشت زعفران، پسته و دیگر محصولات رفته است.
* 50 درصد آبیاری منطقه غرقابی است
ساربان مشکل کم آبی را در استان مهم ارزیابی کرد و گفت: متاسفانه هنوز 50 درصد آبیاری‌ها به روش غرقابی است، اما هر جا به سمت آبیاری نوین رفتیم شرایط بهتری را هم در تولید و هم کاهش مصرف آب شاهد بودیم.
وی کشت قراردادی را به عنوان راهکار اصلی و نجات بخش کشاورزی عنوان کرد و گفت:این نوع کشاورزی هم دروازه ورودبه الگوی کشت است و هم اینکه بخش کشاورزی را نجات می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد که کشاورزی هیچ راهی ندارد که به دامان بخش خصوصی پناه بیاورد.
این مسئول همچنین مشکل کشاورزی کشور را پایین بودن بهره‌بری تولید و همچنین عدم تعیین قیمت‌های مناسب تضمینی از سوی دولت عنوان کرد وگفت: اگرچه امسال نرخ گندم 60 درصد افزایش یافت اما هنوز هدف ما و کشاورزان را تامین نمی‌کند.
* زنجیره تولید پنبه در کشور معیوب است
ابراهیم هزارجریبی مجری طرح پنبه کشور با بیان اینکه زنجیره تولید پنبه در کشور معیوب است و باید اصلاحاتی صورت بگیرد، گفت: مشکل پنبه کشور در بخش تولید نیست همه زنجیره‌ها از کارخانه‌های فرآوری گرفته تا ریسندگی و بافندگی باید تکمیل شوند.
وی همچنین از راه‌اندازی پایش عوامل خسارت زای پنبه در کشور خبر داد و گفت: تیمی مجرب تمام بیماری‌ها و آفات این محصول استراتژیک را در کل کشور رصد، ارزیابی و راهکار پیدا می‌کنند که مجموعه آنها منجر به افزایش محصول و هزینه‌ها شده است.
به گفته این مسئول کاهش تولید پنبه در دهه‌های گذشته بوده و از 320 هزار هکتار در دوران اوج خود قبل از انقلاب به 70 هزار هکتار رسید، اما با برنامه‌های توسعه‌ای که اکنون وجود دارد، این تولید دوباره به 98 هزار هکتار رسیده و پیش‌بینی تولید همچنان ادامه دارد.
*رفتارهای دولت با صنعت مناسب نیست
در ادامه این نشست مجتبی صمیمی مدیرعامل و رئیس هیأت مدیره شرکت دماوند و معین بخش پنبه، اعلام کرد متاسفانه رفتارهای دولت با صنعت در سال‌های گذشته اصلا مناسب نبوده، عملکرد آنها طوری بوده که به جای اینکه دست ما را بگیرند پای ما را گرفتند.
این فعال اقتصادی با بیان اینکه بانک‌ها همکاری با فعالیت‌های اقتصادی ندارد، گفت: بوروکراسی‌های اداری و عدم وجود انعطاف در تصمیمات آنها باعث شده صنایع نتوانند به خوبی پیش بروند.
صمیمی گفت: یک مورد در زمینه تامین سرمایه کارخانه نساجی به رغم اینکه وزیر صنعت موافقت کرد، اما بانک‌ها همراهی نمی‌کنند.
وی در ادامه به تصمیمات کلان هم اشاره کرد و گفت: روز گذشته رئیس‌جمهور اعلام کرد کسانی که به صندوق توسعه ملی بدهی ارزی دارند می‌توانند به طور ریالی تسویه کنند. تا اینجا خبر خوبی بود، اما نکته این است که باید این تسویه به نرخ روز باشد و مفهوم آن این است که کسانی که ارز 4200 گرفتند چگونه با دلار 27 هزار تومان آن را تسویه کنند.
وی گفت:امروزه مسئولان به اندازه کشاورزان متعهد به کارشان نیستند و متاسفانه چراغ فروغ آنها را روز به روز کمتر می‌کنند.
این فعال اقتصادی در باره عدم حمایت از صنعت پنبه پاک کنی کشور و دستگاه‌های مربوط به 50 سال پیسش است و تاکنون کسی نتوانسته آنها را روزآمد کند.
صمیمی در عین حال مدیریت‌های جزیره‌ای را هم مشکل بخش پنبه‌ای کشور اعلام کرد و گفت: بخشی از زنجیره در وزارت جهاد کشاورزی و بخشی در وزارت صنعت مدیریت می‌شود که اینها سیاست واحدی ندارند.