هر ساله فروردین ماه که فرا می رسد و زمان زایش جوانه ها و گل های درخت پسته می شود، سرد شدن هوا و سرمازدگی بهاره کابوس کشاورزان پسته کار است که زحماتشان به دلیل سرمازدگی محصول از دست برود.
هرچند آغاز بهار امسال با تعادل هوایی همراه بود، اما روزهای نیمه فروردین با تغییر جو و آب و هوا و سرد شدن ناگهانی در شب، سرمازدگی خسارت وسیعی به محصول کشاورزان پسته کار کرمانی وارد کرد طوری که در مناطقی از استان کرمان تا ۸۰ درصد محصول از بین رفته است.
کشاورزان پسته کار که در سالهای اخیر با هزینه های سرسام آوری در بخش کشاورزی برای تولید محصول خود مواجه شده اند، خسارت سرمازدگی را باری سنگین و طاقت فرسا به اقتصاد پسته استان می دانند که می تواند فعالیت ها را در این حوزه مختل نماید.
با توجه به اینکه پسته محصولی ارزشمند در بخش کشاورزی است که صادرات آن ارز آوری خوبی برای کشور به همراه خواهد داشت و همچنین اشتغالزایی فراوانی در سهم بخش اشتغال استان کرمان دارد، خسارت سنگین به این بخش تبعات سنگینی برای استان و کشور دارد و لازم است مسئولان نسبت به جبران و کاهش آسیب ها اقدامات لازم را انجام دهند.
لبخند یخزده پسته کاران کرمانی
اکبر میرزایی از باغداران پسته شهربابک با اشاره به سرمازدگی محصول پسته امسال می گوید: با وجود هوای ارام و نسبتا معتدل، سرمازدگی به این وسعت زیاد غافلگیر کننده بود و طی یک شب تقریبا تمام محصول پسته که تقریبا زیاد هم پیش بینی می شد از دست رفت.
وی تاکید کرد: کشاورزی و باغداری پسته هر روز مشکل تر می شود، مخارج آنقدر گران شده که اغلب کشاورزان خرده مالک به سختی باغات خود را حفظ کرده اند، سم، کود، کارگر، اجاره ماشین آلات کشاورزی حداقل سه برابر شده، حال که محصولی هم برای فروش نیست، باید برای یاری باغداران چاره ای پیدا شود.
این باغدار پسته ادامه داد: اغلب باغداران بیمه خسارت سرمازدگی ندارند و در حقیقت دستشان به جایی بند نیست، امیدواریم مسئولان راه حل و فکری برای پسته کاران بکنند تا حداقل بخشی از خسارت سرمازدگی جبران شود.
وی اظهار داشت: شاید اگر اطلاع رسانی ها و اخطارهای هواشناسی سریع تر و جدی تر برای کشاورزان ارسال شده بود، راهی برای در امان ماندن جوانه های درختان پسته از سرمازدگی پیدا می شد، اگر چه سرمازدگی پدیده طبیعی و اغلب ناگهانی اتفاق می افتد.
رسول احمدیان دیگر باغدار رفسنجانی نیز گفت: سرمازدگی محصول پسته مطلب جدیدی نیست و تقریبا هر سال کم و بیش تکرار می شود، امسال حدود ۵۰ درصد از محصول پسته ما از بین رفته که تخمین ضرر آن حداقل ۲۰۰ میلیون تومان است.
وی با اشاره به کم توجهی کشاورزان به هشدارهای کشاورزی و هواشناسی در مورد یخزدگی بهاره تاکید کرد: باید با همکاری کارشناسان راهکارهای جدید و عملی برای جلوگیری از سرمازدگی باغات پسته پیدا کرد، هر چند آبیاری باغ می توان خسارت را کاهش دهد، اما با توجه به کمبود آب این راهکار برای همه باغداران قابل اجرا نیست.
این کشاورز پسته کار بیان کرد: در اغلب کشورهای دنیا برای در امان ماندن محصولات کشاورزی در ایام خطر سرمازدگی به کشاورزان آموزش های لازم را می دهند و امکانات نوینی برای جلوگیری از آسیب دیدن محصول بکار می گیرند، اما اینجا صرفا به هشدار بسنده می کنند.
احمدیان ادامه داد: باغداران و کشاورزان به بیمه کردن محصولاتشان رغبت چندانی ندارند، دلیل آنهم پایین بودن پرداخت خسارت است، بطوریکه خسارتی که کارشناس مشخص می کند در برابر ضر و زیان و جبران آن ناچیز و غیر واقعی است.
سرما به بیش از ۱۷۰ هزار هکتار از باغ‌های پسته کرمان خسارت وارد کرد
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان با اشاره به سرمازدگی عمده محصول پسته در این استان گفت: سرما به ۱۷۰ هزار و ۶۵۰ هکتار از باغ‌های پسته و ۲۳ هزار و ۵۴۹ هکتار از محصولات سردسیری این استان خسارت وارد کرد.
عباس سعیدی افزود: افت دما در ۱۶، ۱۷ و ۱۸ فروردین ماه سال جاری که در برخی موارد تا منفی پنج درجه سانتی گراد نیز رسید و با توجه به زمان گلدهی باغات پسته، گردو و سایر محصولات که یکی از حساس‌ترین مراحل زندگی گیاه است؛ سرما به باغات این استان ۹۱ هزار و ۳۸۷ میلیارد ریال خسارت زد.
وی اظهار داشت: خسارت قابل توجهی بر اثر وقوع سرمای ناگهانی در ابتدای سال جاری به محصولات کشاورزی کرمان وارد شد که آثار منفی آن در اقتصاد این استان در آینده دیده خواهد شد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان بیان کرد: سطح زیر کشت باغات پسته بارور این استان ۲۱۲ هزار هکتار است که بین ۲۰ تا ۸۰ درصد از باغات پسته کرمان دچار سرمازدگی شده است.
سعیدی گفت: سرما به ۵۳ هزار و ۸۲۲ هکتار از درختان پسته در شهرستان‌های سیرجان، انار، شهربابک، رفسنجان، کرمان، بردسیر، زرند، بافت و کوهبنان هشت هزار میلیارد تومان خسارت وارد کرد.
وی ادامه داد: همچنین سرمای اخیر به هفت هزار و ۱۵۷ هکتار باغات گردوی شهرستان های بافت، رابر و بردسیر خسارت وارد کرد که حدود هشت هزار تن محصول گردوی سال جاری از دست رفته است.
رئیس جهاد کشاورزی استان کرمان تصریح کرد: همچنین با توجه به نوسانات شدید دما در دی و بهمن ماه سال زراعی جاری ٢ هزار و ۴۰۰ هکتار از مزارع گل محمدی این استان خسارت ۳۰ تا ۱۰۰ درصدی دیده اند که این امر با گرم شدن هوا در این فصل و بیدار نشدن مزارع گل محمدی قابل رویت است.
سعیدی گفت: در باغات پسته علاوه بر اینکه محصول امسال نابود شده جوانه های زایشی سال آینده نیز از بین رفته است و خسارت غیر قابل جبرانی به باغداران زحمتکش وارد شده که این امر با توجه به اینکه عمده سطح زیر کشت شهرستان های خسارت دیده پسته است، باعث وارد شدن فشار اقتصادی شدید به تولید کنندگان این محصول شده است.
وی افزود: در مجموع ۲۰۰ هزار هکتار باغات و مزارع استان کرمان در سال زراعی جاری از سرمای دی و بهمن و اسفند سال ۱۳۹۹ و فروردین سال ۱۴۰۰ خسارت دیده اند که خسارتی معادل ۹۴ هزار میلیارد ریال بر کشاورزان تحمیل شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: در بازدید نماینده صندوق بیمه کشور از باغ های سیرجان به دلیل سرمازدگی اخیر مقرر شد صندوق بیمه نسبت به پرداخت غرامت کشاورزان خسارت دیده در اسرع وقت اقدام کند.
سعیدی ادامه داد: همچنین توسعه ایستگاه های هواشناسی بخش کشاورزی با پراکنش مناسب در باغ ها را به منظور پیش بینی دقیق و به هنگام خسارات را از برنامه ای سازمان در آینده اعلام کرد.
پرداخت خسارت هشت هزار میلیارد تومانی سرمازدگی اخیر به کشاورزان استان کرمان
افت بی سابقه دمای هوا درشهرستان سیرجان و سایر نقاط پسته خیز استان کرمان که موجب سرمازدگی درختان پسته و دیگر محصولات کشاورزی شده بود قائم مقام صندوق محصولات بیمه کشاورزی کشور را برای بازدید به شهرستان سیرجان کشاند.
ابراهیم حسن نژاد در این بازدید گفت: آسیب جدی به تمامی درختان پسته شهرستان وارد شده است و کشاورزانی که باغات خود را بیمه کردند از طریق صندوق بیمه خسارت آنان پرداخت می شود.
وی با تاکید بر بیمه محصولات کشاورزی و بازدید هیات برآورد خسارات پسته سیرجان افزود : در صدد هستیم باغاتی هم که بیمه نیستند از طریق ستاد حوادث غیرمترقبه بخشی از خسارات را دریافت کنند.
قائم مقام صندوق محصولات بیمه کشاورزی کشور تاکید کرد: ۱۰ شهرستان استان کرمان در این سرما خسارت دیدند که هشت هزار میلیارد تومان برآورد خسارت را دریافت می کنند و به کشاورزانی که باغات انان تحت پوشش بیمه هستند پرداخت می شود و کشاورزانی که بیمه نیستند می توانند از طریق تسهیلات بخشی از خسارات خود را جبران کنند.
با توجه به اینکه سرمازدگی باغات پسته پدیده تکرار پذیری است، باید برنامه اساسی، مدونی برای جلوگیری از این خسارت طبیعی اندیشیده و اجرا شود تا قصه یخزدگی محصول کابوس پسته کاران نشود.
استفاده از راهکارهای علمی و نوین کشاورزی برای جلوگیری از سرمازدگی، تغییر شرایط و قوانین بیمه محصولات کشاورزی، بطوریکه کشاورزان برای بیمه محصولات خود رغبت داشته باشند از مهمترین راهکارهای کاهش و جبرای خسارت های سرما به محصول پسته پیشنهاد می شود.