فصل صید ماهیان استخوانی امسال در سواحل مازندران از نیمه دوم مهرماه آغاز شد و طبق اعلام رسمی شیلات استان چهار هزار و ۲۰۰ ماهیگیر در قالب ۵۴ شرکت تعاونی صیادی پره تورهایشان را به آب انداختند.
بر اساس آمار شیلات مازندران ، صیادان استان از آغاز فصل صید تا ۲۰ دی ماه یکهزار و ۲۲ تن ماهی صید کردند.
صیادان عضو شرکت های پره در مازندران سرمای پاییزی امسال را مزید بر شیوع کرونا و سایر مشکلات ناشی از کمبود نقدینگی و فرسودگی ابزار آلات صیادی می دانند که سبب شده است تا سال کم رونق صید را در دریای خزر تجربه کنند.
طبق گزارش رسمی هواشناسی مازندران ، میانگین دمای هوای پاییزی در استان امسال ۱۰.۸ درجه سانتی گراد بالای صفر بوده که نسبت به پاییز پارسال کاهش تقریبا سه درجه ای را نشان می دهد. میانگین دمای هوای پاییزی مازندران پارسال ۱۳.۷ درجه بالای صفر بود.
بررسی داده های ماهانه هواشناسی مازندران هم نشان می دهد که پاییز امسال صیادان استان ۱۳ بار هشدار برای متوقف کردن فعالیت دریایی دریافت کردند. بیشترین هشدارها با ۶ مورد مربوط به ماه آذر بود. پنج هشدار ماه آذر در سطح نارنجی و یک هشدار در سطح زرد بود.
هشدار نارنجی به معنای وقوع آن دسته از پدیده هایی است که خسارت را در پی دارد و به نوعی پیام متوقف کردن فعالیت را با خود دارد. در سطح زرد هم وقوع پدیده های هواشناسی با ایجاد اختلال همراه خواهد بود. به عبارتی زمانی که هواشناسی هشدار سطح زرد و یا نارنجی برای فعالیت های دریایی صادر می کند ، فعالان این حوزه باید کارشان را متوقف کنند چون وقوع هرگونه حادثه در صورت بی توجهی به هشدار هواشناسی به معنای قبول مسئولیت آن بدون برخورداری از هرگونه حمایت از جمله حمایت های بیمه ای است.
معاون صید و بنادر ماهیگیری شیلات مازندران در باره وضعیت ماهیگیری در دریای خزر طی نیمه اول فصل صید و صیادی ماهیان استخوانی به خبرنگار ایرنا گفت : امسال فصل صیادی از ۱۵ مهر در تمامی مناطق آب های ساحلی استان شروع شد ولی میزان صید تا ۲۰ دی ماه کاهش ۳۱ درصدی نسبت به سال پیش داشته است که به معنای رقم خوردن سال کم رونق برای صیادان است.
قاسم کریم زاده میزان صید سه گونه اصلی ماهیان استخوانی شامل کفال ، کپور و سفید از آب های ساحلی دریای مازندران را یکهزار و ۲۲ تن اعلام کرد و افزود : متاسفانه با وجود افزایش قیمت ماهیان نسبت به سال گذشته ، باز هم ارزش صید ماهیان استخوانی امسال هشت درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش دارد.
فرار کفال از سرمای آب‌های ساحلی
وی بیشترین میزان صید در این مدت را مربوط به ماهی سفید با ۴۰ درصد اعلام کرد و گفت که ۳۲درصد صید هم مربوط به کفال و ۲۸ درصد دیگر مربوط به کپور بوده است.
کریم زاده توضیح داد : از آن جایی که در سه ماهه اول فصل صید کفال باید بیشترین گونه صید باشد ، اما به دلایل شرایط نامناسب آب و هوایی و کاهش دمای آب این گونه ماهی به اعماق دریا مهاجرت کرد و به همین دلیل هم صید این گونه حدود ۳۸ درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.
وی سرانه صید هر یک از شرکت های تعاونی صیادی پره مازندران را امسال حدود ۲۰ تن اعلام کرد و افزود : دلیل اصلی کاهش صید هم افزایش شمار روزهای توفانی و کولاکی بودن دریای خزر و مشکلات پره کشی بوده است.
معاون شیلات مازندران با توضیح این نکته که کاهش دمای آب سبب شد تا ماهیان به عمق آب مهاجرت کرده و از تور رس ماهیگیران خارج شوند ، گفت : در مجموع شرایط نامناسب آب و هوایی سبب شد تا تعداد عملیات پره کشی تا ۳۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کم شود.
وی در باره چگونگی اثرگذاری سرما بر صید هم توضیح داد : حداکثر ارتفاع تورهای ماهیگیری در روش پره ۲۰ متر است ، در حالی که ماهی ها زمانی که دمای آب های ساحلی کاهش می یابد ، به اعماق بیش از ۳۰ متر فرار می کنند و دیگر وارد تور پره کشی قرار نمی گیرند.
صیادی به طور کلی در سواحل جنوبی دریای خزر یعنی در ایران به صورت " پره کشی " است. در این روش عمدتا تورهایی با ارتفاع هفت تا ۱۰ متر و به طول یک هزار و ۲۰۰ متر به کمک یک قایق به صورت نیم دایره در فاصله مشخصی از ساحل تا ۱۴ متری عمق دریا پهن می شود و پس از انباشته شدن از ماهیان استخوانی شامل گونه های کفال، سفید و کپور به وسیله تراکتور به ساحل کشیده میشود. در این روش شرایط جوی و موج دریا یکی از مهم ترین عوامل برای پهن کردن تور در دریا است.
صیادان عضو شرکت پره می گویند که در شرایط مناسب امواج دریا هر شرکت پره به طور میانگین تا سه مرحله در روز تورکشی انجام می دهد ولی در شرایط غیرعادی هشدار زرد تعداد پره کشی کم و در شرایط نارنجی به طور کلی قطع می شود.
کمبود نقدینگی و فرسودگی تجهیزات
معاون شیلات مازندران همچنین یکی دیگر از دلایل کاهش صید در سال جاری را تعطیلی ۲ شرکت تعاونی صیادی به علت مشکلات نقدینگی و عدم خرید تجهیزات و ادوات صیادی عنوان کرد.
وی گفت : بر اساس بررسی های صورت گرفته از ۱۵ مهر که شروع فصل صید بود تا ۲۵ مهر دستکم ۱۰ شرکت تعاونی صیادی پره کشی به دلیل مشکلات نقدینگی و از طرفی نداشتن توجیه اقتصادی به لحاظ سرانه صید و هزینه و ترس از شیوع ویروس کرونایی از پهن کردن تور خودداری کرده بودند که این موضوع نیز از دلایل کاهش صید محسوب می شود.
این کارشناس ارشد صید و صیادی در مازندران به کاهش ذخیره ماهیان کفال به عنوان مهم ترین گونه صید در سه ماهه اول فصل صید اشاره کرد و بیان داشت: معمولا ماهیان در سه حالت تغذیه ، شرایط زیستی و تخم ریزی مهاجرت را انجام می دهند و گونه کفال که تخم ریزی آن از شهریور شروع می شود و تا اواسط آبان به نقطه پیک می سد ، بر خلاف ماهی سفید به سمت رودخانه ها نمی آید بلکه به سمت لایه های آب زلال و سطحی سواحلی سنگی که از موقعیت زیست محیطی بسیار سالم برخور است مهاجرت می کند. این وضعیت امسال به دلایل مختلف از جمله شرایط نامناسب جوی و زیستی رخ نداده است.
وی ابراز امیداواری کرد که با مساعد شدن شرایط جوی در ماهای بهمن و اسفند امسال ، میزان صید افزایش یابد و کم رونقی صید فصل پاییز جبران شود.
کریم زاده گفت : فصل زمستان عمدتا نوبت به صید ماهی سفید می رسد و علاوه بر این در صورت شرایط مساعد جوی میزان پره کشی هم ا فزایش می یابد که امیدواریم میزان صید هم بیشتر شود تا هم سرانه صید صیادان افزایش یاید و کاهش درآمدشان در نیم فصل اول جبران شود و هم این که افزایش صید به کاهش قیمت ماهی استخوانی در بازار بینجامد تا این ماده پروتئینی در سر سفره تمامی شهروندان قرار گیرد.
طبق آمار شیلات ، صیادان مازندران پارسال هفت هزار تن انواع ماهی را به روش پره از آب های ساحلی دریای خزر صید کردند، آماری که نسبت به فصل صید سال ۹۶-۹۷ دستکم ۲۰۰ درصد افزایش نشان می داد. دستیابی به آمار پارسال طی سه ماهه باقی مانده تا پایان فصل صید و صیادی دور از انتظار است ولی می توان انتظار داشت با مساعد شدن شرایط جوی و در توررس قرار گرفتن ماهی سفید ، میزان صید نسبت به نیم فصل اول افزایش قابل توجهی داشته باشد.
ثبات قیمت ماهی در بازار
بررسی میدانی خبرنگار ایرنا هم نشان می دهد که در حال حاضر تا حدود زیادی ثبات قیمتی بر بازار ماهی فروشان مازندران حاکم است. اظهارات شماری از حجره داران بازار ماهی فروشی شهرهای مازندران از جمله ساری و فریدونکنار نشان می دهد که به دلیل شرایط مناسب آب و هوایی و افزایش صید در ۱۰ روز اخیر ، قیمت ها نسبت به هفته اول دی ماه که تعدیل شده بود ، تاکنون تقریبا ثابت مانده است.
هم اکنون ماهی سفید و کپور که بیشترین صید را تشکیل می دهد با قیمت کمتر از ماه آذر عرضه می شود. هر قطعه ماهی سفید در وزن های ۶۰۰ تا ۸۰۰ گرمی اکنون بین ۷۰ تا ۹۰ هزار تومان و ماهی کپور با وزن حدود یک کیلویی تا ۵۰ هزار تومان به فروش می رسد.
کفال هم یکی از گونه های پر طرفدار دریای خزر است و امسال نوع درشت با وزن حدود یک کیلوگرمی بندرت در تور ماهیگیران دیده می شود تا ۱۴۰ هزار تومان عرضه می شود. کفال با وزن ۳۰۰ تا ۵۰۰ گرمی هم در هر کیلو ۴۵ تا ۶۵ هزار تومان به فروش می رسد.
ماهی پرورشی قزل آلا در وزن یک کیلوگرم نیز ۵۷ هزار تومان ، سفید پرورشی در همین وزن ۳۵ هزار تومان و ماهی آزاد نیز ۱۵ هزار تومان عرضه می شود.