کالاهای گروه چهار و ۲۷ از جمله اقلام غیر ضرور و مصرفی هستند که در سال های اخیر با محدودیت های ارزی با ممنوعیت واردات مواجه شد، از این رو کالاهای در قالب این گروه ها که قبل از ممنوعیت نیز به گمرک و بنادر رسیده بود، امکان ترخیص پیدا نکرد. این در حالی است که برای گروه چهار که بیش از ۸۰ میلیون دلار برآورد می شد، بر اساس مصوبه هیات دولت از ۲۹ بهمن پارسال تا ۲۶ شهربورماه امسال در دو دوره زمانی مهلت برای تعیین تکلیف و ترخیص تعیین شد که همچنان بخشی باقی ماند ولی گروه ۲۷ با برآورد حدود ۴۰ میلیون دلاری با اولویت ارزی غیرفعال فرصتی برای ترخیص نداشت.
با توجه به گذشت زمان و قرار گرفتن اغلب این کالاها در آستانه فساد و متروکه و بلاتکلیفی صاحبان کالا، طی مذاکرات صورت گرفته قرار بر تعیین تکلیف این کالاها شده است.
مهرداد جمال ارونقی -معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران- به تازگی در مکاتبه ای با شیرکوند- معاون هماهنگی و نظارت اقتصادی و زیربنایی معاون اول رئیس جمهور- گزارشی از وضعیت اقلام و کالاهای بلاتکلیف در گمرکات کشور را ارائه کرده است.
بر اساس گزارش معاون فنی گمرک ایران درخصوص ترخیص کالاهای رسوبی در بنادر و گمرکات کشور از جمله کالاهای مشمول گروه چهار اعلام شده است که طی مکاتبه با دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) برای کالاهای دارای ثبت سفارش بانکی و همچنین ثبت سفارش بدون انتقال ارز بررسی ها انجام و تصمیماتی اتخاذ شده است.
ترخیص ثبت سفارش بانکی بدون قید زمانی
در همین رابطه برای کالاهای با ثبت سفارش بانکی مقرر شده که امکان ادامه فرایند تجاری (اعم از تمدید، ویرایش و یا ترخیص) برای آن دسته از پرونده های مشمول تعرفه های گروه چهار که چه قبل و یا بعد از تاریخ ممنوعیت، تأمین ارز شده باشند، فراهم شود، بنابراین چنانچه بانک عامل به طور کتبی و صریح تامین ارز را تائید و در سامانه تامین ارز بانک مرکزی، تامین ارز رویت شود، امکان ادامه فرایند تجاری به صورت بانکی مقدور است. ثبت سفارشات اخذ شده از این محل مشمول قید زمانی ترخیص نیست.
طبق اعلام ارونقی بخشنامه مربوطه در ۲۹ بهمن ۱۳۹۹ از سوی گمرک ایران صادر و به کلیه گمرکات اجرایی جهت اقدام لازم ابلاغ شده که به نظر می رسد با اجرای این بخشنامه مشکل ترخیص کالاهای گروه چهار دارای ثبت سفارش بانکی که دارای کد رهگیری بانک باشند مرتفع شود.
پیش نویس تعیین تکلیف کالاهای با ثبت سفارش بدون انتقال ارز آماده شد
اما در مورد کالاهای گروه چهار با ثبت سفارشات بدون انتقال ارز نیز اعلام شده که طبق مصوبه ۲۹ بهمن ماه ۱۳۹۸ هیأت وزیران و اصلاحیه بعدی آن، کالاهای گروه چهار (به استثنای خودرو) که تا قبل از ۳۱ اردیبهشت دارای ثبت سفارش بوده و بارنامه یا قبض انبار آنها قبل از این تاریخ به صورت بدون انتقال ارز باشد با پرداخت حقوق ورودی و دو برابر سود بازرگانی تا ۲۶ شهریورماه امسال قابل ترخیص بوده است.
این مقام مسئول در گمرک ایران در این مکاتبه یادآور شده که درخصوص ترخیص کالاهای گروه چهار دارای ثبت سفارش بدون انتقال ارز با هماهنگی دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صمت، پیش نویس مصوبه جهت تمدید مصوبه بهمن ۱۳۹۸ با اعمال تغییرات لازم، جهت حل مشکلات این قبیل کالاها و اتخاذ رویه واحد در این خصوص تنظیم و در اختیار وزارت صمت قرار گرفت تا اقدام لازم در راستای تمدید مهلت مقرر انجام شود.
اقدام فوری در مورد گروه 27
اما موضوع دیگر مطرح شده در مکاتبه معاون فنی گمرک ایران با معاون جهانگیری به کالاهای گروه ۲۷ بر می‌گردد و اعلام شده است که درخصوص ترخیص کالاهای دارای اولویت ارزی غیرفعال یا گروه ۲۷ که اصالت قبض انبار و بارنامه آنها همچنین موجود بودن کالاها در بنادر و گمرکات کشور توسط گمرکات اجرایی و گمرک ایران احراز و به وزارت صمت منعکس شده است و همین طور انطباق آنها با شرایط مادۀ ۱۱ آیین نامۀ اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات، توسط دفتر مقررات صادرات و واردات احراز شده، مقرر شد وزارت صمت به قید فوریت نسبت به پیگیری موضوع در راستای ایجاد شرایط ترخیص این کالاها اقدام کند.
ارونقی تاکید کرده که این اقلام که ماه‌ها در گمرکات و بنادر کشور رسوب کرده و صاحبان کالا دارای حق مکتسبه برای ترخیص کالاهای خود هستند در آستانۀ فساد قرار دارد و مقتضی است اقدامات فوری توسط مراجع ذیربط درخصوص تعیین تکلیف این اقلام بوجود آید تا تبعات بعدی عدم ترخیص این اقلام متوجه دستگاه های مرتبط از جمله گمرک نشود.