برنامه آمریکا برای وابسته‌سازی جهان از طریق تراریخته/قانون برچسب زنی محصولات تراریخته اجرا نمی‌شود

 تراریخته در کشور موافقان و مخالفانی دارند برخی می‌گویند برای سلامتی بسیار خطرناک است و برخی آن را امید امنیت غذایی آینده کشور می‌دانند  در این میان برخی می‌گویند اکثر محصولات واردات حوزه غذایی تراریخته است در دیگر سو وزارت جهاد کشاورزی می‌گوید نظارت بر محصولات تراریخته در مبادی وارداتی به طور کامل انجام می‌شود و اگر تراریخته بود اجازه ورود نمی‌دهیم.

 

قانون الصاق برچسب برای محصولات تراریخته هم به رغم اینکه روغن های مصرفی و  برخی اسنک‌های تراریخته در مغازه‌ها غیر وجود دارد، رعایت نمی‌شود، این در حالی است که در قانون برنامه ششم توسعه به الصاق برچسب برای محصولات تراریخته تاکید شده از سوی دیگر مستندات و شواهد زیادی بر خطرناک بودن اینگونه محصولات برای سلامتی وجود دارد.

 

 با عمرانی رئیس کمیسیون سلامت انجمن ارگانیک ایران گفت‌وگویی انجام داده‌ایم.

 

وی معتقد است ورود به محصولات تراریخته توسط آمریکا برای کنترل غذا و انرژی جهان و مسلط شدن بر مقوله غذا در جهان از دهه های پیش آغاز شده همچنان که برنامه آمریکا در دیگر حوزه‌ها مانند نظامی، اقتصادی به سمت ابرقدرت شدن است در این حوزه هم تمام تلاشش برای این است که بذر و غذای دنیا را در دست بگیرد و کشورهای دیگر را وابسته خود سازد و در این میان کشورها مانند ایران نباید در تله سیاست زیاده‌خواهی آمریکا بیفتند.

 

عمرانی می‌گوید: آمریکا می‌خواهد به بذر دنیا که گنجینه وراثتی طبیعی است مالکیت پیدا کند و تمام دنیا را از نظر بذری وابسته خود سازد.

 

وی خطرات و آسیب‌های استفاده از محصولات تراریخته را انکار نمی‌کند و می گوید به ویژه نسل اول محصولات تراریخته که از طریق ورود یک ژن جدید این به اصطلاح اصلاح آزمایشگاهی صورت می گرفت بسیار خطرناک است.مسئله دیگر اینکه در کشور طبق آنچه به طور صریح در برنامه ششم توسعه قید شده که باید به محصولات تراریخته برچسب زده شود اما برای محصولات تراریخته وارداتی برچسب نمی زنند و در حقیقت نقض قانون و حق مردم است.

 

عمرانی همچنین افزود: برای من هم جای سؤال است که چرا نهادهای نظارتی و قانون‌گذاری برای منع استفاده از محصولات تراریخته قانونی وضع نمی‌کنند. مشروح این گفت‌وگو را با عمرانی رئیس کمیسیون سلامت انجمن ارگانیک ایران و دارای مدرک دکترای بیوشیمی با هم می‌خوانیم.

 

 

 

 

 

عمرانی: براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی هرگونه تغییرات ژنتیکی که در گیاه یا حیوان به صورت طبیعی، لقاح یا نوترکیبی در طبیعت نباشد و از طریق دست‌ورزی ژنتیکی در آزمایشگاه‌ها ایجاد شده باشد به آن محصول تراریخته می‌گویند. تولید محصولات تراریخته با هدف افزایش تولید، مقاوم‌سازی به بیماری‌ها، ژن‌درمانی، مقابله با سرطان‌ها و ... انجام می‌شود البته در دیگر سو جهات منفی مانند بیوتروریسم و آگروترریسم هم جزو اهداف محصولات تراریخته به شمار می‌رود.

 

 

عمرانی: 30 سال از عمر محصولات تراریخته می‌گذرد اما تکاملی در تکنولوژی این نوع محصولات ایجاد نشده است و در حقیقت این تکنولوژی و فناوری نسبت به بقیه تکنولوژی‌ها بسیار نوپا است و نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم محصولات تراریخته بتواند انتظاراتی که ما داریم را برآورده کند. محصولات تراریخته ابتدا بین گونه‌‌ای بود و با انتقال ژن به گیاه دیگر محصولی با خصوصیات جدید تولید می‌شد که مقاوم به بیماری بود یا در برابر کم‌آبی مقاومت بیشتری داشت اما از سال 2013 به این طرف اصلاح محصولات تراریخته با ویرایش هدفمندی ژنی انجام می‌شود و تحولی در فرایند اصلاح محصولات تراریخته ایجاد شده است علیرغم تغییراتهمچنان این علم کاملاً نوپا است و نیاز به تکامل بیشتری دارد. جریان توسعه و پیشرفت هم ثابت کرده نقصان‌هایی در تولید محصولات تراریخته وجود دارد و مخاطرات آن برای طبیعت جدی است، بنابراین نمی توان گفت که ورود به تکنولوژی محصولات تراریخته می تواند به نفع امنیت ملی و نجات دهنده امنیت غذایی باشد.

 

 

 

عمرانی: در فرایند تراریخته شاهد یک رخدادی هستیم که در طبیعت اتفاق نمی‌‌افتد بنابراین تغییرات ژنتیکی به صورت دستکاری شده است و مخاطرات زیادی می تواند به همراه داشته باشد و این  مخاطره در مورد گیاهان بسیار است زیرا گیاه بذرهای فراوان ادارد که به راحتی می تواند در طبیعت پراکنده و منتشر شود. اگر ژن تراریخته به طبیعت وارد شود جمع کردن آن از طبیعت بسیار سخت خواهد بود. محصولات تراریخته می‌تواند با دیگر گیاهان تلاقی و آمیزش داشته باشند که در این صورت آسیب جدی به طبیعت وارد می‌کند. بنابراین کشورهای دیگر هم در مورد استفاده از محصولات تراریخته بسیار محتاط هستند. اتحادیه اروپا از سال 2004 تا 2007 اقدام به کشت محصولات تراریخته کرد اما بعد از سال 2007 با اطلاع از پیامدهای منفی آن محدودیت و ممنوعیت‌های زیادی را در تولید محصولات تراریخته اعمال کرد. در حال حاضر از بین کشورهای اروپایی تنها اسپانیا و پرتغال هستند که به مقدار کم اقدام به کشت می‌کنند که البته خودشان هم استفاده نمی‌کنند. کشورهایی مانند آلمان، سوئیس و ایتالیا هم وجب به وجب خاک‌های خود را از محصولات تراریخته خالی کردند.

 

 

عمرانی: مواد غذایی تراریخته در آمریکا مستقیم وارد سفره آنها نمی‌شود. محصولات تراریخته در آمریکا بیشتر به عنوان خوراک دام استفاده می‌شود. اما متأسفانه در کشورهای دیگر از جمله کشور ما ایران محصولاتی مانند ذرت دامی وارد صنایع غذایی کشور شده و در اسنک‌ها و دیگر محصولات استفاده می‌شود و مستقیم به عنوان یک ماده غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ضمن اینکه مگر آمریکا مدینه فاضله است که هرآنچه آنها انجام دادند ما هم انجام دهیم. اکنون آمریکا بالاترین آمار کرونا را دارد و اگر تغذیه خوب داشتند این همه آمار کرونا در این کشور بالا نمی‌رفت و این نکته درست نیست که آمریکا هر کاری انجام می دهد درست است این شواهد نشان می دهد که آمریکا ضعف های بسیاری حتی موارد ساده دارد.

 

به  نکته دیگری هم باید توجه کرد زمانی که آمریکا محصولات تراریخته خود را به روی کشور ما باز کرد ه است باید به آن شک کرد که چطور می شود با وضع تحریم‌های ظالمانه آمریکا اجازه فروش یک قطعه کوچک را به ما نمی‌دهد اما بازار محصولات تراریخته خود را به روی کشور ما باز کرده‌اند و ما به طور غیر مستقیم از برزیل، اروگوئه و آرژانتین محصولات تراریخته آمریکا را وارد می‌کنیم و باید بدانیم چه ماجرایی پشت این داستان نهفته است.

 

 

 

عمرانی: بله، اکثر شرکت‌های آمریکایی در کشورهای برزیل، اروگوئه و آرژانتین فعالند و محصولاتی که ما از این کشورها وارد می‌کنیم به طور غیر مستقیم نوع تراریخته آمریکا است.

 

عمرانی: آمریکا به دنبال این است که کنترل کالری و انرژی دنیا را به دست بگیرد. همچنانکه در سایر حوزه‌ها مانند صنایع، اقتصاد، نظامی و ابرقدرت جهان است در این حوزه‌ها هم می‌خواهد کل دنیا را به دست بگیرد. بنابراین هم به تولید محصولات تراریخته روی آورده و هم آن را در دنیا ترویج می‌کند. این هدف را با تسلط بر بذرهای کشاورزی دنبال می‌کند به این دلیل شرکت‌ها ی بزرگ دنیا از قبیل مونسانتو در دست آمریکا بود.

 

آمریکا تمام بذرهای بومی کشورها را دستکاری کرده و با تلاقی و تغییر آن و همچنین تبدیل آن به بذور تراریخته طبق قانون به مالکیت خود درمی‌آورد. یعنی قانونی وجو دارد که هر کسی بذری را اصلاح کند مالکیت اون بذر را پیدا می کند و آمریکا این دستکاری ها را اصلاح بذر می نامد و وجهه قانونی به آن مید هد و کشورهای دیگر باید بذر این محصولات را نیز از مالک آن یعنی آمریکا بخرند. بنابراین به مرور کلید مواد غذایی جهان در دست آمریکا خواهد بود.

 

نکته دیگری هم وجود دارد، استفاده به مرور از محصولات تراریخته باعث خواهد شد که جهان منابع دیگر محصولات را فراموش کند و تنها بر روی همین محصولات تراریخته تمرکز داشته باشد که این خطای بزرگی است مثلاً در دانه روغنی تمرکز روی ذرت، سویا و کلزا است اما یک منبع دیگری از تولید روغن در دانه بنه وجود دارد که کسی به سمت آن نرفته است ظرفیت‌های مشابه دیگر نیز در دنیا وجود دارد. ورود به محصولات تراریخته باعث می‌شود این ظرفیت‌ها کنار گذاشته شود بنابراین همان چیزی را که آمریکا می‌خواهد یعنی  اتفاق خواهد افتاد.

 

 

عمرانی: خوشبختانه دست آمریکا رو شده است و اروپایی‌ها آن را شناسایی کرده‌اند. بنابراین مخالفت شدیدی در کشورهای اروپایی برای کشت محصولات تراریخته و استفاده از آن به وجود آمده است. تمام اتحادیه اروپا با محصولات تراریخته مخالفت می‌کنند و نمی‌خواهند در تله آمریکا بیفتند. 

 

 

عمرانی: آمریکا به دنبال در اختیار گرفتن مالکیت بذر جهان است. ابتدا تغییر ژنتیکی در بذرها ایجاد می‌کند و طبق «قانون مالکیت تجاری» در اختیار خود می‌گیرد و زمانی که از این بذرها در جهان استفاده می‌شود بذرهای دیگر به فراموشی سپرده می‌شود در این صورت وابستگی کشورها به آمریکا تا ابد ادامه خواهد داشت.

 

 

عمرانی: در حال حاضر آمریکا است و پس از آن اسپانیا و پرتغال هم تولیدات اندکی دارند ولی خودشان استفاده نمی کنند،‌ مسئله جالب این است که کشوری مانند آلمان آنقدر درباره این محصولات حساسیت دارد که وجب به وجب خاک خود را از تراریخته خالی کرده و اجازه نمی‌دهد محصولی در آن کشت شود و این حساسیت کشورها به ویژه پیشرفته اروپایی به تراریخته را میر ساند یعنی آنها به سلامت این محصولات اطمینان ندارند و آنرا برای محیط زیست بسیار خطرناک می دانند.

 

 

عمرانی: وجهه محصولات تراریخته در دنیا خراب شده بود. به طوری که مقاومت علف‌کش‌هایی مانند گلایفوسیت به  علف های هرز در مزارع کشت تراریخته سروصدای بیشتری کرد. جنبش‌های بین‌المللی در مخالفت با محصولات تراریخته شکل گرفت و این شرکت با وجود این مخالفت ها دیگر نمی‌توانست به راحتی فعالیت کند. بنابراین ترجیح داد که به شرکت دیگری البته با حفظ مالکیت فکری و معنوی به کمپانی آلمانی بفروشد. آمریکا ترجیح داد با تغییر اسم این شرکت فعالیت‌های آزادانه‌تری انجام دهد.

 

 

 

عمرانی: هر دو می‌تواند باشد. اما آنچه مسلم است استفاده بیش از اندازه از گلایفوسیت برای مقابله با علف‌های هرز باعث شد که این سم در ادرار و خون کارگران و شیر مادران باردار مشاهده شود که زنگ خطر بزرگی برای سلامتی و انسان‌ها و نیز طبیعت بود.

 

 

عمرانی: در مواجهه با محصولات تراریخته چند طیف وجود دارد، نخست؛ کسانی که استفاده می کننند اما چارچوب های قانونی را در استفاده از این محصولات رعایت می کنند، دوم برخی کشورها هستند که ممنوعیت در آن ایجاد کردند و اصلا اجازه استفاده از این محصولات را به مردم خود نمی دهند و سوم کشورهایی هستند که می گویند باید قانون برچسب زنی رعایت شود و مصرف کننده خودش تصمیم بگیرد که استفاده کند یا نه.

 

اما آنچه بدیهی است اینکه در اکثر کشورها تراریخته به مصرف مستقیم انسان‌ها نمی‌رسد و از آن برای تولید سوخت و خوراک دام استفاده می‌کنند. مثلاً در کشورهایی مانند آفریقا جنوبی و کنیا که تولید گوشت دارند حتی برای استفاده دام هم سختگیری می‌کنند. در اتحادیه اروپا هم محصول تراریخته حتماً به عنوان تولید سوخت و خوراک دام است و هیچ موقع به عنوان مصرف مستقیم در سفره انسان‌ها قرار نمی‌گیرد.

 

 

عمرانی: روشن است که نمی‌توان به تراریخته با عنوان تأمین‌کننده امینت غذایی جهان نگاه کرد، چون نوپا است هنوز ابعاد  آن دقیق کشف نشده است و کسی در باره سلامت آن دقیق اظهار نظر کند اما عمق فاجعه آن برای محیط زیست و انسانها می تواند  بسیار زیاد باشد.

 

نکته بعدی اینکه تراریخته لایه‌های مختلف عملی، سیاسی و اقتصادی دارد و متأسفانه اکنون کشوری مانند آمریکا به محصول تراریخته با بعد سیاسی نگاه می‌کند، و لایه های علمی و اقتصادی آن فعلا مد نظر نیست و به این دلیل مسئله خطرناک می شود و باید در مورد این گونه محصولات بسیار دست به عصا باشیم.

 

نکته دیگری هم وجوددارد اینکه این علم هیچ کمکی به کشاورزی کشور ما نمی‌کند چون خلاءها و را‌ه‌های نرفته در کشاورزی ما بسیار است که اگر اینها برطرف شود نتیجه بسیار بهتر از تراریخته می توان گرفت، دولتمردان اگر به دنبال تأمین امنیت غذایی هستند این همه مشکلات کشاورزی را برطرف کنند. کمبود آب، کاهش عملکرد، نبودن بذرهای با تولید بالا، مکانیزه نبودن زمین‌های کشاورزی و جلوگیری از فساد و ضایعات 30 تا 40 درصدی محصولات کشاورزی همه اینها می‌تواند تولید کشور را بهبود بخشد چرا باید به یک علم ناقصی که مخاطرات فراوانی دارد و معلوم نیست اگر به کار گرفته شود 4 تا 5 درصدی به محصول ما اضافه می‌کند یا نه پایبند باشیم. 

 

 

عمرانی: نمی‌توانم پاسخ صریحی در این باره بگویم اما نسل اول این محصولات که از طریق ورود یک ژن به گیاه و یا حیوان بود مخاطرات زیادی دارد و متأسفانه محصولاتی که وارد کشور ما می‌شود از این نوع است. و مصرف آن می تواند خطرناک باشد.

 

 

مسئله اول اینکه طبق قانون برنامه ششم توسعه باید همه محصولات تراریخته در کشور برچسب زده شود و اطلاع‌رسانی لازم در مورد مخاطرات آن انجام شود. نباید به چند برگه واردکننده درباره سلامت محصولات اکتفا کرد بلکه همه این محصولات باید در مراکز ذی‌صلاح از نظر سلامت بررسی و برچسب زده شود. از آنجایی که هیچکدام از اینها در کشور ما انجام نمی‌شود سلامت محصولات تراریخته در شک و تردید است.

 

 

مسئله دوم اینکه شورای ملی ایمنی‌زیستی در کشور مرتب مسئله برچسب زدن را دور می‌زند و این معمای بزرگ مطرح است که اگر این شورا ادعا می‌کند محصولات تراریخته سالم هستند و هیچ ضرری ندارد پس باید برچسب آن را اتفاقاً بزرگتر هم الصاق کنند و این ابهام وجود دارد که چرا درباره مسائل به این مهمی شرکت‌ها لابی می‌کنند و موانعی همواره بر سر برچسب‌گذاری می گذارند اگر با پول مردم و با ارز 4200 تومانی محصول تراریخته وارد می‌کنند باید به مردم بگویند که چه به آنها می‌فروشند.

 

 

عمرانی: گفته می‌شود 95 درصد دانه‌های روغنی و خوراک دام تراریخته است و باید طبق صراحت برنامه ششم توسعه به آنها برچسب زد اما چنین اتفاقی نیفتاده است، ذرتهای وارداتی تراریخته هم به صنایع غذایی می رود و از آن اسنک هایی درست می کنند اما هیچوقت برچسب تراریخته نمی خورد.

 

 

عمرانی: این شورا باید بدنه کارشناسی قوی داشته باشد اما اینطور نیست ضمن اینکه باید جلسه‌های مختلف درباره مسئله تراریخته و برچسب‌گذاری برگزار کند اما به یک یا 2 جلسه در طول سال اکتفا می‌کند که در جلسات هم بیشتر کلی‌گویی می‌شود. شنیده شده است در آخرین جلسه این شورا گفته شده در مورد برچسب‌گذاری روغن خوراکی خیلی سخت‌گیری نشود بنابراین آنطور که مشخص است این شورا خودش نمی‌گذارد محصولات تراریخته برچسب شود.

 

 

عمرانی: سالانه 6 میلیون تن ذرت و حدود 3 میلیون تن سویا و کلزا وارد کشور می‌شود که ادعا می‌شود تراریخته هستند، سؤال بزرگ اینجا است که 70 درصد کشت کلزا در جهان غیر تراریخته است چرا واردکنندگان باید پول مردم و ارز 4200 تومانی را برای وارد محصولات تراریخته بپردازند. اتفاقاً ریشه مشکلات نهاده به واردات محصولات تراریخته برمی‌گردد چراکه واردکنندگان همواره به دنبال واردات محصولات تراریخته بودند که ارزا‌ن‌تر است، محصولات تراریخته در دنیا 10 تا 30 درصد ارزان‌تر از دیگر محصولات است و سود خوبی برای واردکنندگان دارد وبه این دلیل رغبت برای واردات این محصولات هم بیشتر است.

 

  مسئله دوم هم عدم توجه به تولید داخل بوده که هم غفلت در بین متولیان تولید وجود داشته و هم سیل واردات سود آورد  هم اجازه نفس کشیدن به تولید داخل نداده است و باعث شده  این همه در نهاده‌ها مشکل داشته باشیم. 

 

 

عمرانی: وزارت جهاد مدارک آنها یعنی تعدادی کاغذ را کنترل می‌کند نه خود محصول را بنابراین نمی توان به مدارک وارد کننده  اطمینان داشت.

 

وزارت جهاد با این فرض که با استناد به مصوبه ای که تصریح می کند اگر برخلاف ادعای وارد کننده محصول تراریخته باشد با وارد کننده می توان برخورد کرد، اجازه ورود می دهد و طبیعی است که پس از توزیع در داخل کشور دیگر کسی نیست به تراریخته بودن یا نبودن آن نظارت کند.

 

 

عمرانی: برای من هم این جای سؤال است اگر واقعاً محصول تراریخته مخاطراتی در این سطح دارد مجلس باید دنبال منع قانونی آن باشد و چرا این همه مخاطرات را نادیده می گیرند و یا در برابر برخی مماشات می کنند.

 

مخاطبان سامانه فارس من خبرگزاری فارس، خواسته هایی «مجلس واردات محصولات تراریخته‌ را ممنوع کند»، «آیا نظارتی بر واردات محصولات تراریخته می‌شود؟» و «حذف محصولات تراریخته از سبد خانوار» داشتند که خبرنگار فارس پیگیری کرده است.