ماهیان خاویاری که به عنوان استورژن و تاس ماهی نیز نامیده می شوند از گونه‌های آبزی کمیابی هستند که بر اساس اطلاعات موجود پیشینه آنها به عصر ژوراسیک باز می‌گردد و از ۲۷ گونه و زیرگونه آن در جهان پنج گونه شامل فیل ماهی، قره برون ایرانی، گُلد (چالباش روس)، شیپ و ازون برون در دریای خزر یافت می شود و این دریا با داشتن ۹۳ درصد ذخایر ماهیان خاویاری جهان منبع و محل مناسبی برای صید این گونه ماهی هاست.
ماهیان خاویاری نه به خاطر گوشت بلکه بیشتر به دلیل تخم سیاهی که دارند از شهرت و اهمیت برخوردارند و تخم آنها به مروارید سیاه شهرت یافته و جزو اشرافی‌ترین صبحانه های جهان و بسیار پرکالری و انرژی‌زاست و گیلان در حاشیه دریای خزر از این منبع عظیم ماهیان خاویاری بی بهره نمانده است.
رتبه دوم گیلان در تولید ماهیان خاویاری
معاونت توسعه آبزی پروری سازمان شیلات ایران، میزان تولید گوشت ماهیان خاویاری در کشور را در سال ۹۸ رقمی معادل ۲ هزار و ۵۰۰ تن و خاویار پرورشی تولید شده را ۱۰ تن اعلام و برای سال ۹۹ جهش تولید در این حوزه را پیش بینی کرده است.
حسین عبدالحی گفت: سالانه به یک تا ۲ میلیون تن بچه ماهی خاویاری در کشور برای توسعه مزارع پرورش این گونه نیاز است و با ورود بخش خصوصی، امسال مشکل تولید بچه ماهی تقریبا حل شده است.
مدیرکل دفتر بازسازی و حفاظت ذخایر ژنتیکی آبزیان سازمان شیلات هم گفت : در طرح توسعه تولید ماهیان خاویاری تا پایان سال ۹۷ تعداد ۷۰ فقره پروانه تأسیس مزارع پرورش ماهیان خاویاری صادر شده است و در سال ۹۸ استان مازندران با تولید ۲ هزار و ۸۰۰ کیلوگرم خاویار پرورشی در ۲۱ مزرعه فعال رتبه اول و استان گیلان با تولید ۲ هزار و ۵۰۰ کیلوگرم خاویار پرورشی در ۴۷ مزرعه فعال رتبه دوم را به خود اختصاص دادند.
ناصر کرمی راد افزود: ۴۷ مزرعه در استان گیلان، ۲۱ مزرعه در مازندران، سه مزرعه در گلستان و بقیه مزارع در استان‌های هرمزگان، خوزستان، فارس، قم، یزد، اصفهان، خراسان رضوی، قزوین و مرکزی قرار دارد.
رئیس اداره شیلات تالش اظهار کرد: این شهرستان با تولید ۴۱۳ تن ماهی خاویاری و یک تن و ۸۰۰ کیلوگرم خاویار در سال به عنوان قطب تولید این ماهی خاویاری در گیلان شناخته می شود و گیلان همچنان رتبه دوم این تولید را در کشور داراست.
محمد تقی زمانی گفت: سه مزرعه پرورش ماهی خاویار در تالش فعال است و تا سال بعد هشت مزرعه دیگر وارد چرخه تولید می شود و تاسیسات و تجهیزات این مزارع در حال تهیه و استقرار است.
وی بیان کرد: در مزارع پرورش ماهی خاویاری ۹۲ نفر مشغول بکار هستند و توسعه این مزارع می تواند زمینه اشتغال بیشتر فعالان صنعت شیلات و آبزی پروری را فراهم کند.
رئیس اداره شیلات تالش از راه اندازی مرکز پرورش و تولید ماهی خاویار و بسته بندی گوشت ماهی در روستای میانکوه طی روزهای گذشته خبر داد و گفت: برای راه اندازی این مرکز ۳۰ هزار میلیارد ریال توسط بخش خصوصی سرمایه گذاری و زمینه اشتغال مستقیم ۱۵ نفر فراهم شده است.
وی ادامه داد: این مرکز ظرفیت بسته بندی ۱۰۰ کیلوگرم ماهی خاویاری و هزار کیلوگرم گوشت ماهی در روز را دارد و صادرات و ارزآوری از مزایای اقتصادی آن است.
خاویار برند تالش صادر می شود
مدیر عامل شرکت دریا خاویار و مجری مرکز پرورش ماهی خاویار و بسته بندی گوشت ماهی تالش اظهار کرد: برند ماهی خاویار تالش شناخته شده است و تولیدات خود را به کشورهایی نظیر روسیه، فرانسه، انگلیس، دوبی، هونگ کونگ، چین، ژاپن، اسپانیا و استرالیا صادر می کنیم و در برخی از این کشورها نمایندگی نیز داریم.
رسول علینژاد افزود: محصولات خود را با مجوز دامپزشکی و به وسیله خودروهای یخچال دار به فرودگاه تهران منتقل می کنیم و مسئول قرنطینه محصولات یخچالی فرودگاه دمای محصول را بررسی می کند و اگر بین مثبت و منفی سه درجه سانتیگراد باشد، اجازه صادرات داده می شود و در غیر این صورت باید معدوم شود.
وی ادامه داد: فعالیت آبزی پروری را از سال ۸۵ آغاز کرده ام و از سال ۹۴ به تولید خاویار و صادرات آن اقدام می کنم و در ۲۰۲ استخر پرورش ماهی شرکت دریا خاویار تالش۱۳ هزار قطعه ماهی خاویاری موجود است.
او اظهار کرد: ظرفیت تولید شرکت ما ۳۰ تن گوشت ماهی خاویار، ۲ تن خاویار و ۱۰۰ هزار قطعه بچه ماهی خاویار در سال است و همه هزینه ها و سرمایه های شرکت از ناحیه بخش خصوصی تامین شده است.
وی گفت: این مرکز شامل مزرعه پرورش ماهی و کارگاه بسته بندی گوشت آن است و بصورت خودکفا توانمندی استحصال، عمل آوری و بسته بندی گوشت ماهی خاویار را دارد.
تکثیر ۱۶۲ میلیون بچه ماهی برای تقویت منابع آبزیان گیلان
معاون صید و بنادر ماهی گیری شیلات گیلان از تکثیر ۱۶۲ میلیون بچه ماهی در مراکز پرورش آبزیان استان خبر داد و گفت: بیشترین مقدار تکثیر شامل ماهی سفید با ۱۴۱ میلیون قطعه است و ماهی سیم حدود ۱۴ میلیون و سوف حدود چهار میلیون و ۵۰۰ هزار قطعه تولید می شود.
اکبر ایلدرم افزود: امسال حدود ۳۶ هزار ماهی مولد از انواع ماهیان سپید نظیر شاه کولی، سیاه کولی، کپور تالابی، لای ماهی، اردک ماهی، سوف و سه گونه خاویاری شامل فیل ماهی، قره برون و ازون برون به مراکز تکثیر ماهی داده شده است.
وی ادامه داد: فرایند تکثیر بچه ماهی در سه مرکز شهید انصاری، مرحوم یوسف پور سیاهکل و شهید بهشتی صورت می گیرد و امسال ۱۶۲ میلیون بچه ماهی در منابع آبی استان شامل رودخانه های شیلاتی از جمله خشکرود، سپید رود، چلوند، حویق، خاله سرا، لمیر و تالاب انزلی رهاسازی شده است.
معاون صید و بنادر ماهی گیری شیلات گیلان متذکر شد: حاصل تکثیر ماهی های مولد هر رودخانه را به همان رودخانه باز می گردانیم تا فرایند طبیعی تکثیر حاصل شود و رهاسازی بچه ماهی ها از اواسط بهار تا نیمه شهریور طول می کشد.
فرصت های سرمایه گذاری در شیلات گیلان
مدیرکل دفتر جذب و حمایت از سرمایه گذاری استانداری گیلان نیز گفت: تمرکز بر فرصت های سرمایه گذاری صنعت شیلات و تولید محصولات شیلاتی موجب تحول جدی در اقتصاد استان خواهد شد.
یونس رنجکش اظهار کرد: شیلات و آبزی پروری جذابیت های بسیاری برای سرمایه گذاری دارد و علاوه بر گوشت انواع ماهی، استحصال خاویار از مهمترین منابع درآمد در این زمینه است و قابلیت صادرات و ارزآوری نیز دارد.
وی ادامه داد: با توجه به برند خاویار ایران در بازارهای مصرف جهانی، سرمایه گذاری در این صنعت سبب جهش و رونق تولید، صادرات روزافزون و ارزآوری برای کشور خواهد شد و از سرمایه گذاران و کارآفرینان در این حوزه حمایت می کنیم.
وی زود بازده بودن، سودآوری، اشتغالزایی، وجود بازار مصرف داخلی و خارجی و شرایط مناسب تولید و اولویت های حمایتی را از مزایای مهم سرمایه گذاری در صنایع شیلات استان گیلان عنوان کرد.
استان گیلان در حاشیه دریای خزر از چهار هزار و ۱۰۰ مزرعه تولید بچه ماهی گرمابی، ۳۵۶ مزرعه سردآبی، ۴۶ مزرعه ماهیان خاویاری و ۳۶۹ مزرعه پرورش ماهی خانگی برخوردار است.