اگر طی روزهای اخیر برای خرید روغن به واحدهای صنفی محل یا فروشگاه زنجیره ای مراجعه کرده باشید مشاهده می کنید که روغن به فراوانی قبل در بازار موجود نیست، بطوری که ممکن است یا با قفسه خالی برخی فروشگاه های زنجیره ای مواجه شوید و یا برخی از فروشگاه های زنجیره ای موجودی روغن انبار خود را به صورت محدود (یک، دو و یا سه بطری روغن) به مشتریان عرضه کنند، البته این سهمیه بندی کاملا سلیقه ای و براساس نظر مدیریت فروشگاه و موجودی انبار آن فروشگاه اعمال شده است و براساس دستور یا تصمیمی از سوی وزارت صمت یا نهاد و سازمان دیگری نیست.
* عرضه روغن با قیمت بالاتر از قیمت درج شده بر روی کالا
در مراجعه به واحدهای صنفی نیز خواهید دید که واحدهای صنفی عرضه کننده یا واقعا روغنی برای عرضه ندارند، یا آن را به دلیل کمبود، احتکار کرده اند و از عرضه آن به قصد گران فروشی امتناع می کنند و یا برخی از مغازه داران یا دارندگان واحدهای صنفی، روغن موجود در واحد صنفی خود را با قیمتی بیش آنچه که بر روی کالا ثبت شده است عرضه می کنند و به عبارتی بصورت کاملا آشکار گران فروشی می کنند.
گفتنی است، وقتی از این افراد دلیل گران فروشی را می پرسی با امتناع از پاسخ دادن و با قیافه ای حق به جانب می گویند: اگر نمی خواهی نبر، برو بگرد ببین با قیمت روی کالا پیدا می‌کنی!
گران فروشی برخی واحدهای صنفی که تعداد آنها نیز کم نیست در حالی است که رئیس اتاق اصناف تهران به صراحت و با تاکید در برنامه خبری تلویزیونی می گوید: «گران فروشی در حوزه اصناف نیست و گرانی ناشی از مسائل دیگر است.»
البته رئیس اتاق اصناف تا حدودی درست می گوید، قطعا عوامل موثر بر گرانی کالا زیاد است و افزایش قیمت ارز بر روی جوانب مختلف تولید اثر گذشته و قطعا نباید اصناف را مسئول گرانی دانست. اما نکته حائز اهمیت آن است که رئیس اتاق اصناف تهران به عنوان یک مقام مسئول نباید منکر گران فروشی توسط اصناف شود و به عبارتی با انکار یک واقعیت نباید از مسئولیت خود در خصوص مبارزه با گران فروشی در واحدهای صنفی شانه خالی کند.
همانطور که ذکر شد روغن در بازار نایاب نیست بلکه کم است. به همین دلیل برخی واحدهای صنفی به صورت کاملا عادی پاسخگوی تقاضای مشتریان هستند و براساس تقاضای و نیاز مشتری نیز روغن عرضه می کنند. البته همین افراد نیز مدعی هستند که روغن در بازار کم شده و تقاضا افزایش یافته است لذا هر چه می آورند به سرعت به فروش می‌رسد.
* سهمیه بندی روغن برای پاسخگویی به تقاضای مشتریان
یکی از مسئولین فروشگاه های زنجیره ای نیز در خصوص علت خالی شدن قفسه های روغن فروشگاه گفت: تا یکی دو هفته پیش روغن بدون وقفه و بصورت منظم از سوی کارخانه ها در بین فروشگاه ها توزیع می شد اما مدتی است که میزان عرضه از سوی کارخانه ها کم شده و با قدری توقف روغن به فروشگاه ها می رسد. لذا ما مجبور شده ایم تا موجودی انبار را در راستای تامین نیاز مشتریان به صورت سهمیه بندی عرضه کنیم.
صنف و صنعت نیز بیش از یک ماه است که با مشکل تامین روغن مواجه است و به گفته علی بهره مند رئیس اتحادیه قنادی و شیرینی، روغن مورد نیاز واحدهای شیرینی پزی در بازار کاملا نایاب است بطوری که به علت نایاب شدن و گرانی بیش از اندازه این کالا، برخی از واحدهای صنفی تعطیل شده اند.
* عدم اثربخشی مصوبه ستاد تنظیم بازار برای تنظیم بازار روغن
این اوضاع بازار روغن در حالی است که هفته گذشته ستاد تنظیم بازار مصوب کرد که در راستای تنظیم بازار روغن، ۳۰ هزار تن روغن خام ازمحل ذخایر استراتژیک برای مصارف کارخانجات عرضه شود و همچنین ۲۰ هزار تن روغن خام برای مصارف صنف و صنعت توزیع شود که با توجه به وضعیت جاری بازار روغن ظاهرا این مصوبه ستاد تنظیم بازار تاثیری در وضعیت تنظیم بازار این کالا نداشته است.
* کاهش عرضه روغن توسط کارخانه ها به بازار
یکی از فعالان صنفی عرضه کننده عمده روغن در بازار ضمن تایید کمبود روغن در بازار گفت: دلیل کمبود روغن در بازار، کاهش عرضه روغن توسط کارخانه های تولیدی است.
وی با بیان اینکه کارخانه ها خواستار افزایش قیمت روغن هستند، گفت: با توجه به اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت، اجازه افزایش قیمت به کارخانه ها را نمی دهند، بنابراین آنها نیز از عرضه روغن به بازار خودداری می کنند و به صورت قطره چکانی به بازار روغن می دهند تا از این طریق وزارت صمت را مجبور به پذیرش درخواست خود در خصوص افزایش قیمت روغن کنند.
وی گفت: البته تولید کنندگان روغن از ابتدای سال تاکنون افزایش قیمت بر روی تولیدات خود اعمال کرده اند اما به افزایش مدنظر خود نرسیده اند و لذا از طریق کاهش عرضه تلاش می کنند تا وزارت صنعت، معدن و تجارت با خواسته آنها برای افزایش قمیت موافقت کند.
این فعال صنفی بیان داشت: برخی از مواد مورد نیاز تولید کارخانجات از جمله بطری های پلاستیکی، کارتن و ... اقلام گران شده لذا تولید کنندگان روغن نیز خواهان افزایش قیمت هستند.
وی با بیان اینکه سود عرضه کننده روغن ۶ درصد است، بیان داشت: در حال حاضر تنها دلیل کمبود روغن در بازار امتناع از عرضه روغن به بازار توسط کارخانجات است و بنظر نمی رسد مشکل دیگری در این خصوص وجود داشته باشد.
* واردات با ارز ۴۲۰۰ تومانی؛ فروش با چه قیمتی؟
درخواست افزایش قیمت روغن توسط کارخانه ها در حالی است که واردات روغن خام توسط کارخانه ها هنوز با ارز ترجیحی یا همان ارز ۴۲۰۰ تومانی انجام می شود و به گفته محمدرضا کلامی دبیر ستاد تنظیم بازار در نیمه اول سال ۹۹ از ۴.۴ میلیارد دلار ارز ترجیحی برای واردات روغن خام و ۴ نهاده دامی ۳ و نیم میلیارد دلار اختصاص یافته و از این مبلغ ۳ میلیارد دلار تامین شده است.
گفتنی است در حال حاضر قیمت هر بطری روغن سرخ کردنی ۸۱۰ گرمی برای مصرف کننده ۹۶۰۰ تومان است در حالی که قیمت این کالا در اسفند ماه سال گذشته ۷۲۰۰ تومان بوده است و فروردین امسال همین کالا به قیمت ۷۹۰۰ تومان عرضه شده است.