سرانه مصرف شیر در کشورهای توسعه یافته بین ۲۵۰ تا ۴۰۰ کیلوگرم و در ایران ۱۲۰ کیلوگرم بوده و این میزان در مازندران به نصف رسیده است.
پایش دلایل کاهش مصرف شیر در مازندران علاوه بر معیشت و اقتصاد، مسائل فرهنگی را به میان می‌کشاند. در حالی که مردم گرانی هزینه‌ها را دلیل آب رفتن مصرف شیر می‌دانند، مسئولان مسائل فرهنگی را ملاک قرار می‌دهند.
قیمت‌ها رو به رشد است
میلاد رمضانی یک فروشنده و مغازه دار املی با اظهار اینکه قیمت شیرقوطی یک لیتری به ۱۰ هزار تومان رسیده است، گفت: قیمت‌ها همواره رو به رشد است و مردم کمتر برای خرید شیر مراجعه می‌کنند.
وی با بیان اینکه لبنیات و مشتقات شیر نیز افزایش یافته است، افزود: در مجموع طی چندماه گذشته بیش از ۷۰ درصد بر نرخ اجناس و کالاها از جمله لبنیات افزوده شده است.
اهمیت مصرف شیر تاجایی است که سازمان ملل یک روز را به عنوان روز جهانی شیر انتخاب کرده است و محمد خواجوی کارشناس تغذیه در این باره با اشاره به نامگذاری روز جهانی شیر و مزیت‌های آن اظهار داشت: درباره شیر و اثربخشی آن یک اجماع جهانی ایجاد شده است زیرا از سال ۲۰۰۱ روزی به عنوان روز جهانی شیر انتخاب شده است.
وی با عنوان اینکه موافقان معتقدند شیر در حفظ بافت استخوانی، جلوگیری از پوکی، افزایش بهره هوشی، قد و جلوگیری از عوارض پیری و غیره تأثیرگذار است، اظهار داشت: جامعه جهانی اقناع شده که مزایای شیر بیش از معایب آن بوده و سازمان ملل مجاب به انتخاب روز جهانی شیر شده است.
وی یادآور شد: یک عده از مخالفان شیر را گیاه خواران تشکیل می‌دهند و گروه دوم را محافظان محیط زیست هستند و معتقدند مصرف شیر باید حذف شود
این کارشناس ادامه داد: در سبد و هرم غذایی تجویزشده در دنیا از هر ۱۰۰ واحد غذایی که مصرف می‌شود ۲۰ واحد دارای منشأ دامی است و ۱۰ درصد از آن از جنس شیر است.
سرانه مصرف شیر پایین است
وی افزود: جامعه علمی جهانی موافق حذف شیر از سبد غذایی نیست ولی با این حال سرانه مصرف شیر بالا نیست و سرانه مصرف در دنیا ۱۱۳ کیلوگرم در سال است و این عدد در کشورهای توسعه یافته و پیشرو میزان سرانه از ۲۵۰ تا ۴۰۰ کیلوگرم متغیر است.
وی گفت: در کشور ما طبق هدفگذاری صورت گرفته برای ۱۴۰۴ سرانه مصرف شیر باید به ۱۲۰ کیلوگرم برسد اما در حال حاضر میزان مصرف ۷۰ کیلوگرم است.
این کارشناس درباره دلایل پایین بودن سرانه مصرف شیر دلایل اقتصادی را از جمله عوامل برشمرد و گفت: دلیل دیگر کاهش مصرف شیر، فرهنگ مصرف است و به دلیل مشکلات فرهنگی، برخی از کالاهای غیرضرور در سبد خانوار حضور دارد ولی مصرف شیر افت یافته است.
وی خواستار برنامه ریزی برای افزایش مصرف شیر در جامعه شد و گفت: فقر مصرف شیر در بین مصرف کنندگان وجود دارد و حاکمیت نیز اراده‌ای نیز برای افزایش مصرف شیر ندارند.
یارانه شیر حذف شد
اسماعیل خاتمی مقدم عضو انجمن لبنی کشور نیز گفت: در دولت‌های قبل سیاست‌هایی نظیر شیر یارانه‌ای ارائه می‌شد و این سیاست اکنون رخت بسته است و ذینفعان اقتصادی اصلی زنجیره شیر نیز هیچ فعالیت ویژه ای برای ارتقای مصرف انجام نمی‌دهند.
در دولت‌های قبل سیاست‌هایی نظیر شیر یارانه‌ای ارائه می‌شد و این سیاست اکنون رخت بسته است و ذینفعان اقتصادی اصلی زنجیره شیر نیز هیچ فعالیت ویژه ای برای ارتقای مصرف انجام نمی‌دهند
وی افزود به دلیل آنکه در سیاستگذاری ها شیر در اولویت قرار نگرفته، یارانه‌ای نیز برای مصرف کنندگان تعلق نمی‌گیرد قیمت تمام شده کالا در صنایع لبنی و دامداری‌ها در حال افزایش است و این سبب می‌شود مصرف شیر کاهش یابد.
وی گفت: متأسفانه فرهنگ مصرف به سمت تولیدات صنعتی در حال پیش رفتن است که از نظر بهداشت و سلامت نیز دارای آثار و تبعاتی است.
خاتمی مقدم با بیان اینکه سرانه تولید و مصرف شیر متفاوت است، افزود: سرانه مصرف از جمع واردات و تولید داخلی و منهای صادرات و ذخایر استراتژیک را تشکیل می‌دهد.
وی با عنوان اینکه سرانه مصرف در خوش بینانه ترین حالت بین ۷۰ تا ۸۰ کیلوگرم است، افزود: طبق سند افق ۱۴۰۴ باید سرانه مصرف ۱۲۰ کیلوگرم برسد و متوسط مصرف دنیا نیز این رقم است.
وی ادامه داد: در کشورهای توسعه یافته میزان سرانه مصرف شیر بیش از ۲۵۰ کیلوگرم در سال است و از این رو ما از متوسط جهان و هدف گذاری و کشورهای توسعه یافته عقب هستیم.
خاتمی مقدم با اظهار اینکه مصرف شیر تابع فاکتورهای فرهنگی و اقتصادی است، تصریح کرد: متأسفانه در کشور در هر دو آیتم با چالش‌هایی روبرو هستیم و در کشور از این کالای اساسی کم مصرف می‌کنیم.
وی با عنوان اینکه ایرانی‌ها مردم شیرخواری نیستند، گفت: تشکل‌ها، دامداران و صنعت تلاشی برای ارتقای مصرف شیر نکردند و باید در کنار فعالیت‌های اقتصادی، کارهای فرهنگی نیز انجام دهیم.
عضو انجمن لبنی کشور یادآور شد: در دو قشر کودکان و کهنسالان باید نسبت به ترویج مصرف شیر اقدام و برنامه ریزی کنیم.
کاهش مصرف شیر و فرآورده‌های در پی گرانی و ضعف فرهنگی سبب شده شیر به عنوان کالایی لوکس از سفره بسیاری از مردم مازندران جمع شود درحالی تبعات حذف آن جبران نشدنی خواهد بود.