چند روز قبل گزارشی از باشگاه‌ها خبرنگاران منتشر شد که در آن به تعطیلی پالایشگاه‌های غلات پرداختیم. ۵ ابر کارخانه کشور به دلیل نبود مواد اولیه تعطیل شدند. پالایشگاه‌هایی که مواد اولیه صد‌ها کارخانه فعال در کشور را تامین می‌کنند، اما سامانه بازارگاه سهمیه‌ای برای آن‌ها در نظر نگرفته است.
علی اکبر نصیری، مدیرعامل یکی از این شرکت‌ها روز ۱۷ آبان از تعطیلی این کارخانه‌ها خبر داد و گفت: تا قبل از ایجاد سامانه بازارگاه، خرید‌های خود را از بازار و وارد کنندگان انجام می‌دادیم، اما بعد از ایجاد سامانه بازارگاه برای صنایع دسترسی ایجاد نشد و متولیان امر با خود نگفتند که این صنایع مواد اولیه خود را باید از کجا تامین کنند. متاسفانه از اسفند سال ۹۸ و با راهاندازی سامانه بازارگاه مصرف ذرت در بخش صنعت با ممنوعیت‌هایی رو به رو شده است و اکنون کارخانجات پالایشگاهی در بلاتکلیفی قرارگرفته اند.
نصیری تاکید کرد: طی ۸ ماه گذشته پیگیری‌ها و مکاتبات متعددی با مسئولان وزارت خانه‌های جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت به عمل آمده است و در نهایت در تاریخ ۳۱ شهریور ۹۹ در کارگروه ستاد تنظیم بازار به منظور جلوگیری از از ۲ نرخی شدن نهاده ذرت تامین ارز ذرت مصارف صنعتی نیز با نرخ ارز ۴۲۰۰۰ ریال انجام و سازمان حمایت نسبت به محاسبه ما به التفاوت به ازاء هر کیلوگرم ۱۰.۰۰۰ ریال جهت صنعت دریافت کنند.
او تشریح کرد: این باعث شده که صنایع برای ادامه حیات خود مجبور شوند با قیمت چندین برابری از بازار آزاد ذرت خریداری کنند و در نهایت محصول خود را گران‌تر بفروشند که این حرکت باعث فشار به مردم می‌شود. موضوع به وزارت خانه‌های ذیربط در تاریخ‌های ۲۳/۰۶/۱۳۹۹ و ۰۳/۰۷/۱۳۹۹ ارسال شده است، ولی متاسفانه تاکنون کد صنعت در سامانه بازارگاه برای پنج شرکت پالایشگاهی فعال نگردیده و به دلیل عدم امکان تامین ذرت مصرفی ناچار به تعطیلی واحد‌ها شده که با این تعطیلی علاوه بر خواب سرمایه‌های ملی کشور بیکاری پرسنل و قطعاً در صنایع مصرفی مشکلات غیر قابل جبرانی را به دنبال خواهد داشت.
پیگیری‌های ما ادامه پیدا کرد و چند روز بعد از این پیگیری‌ها خبر تفاهم وزارت صمت و وزارت جهاد کشاورزی اعلام شد. محسن صفدری مدیر دفتر صنایع غیر فلزی وزارت صمت درباره تخصیص سهمیه به این شرکت‌ها اظهار کرد: به منظور جلوگیری از واحد‌های تولید کننده فروکتوز که با سرمایه گذاری زیادی راه اندازی شدند و همچنین جلوگیری از ایجاد دوگانگی در قیمت ذرت، مقرر کردیم تا پایان سال ۹۹ به میزان ۴۰۰ هزار تن ذرت با ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیص داده شود.
او ادامه داد: این موضوع در فرآیند تایید ستاد تنظیم بازار قرار گرفت و در روز ۲۶ آبان امسال به تصویب رسید.
با تصویب این خبر وزارت جهاد کشاورزی موظف شد به این ۵ پالایشگاه کد سامانه بازارگاه را اختصاص داده و مواد اولیه مورد نیاز ان‌ها را تامین کند، اما این پالایشگاه‌ها هنوز تعطیل هستند. کد بازار گاه به ان‌ها اختصاص پیدا نکرده و تعطیلی آن‌ها کماکان ادامه دارد.
پیش از این هشدار داده بودیم که تعطیلی این کارخانه‌ها به معنای کاهش مواد اولیه چندین کارخانه و ایجاد اختلال در فرایند تولید است. حالا تعطیلی ۵ پالایشگاه غلات کشور به حدود ۳ هفته رسیده و مشکلات ناشی از این تعطیلی‌ها آغاز شده است. از تولید کنندگان کاغذ، مقوا و الکل گرفته تا روغن، شکلات و انواع شیرینی تحت تاثیر تعطیلی این کارخانه‌ها قرار گرفته‌اند.
پالایشگاه های غلات در کدام صنایع کاربرد دارند؟
مدیر عامل یکی از پالایشگاه‌های غلات نسبت به احتمال وقوع این کمبود اخطار داده بود و بیان کرد: صنعت دانش بنیان پالایشگاه غلات بر پایه ذرت از صنایع بنیادی و کاربری‌های فراگیر در صنایع الکل سازی، دارویی، خمیر مایه، غذای کودک، صنایع کاغذ و کارتن سازی، نساجی، آنزیم‌های دامی، خوراک انسانی، خوراک دام وطیور، تولید اسید سیتریک، سوربیتول، مالتودکسترین و... است.
حالا این اخطار رنگ و بوی تحقق به خود گرفته است و صنایع مختلف با مشکل مواد اولیه مواجه شده‌اند. ادامه بی توجهی به این موضوع بدون شک برای بازار‌های کشور و بخش‌های مختلف تولید مشکل ساز خواهد شد. ده‌ها شرکت خبر ایجاد این کمبود‌ها و مشکلات ناشی از تعطیلی پالایشگاه‌های غلات را به سازمان حمایت از مصرف کننده و تولید کننده و معاونت صنایع تبدیلی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده‌اند، اما تا به امروز تغییری در وضعیت این شرکت‌ها ایجاد نشده است.
اطلاعات به دست آمده از منابع مطلع حاکی از آن است که واحد‌های مرغداری ذرت دریافتی خود را به جای استفاده در پرورش مرغ با قیمت بازار آزاد در اختیار این پالایشگاه قرار داده‌اند و این کارخانه‌ها هم با توجه به نیاز شدیدی که به ذرت داشتند اقدام به خریداری آن‌ها کرده‌اند. همین موضوع به یکی از دلایل اصلی کاهش تولید مرغ و در نهایت اختلال در بازار این محصول تبدیل شد.
از جمله شرکت‌هایی که مواد اولیه خود را از طریق این شرکت‌ها تامین می‌کردند و امروز با اختلال در تامین مواد اولیه مواجه شده‌اند می‌توان به سندیکای تولید کنندگان کاغذ و مقوا ایران، شرکت تعاونی گز و شیرینی استان اصفهان، شرکت‌های تولید کننده نشاسته ذرت، تولید کنندگان انواع شکلات، انجمن تولید کنندگان اتانول، تولید کنندگان مواد ضدعفونی کننده، تولید کنندگان روغن ذرت، شرکت‌های تولید دارو، شرکت‌های تولید کیک و بیسکوئیت اشاره کرد.
کارخانه ای که بعد از افتتاح توسط رئیس جمهور تعطیل شد!
نکته جالب توجه آنجاست که یکی از این شرکت‌ها حدود ۴ ماه قبل و به صورت ویدیو کنفرانسی توسط رئیس جمهور افتتاح شد. حالا ۴ ماه بعد از افتتاح این ابرکارخانه تعطیل شده است. نتیجه تفاهم بین وزارت صمت و وزارت جهاد کشاورزی را بار‌ها پیگیری کردیم، اما هر بار مسئولات وزارت صمت ما را به وزارت جهاد کشاورزی ارجا دادند و مسئولان این وزارتخانه هم هنوز حاظر به پاسخگویی درباره این موضوع نشدند.
هزاران میلیارد سرمایه، هزاران نفر کارگر، و صد‌ها کارخانه تولیدی چشم انتظار راه اندازی دوباره این پالایشگاه‌ها هستند. تعطیلی این ۵ کارخانه به بیش از ۲۵ روز رسیده و گویا این اختلال بزرگی در صنعت ایجاد شده چندان اهمیتی برای مسئولان ندارد.