یکی از مهم ترین کارکرد دولت ها را باید تلاش برای حفظ و تامین امنیت غذایی جامعه دانست که تحقق آن دارای الزاماتی از جمله صیانت از آب و خاک است.
از آنجا که بیشتر مساحت کشور ما در اقلیم خشک و نیمه خشک قرار دارد، از مهم ترین این الزامات تجهیز اراضی کشاورزی به آبیاری های نوین است که موجب صرفه جویی در مصرف آب و رشد عملکرد و تولید محصولات زراعی و باغی می شود ضمن آنکه از آن مهم تر، این اقدام به پایداری کشاورزی در کشور و حفظ قابلیت کشت و کار در اراضی کمک می کند.
قزوین علاوه بر صنعتی بودن، با برخورداری از دشتی حاصلخیز و حضور قابل توجه سرمایه گذاران خرد و کلان استانی با قابلیت های بالای کشاورزی نیز شناخته می شود و با داشتن کمتر از یک درصد مساحت و خاک کشور بیش از چهار درصد محصولات کشاورزی ایران را تولید می کند.
در دولت تدبیر و امید برای تقویت جایگاه کشاورزی قزوین اقدامات زیادی انجام شده که ثمرات و اثرات آن در حفظ امنیت غذایی جامعه بروز و ظهور پیدا خواهد کرد.
در این گزارش به گوشه ای از مهم ترین اقدامات و دستاوردهای دولت تدبیر و امید در حوزه کشاورزی استان قزوین پرداخته شده است.
نهضت آبیاری نوین در اراضی کشاورزی قزوین
مهم ترین خدمت دولت یازدهم و دوازدهم به کشاورزی قزوین را باید در جهش آبیاری نوین در اراضی باغی و زراعی این استان دانست تا جایی که نزدیک به نیمی از اراضی کشاورزی مجهز به آبیاری نوین قزوین در این دولت به روش های مدرن آبیاری تجهیز شده اند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین در این خصوص گفت: در دولت یازدهم و دوازدهم در زمینه آبیاری نوین شاهد یک جهش و نهضت بوده ایم به طوری که حدود ۲۶ هزار هکتار از اراضی باغی و زراعی این استان به سامانه های آبیاری نوین مجهز شده اند که این میزان ۴۷ درصد از مجموع تجهیز آبیاری نوین اراضی کشاورزی استان از ابتدا تاکنون بوده است.
فاطمه خمسه با بیان اینکه دولت و وزارت جهاد کشاورزی اهتمام زیادی برای توسعه آبیاری نوین در اراضی کشاورزی داشته است،افزود: این مهم ضمن صرفه جویی در مصرف آب در بخش زراعت و باغبانی، یکی از شاخص های پیشروی از کشاورزی سنتی به مدرن است که در دوره فعلی به خوبی به آن توجه شده است.
این مسوول، توسعه آبیاری نوین از مصادیق اقتصاد مقاومتی دانست و گفت: میانگین مصرف آب در مزارع از سوی کشاورزان با آبیاری های سنتی و غرقابی در هر هکتار سالانه نزدیک ۱۵ هزار متر مکعب است که این میزان با تجهیز اراضی به سامانه های نوین آبیاری می تواند تا سه هزار و ۵۰۰ متر مکعب کاهش یابد.
وی با اشاره به اعطای یارانه به کشاورزان برای اجرای طرح های آبیاری نوین با استفاده از منابع دولتی، یادآور شد: تا پیش از سال ۹۲، ۲۹ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان قزوین دارای آبیاری مدرن بودند که این رقم اکنون به بیش از ۵۵ هزار هکتار افزایش یافته است و باید این موضوع را در نظر داشت که این کار بزرگ با وجود تنگناهای اقتصادی پیش روی دولت و تحریم های ظالمانه انجام شده است.
این مسوول، حفظ و تقویت امنیت غذایی جامعه و برخورداری از کشاورزی پایدار و بهره وری در این بخش را از مهم ترین مزایای اجرای این طرح ها دانست و گفت: آثار خدمت دولت در حوزه توسعه آبیاری نوین در سال های بعد نمایان خواهد شد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین گفت: حدود هفت هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان نیز در حال تجهیز به آبیاری نوین هستند که با تکمیل آنها میزان اراضی باغی و زراعی برخوردار از آبیاری نوین در استان قزوین به ۶۲ هزار هکتار افزایش می یابد.
احداث شهرک گلخانه ای نودهک، ایجاد فرصت سرمایه گذاری در بخش کشاورزی
یکی دیگر از اقدامات مهم و ماندگار دولت یازدهم و دوازدهم در حوزه کشاورزی استان قزوین را باید احداث شهرک گلخانه ای نودهک در شهرستان تاکستان دانست که از مصوبات سفر رئیس جمهوری به این استان در سال ۹۵ بوده است.
امروزه بر همگان اثبات شده که کشاورزی در فضای گلخانه ای توجیه اقتصادی بالایی دارد و کشت و کار در این فضا نیازمند آب کمتری است، ضمن اینکه گلخانه ها از مصادیق دیگر حرکت از سمت کشاورزی سنتی به کشاورزی مدرن به شمار می روند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین در این خصوص گفت: با ایجاد زیرساخت های لازم با استفاده از اعتبارات دولتی شاهد عملیاتی شدن فاز یک شهرک گلخانه ای نودهک تاکستان به مساحت ۷۰ هکتار و واگذاری آن به سرمایه گذاران بوده ایم.
خمسه با بیان اینکه توسعه شهرک گلخانه ای نودهک تا سطح هزار هکتار هدف گذاری شده است، اظهار داشت: با راه اندازی واحدهای تولیدی در این شهرک کشاورزی، ظرفیت تولید محصولات گلخانه‌ای استان قزوین به ۲۵ هزار تن در سال افزایش می‌یابد که بیش از ۲ برابر رقم فعلی است.
وی اظهار داشت: در حال حاضر بیش از ۲۰ واحد گلخانه ای در این شهرک در دست ساخت است و امسال شاهد تولید محصول در این شهرک خواهیم بود.
این مسوول با اشاره به تامین زیرساخت های لازم در این شهرک، یادآور شد: سرمایه گذاران درشهرک نودهک از ۵۰ لیتر آب در ثانیه و خط انتقال برق ۲ هزار کیلو واتی بهره مند هستند و عملیات گازرسانی به این شهرک نیز امسال به پایان خواهد رسید.
این مسوول یادآور شد: در حال حاضر در حال آماده سازی زیرساخت های مورد نیاز فاز دوم شهرک گلخانه ای نودهک هستیم تا متقاضیان جدید سرمایه گذاری در بخش کشاورزی استان قزوین را به این مکان هدایت کنیم.
وی اظهار داشت: البته سرمایه گذاری در حوزه گلخانه ها محدود به شهرک نودهک نیست و به بخش خصوصی توانمند و دارای اهلیت در دیگر نقاط مستعد استان زمین واگذار می شود کمااینکه هم اکنون شاهد ساخت یک شهرک گلخانه ای خصوصی در شهرستان آبیک نیز هستیم.
رشد قابل ملاحظه آمار تولید محصول استراتژیک گندم در قزوین
خدمات و دستاوردهای مهم دولت در کشاورزی استان قزوین به آبیاری نوین و احداث شهرک گلخانه ای ختم نمی شود، افزایش قابل ملاحظه تولید گندم به عنوان مهم ترین محصول استراتژیک کشاورزی را نیز باید به این جمع افزود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین در این خصوص گفت: بیشترین میزان تولید گندم در استان قزوین تا پیش از سال ۹۲، ۲۴۵ هزار تن بود که این رقم در سال گذشته به ۳۴۰ هزار تن افزایش یافت.
مجید اسماعیلی از گندم به عنوان مهم ترین محصول کشاورزی که در صنعت غذایی و تامین غذای مردم نقش کلیدی و حیاتی دارد یاد کرد و اظهار داشت: خودکفایی در تولید گندم در این دوره محقق شده که این موضوع نقش مهمی در حفظ امنیت غذایی جامعه دارد.
این مسوول همچنین یادآور شد: دولت با خرید تضمینی گندم به حفظ و رشد تولید این محصول استراتژیک کمک کرده است و در سال های اخیر مطالبات کشاورزان از بابت فروش محصول خود به دولت در کم ترین زمان ممکن پرداخت شده است.
اسماعیلی یکی دیگر از دستاوردهای دولت در حوزه کشاورزی در استان قزوین را رشد تولید گیاهان علوفه ای با هدف کاهش وابستگی به خارج و تامین غذای مورد نیاز دام عنوان کرد و گفت: میزان تولید گیاهان علوفه ای در استان قزوین تا سال ۹۲، یک میلیون و ۴۴۵ هزار تن در سال بود که این رقم در سال گذشته به یک میلیون و ۸۰۵ هزار تن افزایش یافت.
وی با بیان اینکه در حال حاضر نزدیک به ۷۰ درصد نیازهای واحدهای دامی قزوین به علوفه از داخل استان تامین می شود، اظهار داشت: تلاش داریم تا کشت گیاهان علوفه ای کم آب بر را در استان قزوین افزایش دهیم و در این راستا کشت ارقام کم آب هرساله در حال توسعه هستند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین همچنین گفت: یکی از انتقاداتی که از گذشته به کشاورزی کشور وارد بوده، کشت محصولات پرآب بر و جالیزی در مناطق کم آب بوده است که در راستای اجرای الگوی کشت؛ شاهد اتفاقات خوبی در این زمینه در اراضی کشاورزی استان بوده ایم.
این مسوول همچنین گفت: تا سال ۹۲، بیش از ۱۹ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان قزوین به کشت سبزی، صیفی جات و محصولات جالیزی اختصاص داشت که این رقم با اجرای طرح الگوی کشت هم اکنون به ۱۱ هزار هکتار کاهش یافته است.
وی اظهار داشت: به کشاورزان توصیه شده تا ارقام جایگزین با توجیه اقتصادی بالا را جایگزین کشت محصولات پرآب بر بکنند و از این طریق ضمن صرفه جویی در مصرف آب، درآمد بیشتری نیز نصیب کشاورزان می شود.
رشد بیش از ۴ برابری کشت گیاهان دارویی در قزوین
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی قزوین گفت: با توجه به استعداد بالای قزوین در زمینه کشت و تولید گیاهان دارویی، در دولت یازدهم و دوازدهم توسعه کشت این گیاهان در دستور کار قرار گرفت.
وی اظهار داشت: در سال ۹۲ کشت گیاهان دارویی در استان قزوین ۵۰ هکتار بود که اکنون این رقم به ۳۳۱ هکتار افزایش یافته است.
این مسوول گفت: از آنجا که قزوین قطب تولید محصولات مهم باغی شامل انگور و زیتون است در سال های اخیر اقدامات زیادی با هدف صیانت از باغ های این محصولات و کمک به توسعه و رشد عملکرد این محصولات انجام شده است.
وی اظهار داشت: تخصیص ۲۵ میلیون متر مکعب آب از رودخانه شاهرود با هدف کمک به تامین آب باغات زیتون، جوان سازی ۲ هزار هکتار از باغات زیتون با استفاده از هرس و عملیات پیوند و تغییر ارقام سازگار و مدیریت کف باغ و تغذیه و ایجاد هزار و ۷۵۰ هکتار باغ جدید و کنترل آفت مگس زیتون از جمله این اقدامات بوده است.
این مسوول گفت: داربستی کردن باغات انگور یکی از مهم ترین اقدامات برای مبارزه با آفات و مقابله با سرمازدگی این محصول و همچنین رشد تولید و عملکرد آن است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین ادامه داد: تا سال ۹۲ حدود ۲ هزار و ۲۰۰ هکتار از باغات انگور استان داربستی شده بود که این رقم با حمایت های دولت از باغداران تا پایان سال ۹۹ به پنج هزار و ۳۰۰ هکتار افزایش یافت.
وی اظهار داشت: در دولت یازدهم و دوازدهم همچنین تعداد بارگاه های کشمش در استان قزوین از ۳۰۰ به ۵۰۰ مورد افزایش پیدا کرد.
استان قزوین در زمینه تولید محصولات دامی نیز از ظرفیت های بالایی برخوردار است و جزو قطب های تولید شیر و تخم مرغ در کشور به شمار می رود.
تحریم های ظالمانه دشمن و نوسانات نرخ ارز و همچنین وارد شدن بخش زیادی از نهاده ها و خوراک دامی در خارج از کشور تداوم تولید محصولات دامی را با چالش های زیادی روبرو ساخت اما با برنامه ریزی دولت در جهت تامین نهاده ها و توزیع آن بین دامداران و مرغداران شاهد حفظ و گاها رشد تولید محصولات دامی نیز بودیم.
در این سال ها همچنین با هدف حفظ امنیت غذایی و با حمایت های دولت و جذب سرمایه گذاران جدید ظرفیت تولید انواع محصولات دامی از شیر و تخم مرغ گرفته تا گوشت قرمز و سفید در استان قزوین افزایش یافته است.
پایداری تولید محصولات دامی در قزوین با وجود تحریم های ظالمانه
حمیدرضا عزتی سرپرست بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی قزوین با بیان اینکه با وجود تحریم ها و مشکلات پیش روی تولید، میزان تولید محصولات دامی در استان با پایداری همراه بوده و هرساله شاهد رشد ۲ تا ۵ درصدی این محصولات بوده ایم.
این مسوول همچنین گفت: تولید گوشت قرمز در استان به ۲۶ هزار تن در سال رسیده که این رقم تا پایان برنامه ششم به ۲۸ هزار تن افزایش می یابد.
وی اظهار داشت: تولید سالانه شیر در استان قزوین نیز ۵۷۲ هزار تن بوده که این رقم تا ۶۱۴ هزار تن قابل افزایش است.
این مسوول گفت: میزان تولید مرغ نیز حدود ۶۵ هزار تن است که این رقم تا ۷۲ هزار تن قابل افزایش است و میزان تولید تخم مرغ نیز ۷۴ هزار تن بوده که قابل افزایش به ۸۴ هزار تن است.
وی اظهار داشت: در راستای افزایش بهره وری در صنعت دام طرح هایی چون بهبود راندمان زایش،طرح مکانیزاسیون و ایزولاسیون واحدها گوشتی و تخمگذار، طرح بهبود تغذیه و جیره متوازن در خوراک طیور گوشتی و تخم گذار، کاهش درصد تلفات، کاهش ضریب تبدیل دان به تخم مرغ، توسعه و ساماندهی شبکه تلقیح مصنوعی و بهبود تولید مثل گاو در استان دنبال می شود.
اجرای ۶۳۵ کیلومتر کانال کشی و لوله گذاری آب کشاورزی در قزوین
احداث کانال های آب و لوله گذاری را در کنار اجرای طرح های آبیاری نوین باید از مهم ترین اقدامات در راستای صیانت از منابع آب و خاک کشاورزی دانست.
در دوات تدبیر و امید علاوه بر اقدامات شاخص در حوزه آبیاری نوین، شاهد طرح های زیادی در حوزه کانال کشی و لوله گذاری در پایاب چاه های کشاورزی استان قزوین بوده ایم که به بهره وری و صرفه جویی در مصرف آب در این بخش کمک کرده است.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین در این خصوص گفت: از سال ۹۲ تاکنون با هدف ارتقای راندمان انتقال آب مورد نیاز بخش زراعت و باغبانی، شاهد اجرای ۱۰۵ کیلومتر کانال آبیاری عمومی در اراضی کشاورزی نقاط مختلف استان قزوین بوده ایم.
احمد مستخدمی اظهار داشت: در مدت یاد شده همچنین ۵۰۶ کیلومتر لوله گذاری در پایاب چاه های دشت قزوین انجام شده که نقش مهمی در توسعه پایدار آب و خاک کشاورزی دشت قزوین به همراه داشته است.