بررسی ها نشان می دهد که مصوبه معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی در دولت گذشته مبنی بر ممنوعیت صدور مجوز برای واحدهای جدید مرغداری آن هم دلیل آنچه که تنظیم بازار تولید گوشت مرغ و جلوگیری از ضرر و زیان مرغداران و سرمایه گذاران این حوزه اعلام شد، سرمایه گذاری جدید در صنعت مرغداری در خراسان شمالی را با وجود داشتن ظرفیت های بالقوه را وقفه ایجاد کرد به طوری که هم اکنون حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از نیاز به گوشت مرغ این خطه از استان های دیگر تامین می شود.
این در حالیست که براساس سند توسعه خراسان شمالی که در دهه ۸۰ همزمان با انتزاع از خراسان بزرگ تدوین شد، کشاورزی محور توسعه انتخاب شد و چشم انداز این توسعه نیز افزایش سطح تولید گوشت مرغ به حداقل ۱.۵ برابر نیاز بود تا استان بتواند این مازاد تولید را تدوین استانداردهای رایج مصرف کنندگان به کشورهای آسیای میانه صادر کند که با مصوبه منع صدور مجوز جدید نه تنها نتوانست به این برنامه ریزی دست پیدا کند که حتی برای تامین نیاز داخل نیز با مشکل مواجه شد.
براساس آخرین آمار در این استان ۸۸ واحد تولید مرغ گوشتی با میانگین تولید سالانه ۱۸ تا ۲۰ هزار تن فعالیت دارد که این واحدها صرفا توان تولید حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از نیاز را دارند و مابقی نیاز از استان های دیگر تامین می شود که در سال های اخیر به دلیل نوسان بازار قیمت مرغ و گرانی نهاده ها به خصوص اوایل سال جاری، استان هایی چون خراسان شمالی که تولیدشان با مصرف همخوانی نداشت برای تامین نیاز گوشت مرغ با مشکلات زیادی مواجه شدند و ممنوعیت صدور مرغ مشکلات را مضاعف کرد.
نابرابری عرضه گوشت مرغ با تقاضا
بر اساس گزارش رسمی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در سال های اخیر به دنبال ممنوع شدن صدور مجوزهای جدید سرمایه گذاری از یک سو و رشد سه برابری قیمت گوشت قرمز( ۴۰۰ هزار ریال به یک میلیون و ۲۰۰ تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار ریال ) در این خطه شمالشرق کشور به عنوان یکی از استان های تولید گوشت قرمز باعث شد تا گرایش به سمت مصرف گوشت مرغ افزایش یابد به طوری که در یک دهه اخیر سرانه مصرف گوشت مرغ این استان از ۱۷ کیلوگرم اوایل دهه ۹۰ به حدود ۳۴ کیلوگرم در سال های اخیر رسید و افزایش ۱۰۰ درصدی مصرف گوشت مرغ و به دنبال آن کاهش میزان تولید به دلیل گرانی نهاده ها، مشکل را دو چندان کرد.
براساس این گزارش با لغو ممنوعیت صدور مجوز جدید سرمایه گذاری از سوی وزارت جهاد کشاورزی دولت دوازدهم در سال حمایت از تولید مانع زدایی ها و پشتیبانی ها در مرحله اول صدور مجوز برای دو واحد بزرگ تولید مرغ در خراسان شمالی انجام شد و تعداد زیادی تقاضای جدید نیز در نوبت قرار دارند که آینده خوبی در انتظار صنعت مرغ این منطقه و رفع نگرانی مصرف کنندگان به خصوص مسوولان است.
مدیر امور طیور، زنبور عسل و کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: در این استان ۱۰۱ واحد مرغ داری مجوزدار وجود دارد که از این تعداد ۸۸ واحد با ظرفیت ۱۰ میلیون قطعه ای با ظرفیت تولیدی ۱۸ هزار و ۵۰۰ تن گوشت مرغ فعال است، در حال حاضر در مجموع سالانه حدود پنج میلیون و ۵۰۰ هزار قطعه مرغ گوشتی و تخمگذار در این استان کمبود داریم.
علیرضا صادق اظهار داشت: هم اکنون سالانه حدود ۱۸ تا ۲۰ هزار تن گوشت مرغ در واحدهای مرغداری فعال این استان تولید می شود که حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار تن تا سقف مصرف داخل با کمبود تولید مواجه ایم که این کمبودها از استان های دیگر تامین می شود.
وی افزود: در حالی این استان بابد حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از نیاز خود را از استان های دیگر تامین کند، که تعداد ۱۳ واحد تولید مرغ گوشتی در این خطه به دلیل مشکل مالی و نقدینگی و بخشی نیز به دلیل سیاست محدودیت سازی تولید از سوی وزارت جهاد کشاورزی وقت ( دولت گذشته مصوبه امور دام سال ۹۲) در انتظار رفع محدودیت و برگشت به تولید قرار دارند و با برگشت این واحدها، استان می تواند در تامین نیاز به خودکفایی برسد.
این مسوول گفت: خراسان شمالی برای خودکفایی در تامین گوشت مرغ به حدود ۷۰ واحد مرغ داری جدید با ظرفیت یک میلیون و ۴۰۰ هزار قطعه در استان مورد نیاز است که متقاضیان می توانند به اداره های جهاد کشاورزی شهرستان ها مراجعه کنند.
وی اضافه کرد: بستر سازی برای برگشت به تولید واحدهای راکد در خراسان شمالی انجام شد و با برگشت این واحدها حداقل یک تا دو هزار تن به ظرفیت تولیدی افزوده می شود، بدون این که به سرمایه گذاری جدیدی برای ساخت واحد مرغداری نیاز باشد.
وی افزود: علاوه بر آن در این استان مجوز یک واحد تولیدی مرغ گوشتی ۳۰۰ هزار قطعه ای و واحد تولید تخم مرغ ۱۵۰ هزار قطعه ای مرغ تخم گذار صادر شد که بزودی این دو واحد نیز به جمع واحدهای فعال اضافه می شوند و تا حد زیادی دغدغه کمبود تولید گوشت مرغ در داخل استان کاهش خواهد یافت.
صادق اظهارداشت: در سال حمایت از تولید و رفع مانع زدایی و پشتیبانی ها موجب شد تا دست جهادکشاورزی برای صدور مجوز جدید برای متقاضیان حوزه صنعت مرغداری با توجه به ظرفیت موجود استانی باز شود.
کاهش تولید تخم مرغ قوز بالا قوز
مدیر امور طیور، زنبورعسل و کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی کم تعداد بودن واحدهای تولید مرغ تخمگذار را مشکلی دیگری برای این استان اعلام کرد و گفت: این استان سالانه به ۱۱ هزار تن تخم مرغ نیاز دارد و این در حالیست که در شرایط فعلی سالانه کمتر از سه هزار تن تخم مرغ در این خطه شمالشرق کشور تولید می شود و هم اکنون سالانه هشت هزار تن تخم مرغ از سایر استان های کشور تامین می شود.
علیرضاصادق اضافه کرد: برای به اصطلاح خودکفایی در تولید مرغ تخمگذار نیاز به حداقل ۱۰ واحد با ظرفیت ۴۰۰ هزار قطعه مرغ تخمگذار داریم که سازمان جهادکشاورزی استان با رفع محدودیت های مجوز از سرمایه گذاران درخواست می کند که برای دریافت مجوز تولیدی به این سازمان مراجعه کنند.
این مدیر جهاد کشاورزی خراسان شمالی سرمایه گذاری مورد نیاز برای هر قطعه مرغ را حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار ریال اعلام کرد.
وی کمبود نقدینگی، سخت گیری بانک ها در پرداخت تسهیلات به خصوص اخذ وثیقه های سنگین را دلیل اصلی راکد ماندن تعدادی از واحدهای مرغداری در این استان بیان کرد و افزود : رفع محدودیت صدور مجوز برای ایجاد مرغداری را مهمترین گام دولت در سال حمایت از تولید، مانع زدایی و پشتیبانی ها است که می تواند ظرفیت های موجود استانی را در این بخش به حرکت در آورد.
صادق با توجه به شعار سال با عنوان تولید، پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها اشاره کرد و گفت: هم اینک تلاش می کنیم تا واحد های موجود مرغ داری های استان را حفظ کنیم، و مشکلات واحد های راکد و غیر مجاز را نیز برطرف کنیم.
وی اظهار داشت: اهلیت مراجعه کننده های جدید نیز برای دریافت مجوز های مرغ داری نیز باید مشخص شود و از سرمایه و درآمد کافی برخوردار باشند و همچنین توانمندی راه اندازی واحد های تولید را نیز باید داشته باشند.
وی در خصوص حمایت ها از واحد های تولیدی استان نیز گفت: برای توسعه و نوسازی واحد های فرسوده مرغ داری تسهیلات ۱۵ درصد به آنان پرداخت می شود، برای ایجاد واحد های جدید نیز هم اینک چیزی در این خصوص تعریف نشده است اما با توجه به شعار سال به زودی تمهیداتی اندیشیده خواهد شد.
لغو مصوبه ممنوعیت درمان درد چندین ساله
براساس آمار رسمی استان خراسان شمالی برای تامین نیاز گوشت مرغ مصرفی شهروندان حداقل سالانه به ۱۰ تا ۱۲ هزار تن ظرفیت جدید نیاز دارد که لغو مصوبه ممنوعیت مجوز مرغداری جدید امیدواری ها در استان برای رشد تولید به میزان نیاز را در سال حمایت از تولید مانع زدایی و پشتیبانی افزایش داد.
رییس اتحادیه مرغداران خراسان شمالی می گوید: در این استان ظرفیت افزایش تولید گوشت مرغ وجود دارد و در سال های گذشته به دلیل ممنوعیت صدور مجوز به درستی از این ظرفیت ها استفاده نشد و نتیجه آن نابرابری میزان تولید با مصرف بود که در سال حمایت از تولید مانع زدایی و پشتیبانی وزارت جهاد کشاورزی دولت دوازدهم با لغو ممنوعیت صدور مجوز تا حد زیادی استان هایی همانند خراسان شمالی فرصت بهره گیری از ظرفیت ها برای افزایش تولید را پیدا کردند.
معصومه قربانی افزود: در شرایط فعلی نیاز گوشت مرغ در خراسان شمالی از سایر استان ها تامین می شود و این در حالیست که با ظرفیت های موجود می توان نه تنها نیاز استانی که بخشی از تولید مازاد را به سایر کشورها صادر کرد.
به گفته وی هم اکنون حدود ۹ واحد مرغداری در سطح شهرستان بجنورد به دلیل کمبود نقدینگی راکد هستند که با حمایت مالی و بانکی و برگشت این واحدها ظرفیت های این واحدها نیز به جمع تولید اضافه می شود.
استان ۸۶۳ هزار نفری خراسان شمالی در شمال شرق کشور واقع است.