حدود ۲ هفته از آغاز سال جدید گذشته و بخش تولید در راستای تحقق شعار سال یعنی پشتیبانی ها و مانع زدایی‌ها چشم انتظار رفع مشکلات است اما با اولین مانع تراشی امسال مواجه شده است. در این مدت پالایشگاه‌های غلات کشور دوباره به دلیل کمبود مواد اولیه در آستانه تعطیلی قرار گرفته اند. این چندمین بار است که پالایشگاه‌های غلات کشور به دلیل کمبود مواد اولیه در آستانه تعطیلی قرار می گیرند. مدتی قبل هم ۵ پالایشگاه غلات که از بزرگترین کارخانجات کشور محسوب می‌شوند، برای چند روز بدون ذرت ماندند و تعطیل شدند.
صنعت دانش بنیان پالایشگاه غلات بر پایه ذرت از صنایع بنیادی و با کاربری‌های فراگیر در صنایع مختلف است و تعطیلی این بخش می‌تواند به معنای بروز اختلال در صنایع زیادی باشد. توقف تولید در پالایشگاه‌های غلات بروز اختلال در الکل سازی، دارویی، خمیر مایه، غذای کودک، صنایع کاغذ و کارتن سازی، نساجی، آنزیم‌های دامی، خوراک انسانی، خوراک دام وطیور، تولید اسید سیتریک، سوربیتول، مالتودکسترین و مواردی از این قبیل را به همراه خواهد داشت.
سهمیه ذرت پالایشگاه های غلات به طور کامل پرداخت نشد
نصیری مدیرعامل یکی از این پالایشگاه‌های غلات با اشاره به این که ۹۵ درصد مواد اولیه این واحد‌های تولیدی ذرت است تصریح کرد: بعد از تعطیلی قبلی با تفاهمی که بین وزارت جهاد و وزارت صمت صورت گرفت، سالیانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن ذرت با مابه‌التفاوت هزار تومان به پالایشگاه‌های غلات کشور اختصاص پیدا کرد، اما تنها در ماه‌های آذر، دی و بهمن سال گذشته به واحد‌های تعطیل شده، تخصیص یافت و از اسفند سال گذشته مواد اولیه‌ای به این کارخانه‌ها نرسیده است.
او بیان کرد: علیرغم تخصیص ماهانه ده هزار تن که معادل ۸۰ درصد از ظرفیت تولید واقعی شرکت است، باز هم سهمیه اسفند سال گذشته و فروردین امسال تاکنون تحویل نشده است. این شرکت با اشتغال زایی و سرمایه گذاری انجام شده و با توان ظرفیت تولید ماهانه ۱۲ هزار تن انواع محصولات و فرآورده‌های غذایی، صنعتی، بهداشتی و دامی به دلیل تحویل نشدن سهمیه ذرت به تعطیلی و توقف تولید رسیده است. این مشکل بزرگ بنا بر فرمایشات مقام معظم رهبری که امسال را سال تولید، پیشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها نام گذاری نموده اند، نباید مانع پیشرفت و توان تولیدی کشور شود.
نصیری گفت: از مسئولان این حوزه تقاضا داریم به منظور تداوم تولید، حفظ اشتغال زایی و افزایش ظرفیت تولید نسبت به اختصاص و تحویل سهمیه پایدار و ماهانه مواد اولیه این صنعت یعنی ذرت مصرفی، اقدامات لازم را انجام دهند.
اختلال در تولید سایر صنایع با تعطیلی پالایشگاه های غلات
درست ۳ ماه قبل بود که این ۵ کارخانه بزرگ برای حدود ۲۰ روز تعطیل شدند و تعطیلی آن‌ها تامین مواد اولیه برای صنایع مختلف را با اختلال مواجه کرد که از جمله آن‌ها می‌توان به سندیکای تولید کنندگان کاغذ و مقوا ایران، شرکت تعاونی گز و شیرینی استان اصفهان، شرکت‌های تولید کننده نشاسته ذرت، تولید کنندگان انواع شکلات، انجمن تولید کنندگان اتانول، تولید کنندگان مواد ضدعفونی کننده، تولید کنندگان روغن ذرت، شرکت‌های تولید دارو، شرکت‌های تولید کیک و بیسکوئیت اشاره کرد.
سابقه تعطیلی پالایشگاه ها غلات در کشور
اما بعد از پیگیری ها بالاخره ذرت مورد نیاز آن‌ها تامین و چرخ کارخانه دوباره فعال شد. در نهایت عباس قبادی دبیر ستاد تنظیم بازار در دی ماه ۹۹ و در حاشیه نشست این ستاد اعلام کرد: این پالایشگاه‌ها تعطیل نشدند و با همکاری وزارت جهاد کشاورزی مشکل آن‌ها حل شد. این کارخانه‌ها شروع به کار کردند و سهمیه ذرت مورد نیاز خود را هم تامین کرده‌اند.
او خبر تعطیلی این پالایشگاه‌ها را غلط دانست و آن را رد کرد و گفت: اگرچه وقفه‌ای در تامین و واردات ذرت پیش آمد، اما امروز مشکل آن‌ها حل شده است.
اما از همان ابتدا گیلانپور معاون توسعه صنایع تبدیلی و کسب و کار‌های کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد که امکان توقف تخصیص ذرت برای این کارخانه‌ها وجود دارد و گفت: پالایشگاه‌های غلات نهاده دریافت و شروع به کار کردند. در ابلاغیه رئیس جمهور قید شده بود که برای صنعت، ذرتی در نظر گرفته نشده، اما با توجه به اهمیت این شرکت‌ها اقدامات لازم برای تامین ارز و در نهایت تامین نهاده آن‌ها فراهم شد.
او درباره اختصاص سهمیه یک ماهه برای این شرکت‌ها تصریح کرد: این نهاده‌ای است که با ارز دولتی تامین شده است. ما نمی‌توانیم تا پایان سال یا برای بازه‌های زمانی طولانی ذرت را در اختیار واحد‌های تولیدی قرار دهیم پس باید به تدریج و متناسب با شرایط، نهاده در اختیار بخش‌های مختلف قرار بگیرد.
اکنون در ابتدای سال تولید، پشتیبانی و مانع زدایی‌ها، اولین مانع تراشی در بخش تولید ایجاد شده است و این ۵ ابر کارخانه دوباره در لبه پرتگاه تعطیلی قرار گرفته‌اند. اشتغال هزاران کارگر و حرکت چرخ چندین صنعت به فعالیت این ۵ کارخانه وابسته است و برای نجات آن‌ها باید تا چند روز آینده مشکل این واحد‌ها برطرف شود.
هزاران میلیارد سرمایه، هزاران نفر کارگر، و صد‌ها کارخانه تولیدی چشم انتظار راه اندازی دوباره این پالایشگاه‌ها هستند. امروز واحد‌های تولیدی کشور باید به جای دغدغه تامین مواد اولیه به دنبال گسترش تولید و حضور در بازار‌های جهانی باشند، اما دغدغه‌های اولیه از جمله تأمین مواد اولیه برای تولید و بروکراسی‌های اداری به مشکل اصلی آن‌ها تبدیل شده است. حل این مشکلات به ظاهر ساده می‌تواند باعث بروز اتفاقات بزرگی در کشور شود.