در بحث تولیدات دامی و فرآورده‌های آن، لرستان یکی از استانهای برتر کشور است به طوری که رتبه هشتم گوشت قرمز، رتبه دهم گوشت مرغ و رتبه سیزدهم تولید شیر را به خود اختصاص داده است. امسال در پی کاهش ۴۳ درصدی بارندگی در استان و افت شدید منابع آبی، کمبود علوفه به یکی از مهمترین چالش‌های دامداران لرستانی تبدیل شده است. این کمبود علوفه سبب افزایش چهار تا پنج برابری قیمت آن در بازار شده در نتیجه هزینه‌های تولید به حدی افزایش یافته که دامداران ترجیح می‌دهند دام‌های خود را برای ذبح به کشتارگاه بفرستند.
از میان دام‌هایی که روانه کشتارگاه می‌شود گاها دام‌های آبستن و نمونه‌هایی از نژادهای برتر و اصیل ایرانی به چشم می‌خورد که قابلیت چندقلوزایی دارند که این موضوع تهدیدی برای حوزه دام در آینده‌ای نزدیک محسوب می‌شود.
عدم توانمندی در تامین هزینه‌ها
یکی از دامداران لرستانی اظهار داشت: امسال قیمت جو، کاه و یونجه به بالای پنج هزار تومان رسیده و با توجه به اینکه دام‌های سنگین مثل گاو، خوراک زیادی دارند نمی‌توانیم هزینه‌های آنها را تامین کنیم از سوی دیگر متاسفانه حمایت از تولیدکننده در لرستان همیشه در حد شعار بوده و ما هیچگاه نتوانستیم در شرایط سخت به مسئولین تکیه کنیم و پشتیبانی آنها را داشته باشیم بنابراین ترجیح می‌دهیم مشکلات موجود را خودمان مدیریت کنیم.
حسن زارعی افزود: ۳۰ رأس گاو دارم که قرار است پرواربندی شوند اما چون هزینه نهاده‌ها بالا رفته مجبورم در کنار تغذیه رایجی که دارند آنها را در منابع طبیعی و محیط اطراف دامداری هم به چرا ببرم تا با چریدن بخشی از موادغذایی مورد نیاز آنها تامین شود. در فصل بهار و تابستان تا حدی امکان چرای دام وجود دارد اما با فرا رسیدن پاییز و سرما اگر این روال گرانی نهاده‌ها ادامه پیدا کند مجبوریم دام‌ها را به کشتارگاه بفرستیم حتی اگر آبستن باشند.
وی افزود: با کارشناسی هایی که انجام شده قرار بود در محل ما یک سد ایجاد شود اما منصرف شدند درحالی که اگر آن سد احداث و زمین‌های ما آبی می‌شد می‌توانستیم علوفه کشت کنیم و با کمبود مواجه نشویم؛ متاسفانه ما در سومین استان پرآب کشور به علت نبود سد، همیشه با چالش کم‌آبی مواجه بوده‌ایم چه برسد به امسال که کاهش بارندگی هم داشته‌ایم.
رشد پنج برابری قیمت نهاده‌های دامی
یکی دیگر از دامداران لرستانی که یک واحد ۲۵۰ رأسی دارد نیز اظهار داشت: بعد از پشت سر گذاشتن تب برفکی و خسارت‌هایی که به دام‌های ما وارد کرد حالا با چالش جدی‌تری بنام خشکسالی و کمبود و گرانی علوفه مواجه هستیم؛ گرانی‌هایی که در سالهای اخیر بی‌سابقه بوده است.
مجتبی همتی ادامه داد: افزایش قیمت نهاده‌های دامی سبب شده که هزینه‌های تولید بالا برود در واقع درآمدی که ما از بابت فروش شیر دام‌های خود کسب می‌کنیم جوابگوی هزینه خوراک آنها نیست در چنین شرایطی نه تنها سودی حاصل نمی‌شود بلکه به سمت ضرر و زیان هم می‌رویم بنابراین ترجیح می‌دهیم دام‌ها را برای ذبح، به کشتارگاه بفرستیم.
وی عنوان کرد: مجبور شدیم چندین دام خود را که از نژادهای باکیفیت و اصیل ایرانی بودند را ذبح می‌کنیم و مسئولانی که به این کار ما خرده می‌گیرند اگر دلسوز مردم هستند حمایت کنند تا نگذارند کار به کشتارگاه برسد؛ متأسفانه مدیران ما در نهایت بی‌خیالی پشت میزهای خود نشسته و فقط شعار می‌دهند.
افزایش ۴ برابری قیمت نهاده‌های دامی
دامدار لرستانی تصریح کرد: امسال قیمت نهاده‌های دامی بیش از چهار برابر افزایش پیدا کرده از طرفی به علت خشکسالی، بسیاری از کشاورزان نیز نتوانستند علوفه کشت کنند در نتیجه همه دامداران برای تامین نهادها در مضیقه هستند و باید به آنها حق داد که دام‌های خود را ذبح کنند چون نگهداری از آنها به کاری دشواری تبدیل شده است.
همتی اظهار داشت: ما خیلی تلاش کردیم که دام‌های سه قلوزای خود را کشتار نکنیم و حتی وسیله نقلیه خود را فروختیم تا بتوانیم خوراک آنها را تامین کنیم اما سرمایه در گردش ما رو به اتمام است و معلوم نیست تا چه زمانی بتوانیم مقاومت کنیم؛ کشتن دام‌هایی که با سختی و خون دل خوردن به این مرحله رسیده‌اند برای ما بسیار سخت و ناراحت کننده است.
کشتار دام سنگین به ۸۴ درصد رسید
رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی گاوداران ایران اظهار داشت: خشکسالی، سبب کاهش تولید نهاده‌ها و به تبع افزایش قیمت‌ها آنها شده به‌طوریکه قیمت کاه و کلش از هر کیلوگرم ۸۰۰ تومان در سال گذشته با رشد پنج برابری در سال جاری به کیلویی چهار هزار تومان افزایش یافته است به هر حال به نظر من بیشتر این کمبود نهاده‌های دامی به دلیل خشکسالی است، چون ذرت علوفه‌ای و یونجه خشک هم در مقایسه با سال گذشته افزایش قیمت داشته‌اند؛ قیمت یونجه از هر کیلوگرم دو هزار و ۵۰۰ تومان به پنج هزار و ۸۰۰ تومان رسیده و ذرت علوفه‌ای نیز از هر کیلوگرم ۶۰۰ تومان به هزار و ۸۰۰ تومان رسیده است.
سید احمد مقدسی عنوان کرد: این افزایش قیمت نهاده‌های دامی موجب شده است تا قیمت تمام شده شیر و گوشت بسیار افزایش یابد؛ حدود سه ماه است که ما برای این مساله نامه نگاری می‌کنیم که سرانجام توانستیم مجوز این افزایش قیمت را از ستاد تنظیم بازار بگیریم و قرار است قیمت شیر به شش هزار و ۴۰۰ تومان برسد.
وی با بیان اینکه فقط ۶۰ درصد غذای دام در داخل تولید می‌شود که شامل کاه، یونجه، ذرت و علوفه است، تصریح کرد: وقتی حتی با قیمت خوراک دام همچنان تهیه آن کار دشواری است نتیجه این می‌شود که متاسفانه تعداد دام‌های زیادی کشتار می‌شوند؛ طبق آمارهای مرکز آمار ایران، میزان افزایش در کشتار دام سبک و سنگین به ترتیب حدود ۷۰ و ۸۴ درصد بوده است که این ارقام یعنی فاجعه و اگر مسئولین فکری به حال این صنعت نکنند، قطعا بدانید که ما ظرف آینده‌ای نه چندان دور شاهد نابودی صنعت شیر و گوشت کشور خواهیم بود.
دام‌های مولد و آبستن روانه کشتارگاه‌ها می‌شوند
رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی گاوداران در رابطه با کشتار دام‌های آبستن، بیان کرد: طبیعتاً وقتی که شرایط به این شکل باشد، دام‌های آبستن هم راهی کشتارگاه‌ها خواهند شد و این خطر بزرگی برای کشور است چون پایه‌های ژنتیکی که برای آنها سال‌ها زحمت کشیده شده است به کشتارگاه سپرده می‌شوند چون تولید اقتصادی نیست و دامدار به‌ناچار دام مولد را هم به کشتارگاه می‌فرستد.
مقدسی با اشاره به سامانه بازارگاه، گفت: این سامانه فقط سه قلم نهاده جو، ذرت و سویا را به دام صنعتی شیری می‌دهند و آن هم توزیعش هر ماه ده تا ۱۵ روز به تاخیر می‌افتد؛ در بخش پرواربندی، توزیع بسیار کم و ناچیز بوده؛ در بخش دام‌های سبک و روستایی هم اصلا توزیع وجود نداشته است. واقعیت این است که نهاده‌ها به داخل کشور می‌آید، اما ارز ۴۲۰۰ تومانی وجود ندارد که بانک مرکزی تخصیص دهد.
وی در رابطه با قاچاق کاه به کشورهای اطراف، افزود: وقتی که قیمت بالاتر می‌رود، قاچاق کاه هم دور از انتظار نبوده و هر چیزی امکان‌پذیر است. از سوی دیگر باید گفت ما با موجود زنده سروکار داریم و به عبارت دیگر ماشین تولید ما موجود زنده است و اینگونه نیست که به دلیل نبود مواد اولیه بتوانیم آن را خاموش کنیم پس مجبوریم به دلیل تلف نشدن دام، آن را بکشیم؛ انتظار ما این است که مسئولین ستاد تنظیم بازار به این مساله توجه ویژه‌ای داشته باشند.
قیمت شیر باید افزایش یابد
رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی گاوداران همچنین عنوان کرد: قیمت تمام شده هر کیلو گوشت در دام سنگین زنده، هم اکنون ۵۷ هزار تومان است و متاسفانه حداکثر ۴۶ هزار تومان از ما می‌خرند؛ امیدواریم هر چه زودتر قیمت جدید شیر را ابلاغ کنند، چون دامداران در حال از بین رفتن هستند.
مدیر امور دام جهادکشاورزی لرستان با بیان اینکه مهمترین مشکل دامداران، خشکسالی است چون امسال میزان بارندگی نسبت به سال گذشته بر اساس آمار هواشناسی ۳۹ درصد کاهش یافته است، گفت: کاهش بارندگی سبب شده که دامداران لرستان در تأمین علوفه با مشکل مواجه شوند.
فضل‌الله موموندی با بیان اینکه مشکل دیگر دامداران، کمبود نقدینگی است و در واقع تسهیلاتی برای خرید نهاده‌ها در فصولی که امکان تهیه آن در بازار فراهم است وجود ندارد، بیان داشت: نهاده‌های دامی علاوه‌بر واحدهای صنعتی در اختیار دامداران روستایی نیز قرار می‌گیرد به طوری که به ازای هر رأس گاو، ۱۰۰ کیلوگرم و به ازای هر رأس گوسفند، ۱۰ کیلوگرم کنسانتره دامی در ماه با نرخ مصوب دولتی دریافت می‌کنند ما به طور کلی پنج میلیون واحد دامی در لرستان داریم که ۲۰ درصد دام‌های استان به صورت صنعتی و ۸۰ درصد نیز به شکل سنتی پرورش داده می‌شوند.
در نهایت باید دید روند کشتار دام های مولد در لرستان به دلیل فقدان علوفه با صحبت های مسئولان چه تغییری می کند و آیا تدبیری برای آن اندیشیده می شود؟