نهاده‌های دامی نظیر دانه‌های روغنی و کنجاله سویا، جو و ذرت که از آنها برای خوراک دام و طیور استفاده می‌شود در سال جاری و در آستانه تحویل دولت دوازدهم به دولت بعدی نه‌تنها نسبت به وضعیت بحرانی سال قبل، بهبود پیدا نکرده است بلکه آمار منتشرشده نشان می‌دهد که وضعیتی نگران‌کننده‌تر در سال جاری دارد.
با نگاهی به مقدار وزنی ترخیص این محصول در فاصله زمانی اول فروردین سال 1400 تا 23 اردیبهشت ماه سال جاری، مشخص می‌شود که میزان واردات دانه‌های روغنی و کنجاله سویا، جو و ذرت در مجموع 53 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است.
بررسی تفکیکی این محصولات نیز نشان می‌دهد که میزان واردات جو 32 درصد، ذرت 68 درصد، کنجاله سویا 64 درصد و دانه‌های روغنی 51 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است، و این درحالی است که در سال قبل نیز میزان واردات این محصولات در شکل مناسبی نبود و میزان واردات جو در سال 99 در مقایسه با مدت مشابه سال قبلی 55 درصد کاهش داشته است.
* کندی وزارت جهاد کشاورزی برای ترخیص نهاده‌های دامی
شواهد نشان می‌دهد وزارت جهاد کشاورزی که تازه مسئولیت ثبت سفارش نهاده‌های دامی را به‌عهده گرفته است به‌درستی به مسئولیت خود عمل نکرده و روند واردات نهاده‌های دامی را با کندی مواجه کرده است؛ میزان واردات نهاده‌های حتی در مقایسه با سال قبل که مشکلات ارزی بیشتر بود با سرعت و حجم کمتری در جریان است.
بر اساس آمار واردات روغن در سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل بیش از 200 درصد افزایش یافته است اما وزارت جهاد کشاورزی نتوانسته است رایزنی‌های لازم را با بانک مرکزی برای تخصیص ارز و ترخیص نهاده‌های دامی انجام دهد.
* آوار مشکلات بر سر دولت بعدی و تحویل زمین سوخته
ذخایر نهاده‌های دامی به‌عنوان یک کالای اساسی و تأثیرگذار در امنیت غذایی در حالی به این وضعیت اسفناک رسیده است که حدود 2 تا 3 ماه از عمر دولت مستقر بیشتر باقی نیست و در واقع این مشکلات عملاً بر سر دولت بعدی آوار می‌شود و به‌اصطلاح فعالین بخش کشاورزی برای دولت بعدی زمین سوخته‌ای بیش باقی نمی‌ماند.
* ایجاد مشکل برای تولید گوشت مرغ و شیر
وضعیت تأمین نهاده‌های دامی تأثیر مستقیم در تأمین کالاهای اساسی دیگری نظیر شیر، گوشت قرمز و مرغ و تخم‌مرغ دارد و می‌تواند به‌راحتی وضعیت تولید این محصولات را به بحران بکشد.
در ماه‌های گذشته نیز شاهد بحران شدیدی در تولید گوشت مرغ و تخم‌مرغ بودیم و مردم برای خرید مرغ صفوف طولانی را در روزهای اوج کرونا متحمل شدند و قیمت تخم‌مرغ نیز در مقطعی در بازار به شانه‌ای 50 تا 60 هزار تومان رسید.
تولید گوشت قرمز و شیر نیز با این مشکلات مواجه است به‌طوری که هر از چند گاهی شنیده می‌شود که تشکل‌های دامداران اعلام می‌کنند که اعضای آنها به‌دلیل مشکلات کمبود نهاده، به فروش و کشتار دام‌های مولد و شیری روی آورده‌اند که این امر می‌تواند سرنوشت بدی را برای این صنایع در آینده نزدیک رقم بزند.
* زنگ خطر استفاده از گندم خوراکی در جیره دام و طیور و تأمین نان مردم
مشکلات تأمین نهاده‌های دامی می‌تواند برای تأمین نان مصرفی مردم نیز مشکل ایجاد و کمبود آرد ایجاد کند؛ درحالی که قیمت هرکیلوگرم گندم در سال جاری 5هزار تومان تعیین شده است که قیمت جو در بازار آزاد به 6 هزار و 500 تومان نیز رسیده است. تداوم کمبود نهاده‌ها به‌معنی استفاده مرغداران و دامداران از گندم خوراکی برای دام و طیور است و منجر به تزلزل در تأمین محصول حساس آرد و نان می‌شود.
در این شرایط لازم است دستگاه‌های بالادستی و ناظر بر وزارت جهاد کشاورزی مانند مجلس شورای اسلامی به‌سرعت وارد عمل شوند و جلوی اهمال دولت را در این زمینه بگیرند تا در ماه‌های آینده با بحران‌های جدی‌تر برای تأمین امنیت غذایی مردم مواجه نباشیم.