حسن روحانی، رئیس جمهور پنج شنبه گذشته دوم اردیبهشت ماه یکی از راه حل های کنترل گرانی مرغ را هدایت مردم به سمت مصرف آبزیان برشمرد و گفت: «اگر ما بتوانیم به قیمت مناسب و به اندازه مناسب آبزیان را در اختیار مردم قرار دهیم، مسلماً اگر عادت مردم از مصرف گوشت قرمز یا گوشت مرغ حرکت کند به سمت آبزیان، خوب این یک تحول بزرگی است.». اما نکته این است که بازار با این اگر و مگرها تنظیم و سر به راه نمی‌شود.
اما نگاهی به قیمت انواع آبزیان نشان می‌دهد قیمت این اقلام نیز مانند گوشت قرمز و مرغ طی سال گذشته با صعود نجومی همراه بوده و انواع آبزیان از سبد مصرف بسیاری از مردم حذف شده است؛ حتی انواع ماهی‌های پرورشی بخصوص قزل‌آلا که به وفور در کشورمان تولید می‌شود و تا همین ایام اخیر، با قیمت‌های مناسب سر سفره بسیاری از مردم حتی دهک‌های پایین درآمدی قرار داشت، طی سال گذشته با افزایش شدید قیمت مواجه شده و تقاضای مردم برای آن به شدت کاهش یافته است.
نکته قابل تأمین اینکه رئیس جمهور اطلاع ندارد صعود قیمت ارز به بالای ۳۰ هزار تومان قیمت همه اقلام مصرفی خانوارها را با رشد لجام گسیخته مواجه کرده و این رشد لجام گسیخته در کنار بی تدبیری‌های تأمل برانگیز متولیان، معیشت مردم را به شدت تحت فشار قرار داده است.
متأسفانه محصولات پروتئینی طی سالیان اخیر با افزایش جهشی مواجه بوده‌اند و در حال حاضر کمترین سهم را در سبد غذایی خانوار دارند و به نظر می‌رسد با ادامه این روند، این اقلام به طور کلی از سفره خانوار حذف خواهند شد چرا که بسیاری از خانوار دیگر توان خرید این محصولات را ندارند.
مرغ و صف‌های طولانی!
تنها امید مردم به مرغ و تخم مرغ است که قیمت این دو قلم کالا نیز در طول سال با نوسانات شدیدی همراه است و عملاً دسترسی خیلی‌ها را به آنها محدود می‌کند. اتفاقی که طی ماه‌های اخیر در زمینه مرغ شاهد آن بودیم و سوءمدیریت‌ها و بی‌تدبیری‌ها، مردم را در شرایط دشوار بیماری کرونا به صف‌های طولانی مرغ کشاند و در نهایت نیز دولت مجبور به ایجاد قرارگاه ساماندهی بازار مرغ برای کنترل وضعیت بازار شد ضمن اینکه قرارگاه مذکور نیز قیمت مصوب مرغ را از ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان به ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان افزایش داد تا تولیدکنندگان انگیزه بیشتری برای تولید و عرضه مرغ به بازار داشته باشند.
در حال حاضر قیمت این کالا در بازار تا حدود زیادی به تثبیت رسیده و به نرخ مصوب نزدیک شده اما همچنان مشکلاتی در حوزه تأمین نهاده‌های دامی و قیمت جوجه یک‌روزه وجود دارد که نگرانی‌هایی را درباره افزایش مجدد قیمت در ماه‌های آینده ایجاد کرده است.
قیمت مرغ زمانی که دولت حسن روحانی در سال ۹۲ روی کار آمد حدود ۶,۴۰۰ تومان در هر کیلوگرم بود و اکنون قیمت مرغ غیردولتی در مغازه‌ها بالای ۳۵ هزار تومان است؛ ۶ برابر شدن قیمت این ماده پروتئینی در دوره مدیریت دولت یازدهم و دوازدهم موجب شده مرغ طی دو سال گذشته از سبد مصرف نه فقط دهک‌های پایین درآمدی بلکه حتی دهک‌های متوسط نیز حذف شده یا مصرف آن به شدت کاهش یابد؛ حذف یا کاهش مصرف مرغ در سبد مصرف بسیاری از خانوارها طی دو سال گذشته در حالی است که از سال ۹۷ با افزایش شدید قیمت گوشت قرمز و حذف آن از سبد مصرف خانوارها، مرغ جایگزین آن شده بود.
گوشت قرمز، محصولی که عملاً از سبد خانوار حذف شده است
در این میان، بازار پرتلاطم گوشت قرمز و افزایش سرسام‌آور قیمت این محصول باعث شده که گوشت عملاً از سبد مصرف دهک پایین و حتی متوسط جامعه حذف شود. بر اساس گزارش‌های میدانی قیمت هر کیلوگرم گوشت گوسفندی هم اکنون ۱۶۲ هزار تومان و گوشت گوساله (مغز ران) ۱۳۱ هزار تومان است.
اخیراً نیز علی اصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی قیمت هر کیلوگرم شقه بدون دنبه را برای مصرف کننده ۱۴۰ هزار تومان اعلام کرد و گفت: بازار گوشت گوسفندی به دلیل عدم توان خرید مردم، دچار رکود شده است.
وی تصریح کرد: بازار گوشت گوسفندی کم رونق و درگیر رکود است چرا که مردم توان خرید ندارند و کاهش تقاضا منجر به ثبات قیمت‌ها شده است.
ملکی قیمت هر کیلوگرم شقه بدون دنبه گوسفندی خرید مغازه دار را ۱۲۷ تا ۱۳۰ هزار تومان عنوان و اضافه کرد: قیمت هر کیلوگرم شقه بدون دنبه با اعمال ۱۰ درصد سود برای مصرف کننده نهایی حدود ۱۴۰ هزار تومان است.
قیمت‌های عجیب و غریب آبزیان در بازار!
محصولات شیلاتی و آبزی نیز طی سالیان اخیر با افزایش قیمت‌های چشمگیری مواجه بوده‌اند به طوری که حتی تن ماهی که قابل دسترس‌ترین کالا در این زمینه بود، سال گذشته افزایش قیمت سرسام‌آوری را تجربه کرد و هم اکنون حداقل قیمت آن حدود ۲۶ هزار تومان است.
همچنین قیمت هر کیلوگرم میگو از حدود ۹۰ هزار تومان تا حدود ۲۰۰ هزار تومان متغیر است، قیمت ماهی کیلکا نیز حدود ۲۵ هزار تومان در هر کیلوگرم، ماهی قزل‌آلا از ۵۰ تا ۹۰ هزار تومان، ماهی حلوا سیاه حدود ۲۰۰ هزار تومان، ماهی سفید از حدود ۱۱۰ تا ۱۷۰ هزار تومان و ماهی شیر نیز از ۱۱۰ تا ۲۰۰ هزار تومان است.
با چنین نرخ‌هایی، جایگزین شدن آبزیان به جای مرغ و گوشت در سفره مردم، با توجه به دست فرمانی که دولت دوازدهم دارد، امری غیرممکن است و به نظر می‌رسد برای دولت راحت تر آن است که بازار مرغ را از نابسامانی موجود برهاند و آن را به سبد مصرف آحاد مردم بازگرداند.
تخم مرغ، کالایی در نوسان
در این میان، تخم مرغ نسبت به سایر محصولات پروتئینی قیمت مناسب‌تری دارد و هم اکنون قیمت هر شانه دو کیلویی آن ۳۱ هزار تومان است، البته هم اکنون شرایط بازار این محصول مناسب نیست و به دلیل تولید زیاد و عدم تقاضا برای آن، قیمت رو به کاهش است. در مقاطعی از سال که تقاضا برای تخم مرغ افزایش می‌یابد شاهد افزایش شدید قیمت این کالا نیز هستیم به طوری که سال گذشته نیز بارها و بارها در این زمینه شاهد چالش بودیم.
بنابراین کاملاً واضح است که اگر دولتمردان چاره‌ای برای کنترل بازار محصولات پروتئینی از کنترل قیمت تمام شده تولید، حذف واسطه‌ها و دلالان و… نکنند در آینده‌ای نه چندان دور محصولات پروتئینی به طور کامل از سفره خانوار حذف می‌شود و به تبع آن سلامت جامعه نیز دچار مشکل می‌شود که این هزینه‌های هنگفتی را بر دوش دولت‌ها قرار خواهد داد.