دو پاشنه آشیل بخش کشاورزی که از گذشته وجود داشته است و در شرایط تحریم ضربه بیشتری به کشاورزی کشورمان می زند وابستگی به واردات خوراک دام و طیور( نهاده های دامی شامل ذرت، سویا و جو) و دانه های روغنی است که علاوه بر صرف هزینه چندین میلیارد دلاری برای واردات، امنیت غذایی کشور را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
مقام معظم رهبری هم در نشست اخیر شورای عالی هماهنگی اقتصادی به این موضوع ورود کردند و خواهان تامین خوراک دام و دانه‌های روغنی در داخل کشور شدند.
برای همین منظور به سراغ تولید کنندگان داخلی علوفه و نهاده های دامی رفتیم تا مشکلات آنها برای تولید آنها را جویا شویم؛ مهم ترین ایرادی که در ابتدای امر خود را نشان می دهد رقابت ناسالم تولید داخلی و واردات است به طوری که به واردات محصول نهایی ارز 4200 تومانی داده می شود اما برای نهاده های تولید یعنی بذر، سم و کود یارانه ها حذف شده است.
* رقابت ناسالم نهاده های دامی تولید داخلی با واردات یارانه ای
مجید زارعی تولید کننده بذور کشاورزی در نشست خبری با انتقاد از ارائه یارانه به واردات نهاده ها و عدم حمایت از تولید داخلی اظهار داشت: نهاده های دامی به عنوان محصول نهایی، مورد حمایت دولت قرار گرفته است و ارز 4200 تومانی دریافت می‌کنند اما نهاده‌های مولد تولید که به عنوان یک ماده اولیه برای تولید ذرت یا دیگر علوفه ها در داخل کشور باید مورد استفاده قرار گیرند مورد حمایت دولت نیستند و رقابت ناسالمی ایجاد شده است.
وی افزود: در این شرایط تولید داخل یا همان علوفه های تولید شده در داخل کشور نمی توانند با محصول نهایی نهاده های دامی که با ارز 4200 تومان به کشور وارد شده رقابت کنند.
زارعی گفت: در این شرایط کشاورزان مجبور هستند سم و بذور را با قیمت بالا و تامین شده با ارز نیمایی تامین کنند و در این شرایط امکان رقابت با محصولاتی که با ارز 4200 تومانی وارد شده‌اند، ندارد که این امر باعث می‌شود تولید علوفه و نهاده‌های دامی در داخل کشور کاهش یابد.
وی با اشاره به فرمایشات اخیر رهبر معظم انقلاب درباره لزوم تولید نهاده‌های دامی و دانه های روغنی در داخل کشورمان گفت: در این شرایط که رقابت نابرابری میان تولید داخل و واردات با ارز 4200 تومانی وجود دارد تولیدکننده داخلی پس زده می شود.
وی گفت: تولید کنندگانی که از سال قبل برای واردات بذر مورد نیاز برای تولید اقدام کرده بودند اکنون بعد از یکسال از ثبت سفارش انجام شده دولت مابه التفاوت می‌خواهند.
وی با انتقاد از تصمیم گیری های یک شبه بانک مرکزی گفت: از لحاظ شرعی و قانونی این کار دولت ایراد دارد که محصولی که سال گذشته با نرخ ارز ثبت سفارش آن انجام شده اکنون به دنبال اخذ مابه‌التفاوت آن هستند.
وی افزود: با بخشنامه جدید بانک مرکزی به هیچ وجه انگیزه‌ای برای تولید نهاده‌های دامی و ذرت در داخل کشور باقی نمانده است.
زارعی گفت: بذوری که تولید کننده به کشور وارد می کند مولد پایه مادری و پدری، ژرم پلاس و اف یک هستند که از طریق آنها در داخل کشورمان تولید و در اختیار زارعان قرار می گیرد.
* رسوب 7 ماهه بذور علوفه در گمرک و تبدیل شدن به خوراک موش
وی گفت: 1200 تن بذر علوفه‌ای 7 ماه است که در گمرک باقی مانده است و به دلیل شرایط ایجاد شده امکان ترخیص آنها نیست؛با توجه به شرایط بد نگهداری آنها در داخل انبارهای گمرک ،قوه نامیه آنها در حال از دست رفتن است و هر روز از کیفیت و اثرگذاری آنها برای تولید کاسته می شود.
زارعی اظهار داشت: با توجه به باقی ماندن بذور در شرایط نامناسب در گمرک عملکرد آنها اکنون از 80 تن در هکتار به 60 تن کاهش یافته است.
این فعال بخش خصوصی گفت: در محموله های باقی مانده در گمرک حتی موش نفوذ کرده کرده است و بذور ارزشمندی که برای واردات آنها هزینه زیادی شده و منجر به تولید محصولات فراوانی می‌شود، در حال خورده شدن توسط موش ها هستند.
وی ادامه داد: از هر کیلوگرم بذر ذرت می توان حداقل دو تن محصول برداشت کرد اما اکنون هزار و 200 تن بذر در گمرک مانده و بعد از گذشت فصل کشت به اراضی کشاورزی نرفته است.
* بحران کمبود علوفه در سال آینده
وی گفت: واردات بذر برای تولید علوفه با ارز نیمایی قیمت آن را در بازار از 30 هزار به 150 هزار تومان افزایش می‌دهد که این امر دیگر انگیزه برای کشاورزان برای خرید و تولید باقی نمی گذارد.
وی گفت: در فصل آینده با بحران نهادها برای تولید داخلی مواجه می شویم و ضریب خود اتکایی در نهادی دامی از 17 درصدی که توسط وزارت جهاد کشاورزی اعلام می‌شود نیز کاسته خواهد شد.
زارعی گفت: محصولات ما تحت نظارت سازمان حمایت قیمت‌گذاری و به فروش می‌رسد اما این قیمت‌ها در رقابت با نهاده های وارداتی با ارز 4200 تومانی امکان رقابت ندارد.
* آخرین تکنولوژی بذور علوفه ای مربوط به 50 سال قبل است
سارا همراهی نژاد تولید کننده بذور علوفه نیز در این نشست گفت: قصد ما از واردات کمی که انجام می دهیم برای تکثیر و تولید آن در داخل کشورمان است زیرا تنها تکنولوژی و دانشی که برای تولید بذر علوفه ای در کشور هست مربوط به 50 سال قبل است.
وی گفت: بذر های پایه پدری و مادری، لاین و جرم پلاس را به کشورمان وارد می‌کنیم و با تولید در داخل کشور در اختیار کشاورزان قرار می‌دهیم.
همراهی نژاد گفت: از طرف وزارت جهاد کشاورزی مورد حمایت قرار گرفته‌ایم و مجوزهای لازم برای واردات بذور لاین به ما داده شده اما برای تامین ارز آن مشکل داریم.
وی گفت: ثبت سفارش هایی که در آذر ماه سال گذشته انجام شده و تخصیص ارز گرفته، 25 خرداد امسال بانک به ما اعلام کرده که نمی‌تواند آن را انتقال دهد و اکنون با توجه به برداشته شدن ارز 4200 تومانی بانک مرکزی به دنبال دریافت مابه التفاوت است.
* 98 درصد بذر یونجه مورد استفاده در کشور استاندارد نیست
رضا حاتم زاده تولید کننده نمونه علوفه، دامدار و محقق در زمینه تولید بذور علوفه‌ای در این نشست گفت: مشکلات تأمین علوفه دامداران و همچنین تامین بذر مورد نیاز تامین کننده علوفه از جمله یونجه در سال‌های قبل وجود داشته و بذور مناسبی در اختیار تولیدکنندگان قرار نمی گیرد.
وی افزود: با توجه به شرایط خشکسالی و شوری آب که در کشور وجود دارد باید بذور مناسب با آن به کشور وارد و اصلاح شود؛ به همین منظور پایه‌های آن را وارد کرده‌ایم و دنبال تولید آن در کشور هستیم اما اکنون به دلیل مشکلات ارزی به مشکل خورده ایم.
این تولید کننده نمونه بخش کشاورزی گفت: بذور یونجه ای که در داخل کشور سنتی مورد استفاده قرار می گیرد استاندارد و اصلاح شده نیستند و عملکرد تولید را پایین می آورد بیش از 98 درصد موضوعی که برای تولید علوفه در کشورمان مورد استفاده قرار می گیرد استاندارد نیستند.
وی اظهار داشت: صدور بخشنامه های یک‌شبه توسط بانک مرکزی برای برداشتن ارز رسمی به واردات بذور باعث شده روند فعالیت تحقیقاتی که چندین سال برای آن زحمت کشیده شده است از بین برود و تمام سرمایه ها و برنامه ریزی ها از بین می‌برد.
این کشاورز نمونه گفت: در این شرایط قیمت بذر یونجه به یکباره از 100 هزار تومان به 350 تا 400 هزار تومان افزایش یابد که این امر برای هیچ کشاورزی توجیه پذیر نیست که چرا به یکباره آنقدر افزایش قیمت داشته باشیم و در نتیجه استفاده از بذر سنتی افزایش می یابد و انگیزه برای تولید و میزان عملکرد کاهش خواهد یافت.
* حمایت از واردات محصول نهایی به جای تولید داخل
وی گفت: محصول نهایی نهاده‌های دامی مانند ذرت کنجاله سویا و جو وارداتی با ارز 4200 تومانی به کشور وارد می شود؛ این روند امکان رقابت از تولید کننده داخلی گرفته شده است.
حاتم زاده اظهار داشت: در این شرایط دامداران به سمت استفاده از نهادهای ارزان قیمت تر می روند که اثرگذاری کمتری دارند و در نهایت منجر به کاهش تولید شیر و گوشت می‌شود.
وی گفت: علوفه در بازار 3500 تومان خرید و فروش می شود اما با توجه به افزایش جدید هزینه‌ها، دیگر تولید یونجه و ذرت برای تولید کنندگان کشاورزان در سال آینده به صرفه نیست از طرفی همین قیمت 3500 تومانی فعلی برای دامداران نیز صرفه اقتصادی ندارد.
* هشدار درباره کاهش تولید علوفه و شیر و گوشت در ماه های آینده
این تولید کننده بخش کشاورزی اظهار داشت: نتیجه این تغییرات در ماه های آینده مشخص می شود و خود در بازار نشان می‌دهند و اکنون باید به دولت درباره کاهش سطح زیر کشت علوفه داخلی و در مرحله بعد کاهش تولیدات شیر و گوشت دامداران هشدار داد.
وی گفت: وزارت جهاد کشاورزی در در زمینه معرفی و عرضه بذور علوفه‌ای تنها رقم امید را معرفی کرده اما هنوز تجاری نشده است.
این فعال بخش کشاورزی ادامه داد: ما علاقه مند هستیم که از تحقیقات انجام شده استفاده کنیم و آن را برای تولید داخلی مورد استفاده قرار دهیم اما وزارت جهاد کشاورزی هنوز به ما پاسخی ارائه نداده و درخواست های ما بی نتیجه گذاشته است.
وی اظهار داشت: آماده همکاری با موسسات وزارت جهاد کشاورزی هستیم تا این رقم داخلی را اصلاح کنیم.
* تولید داخلی نهاده های دامی منافع برخی را به خطر انداخته است!
احمدی دیگر تولید کننده بذور کشاورزی نیز در این نشست گفت: کسانی با اختصاص از به واردات بذور پایه به کشور مخالفت می‌کنند در واقع به دنبال واردات محصول نهایی نهایی با ارز 4200 تومانی هستند.
وی افزود: با وجود اینکه نهاده ها با ارز 4200 تومانی به کشور وارد می شود اما به قیمت های بسیار بالا تر به دست دمداران و مرغداران می‌رسد که این امر منفعت های زیادی برای برخی افراد دارد و حافظر به از دست دادن آن و حمایت از تولید داخلی نیستند.
احمدی با بیان اینکه همت جهادی نیاز داریم تا بتوانیم نهاده های دامی مورد نیاز را در داخل کشورمان تولید کنیم گفت: دولتی ها در تصمیم گیری ها از حضور بخش خصوصی استفاده نمی‌کنند و به حرف های نظرات آنها توجهی ندارند و به صورت یک شبه و یک جانبه و بدون شنیدن حرف تولیدکنندگان تصمیم میگیرند.