سیاهدانه با نام علمی Nigella sativa از دیرباز تاکنون به صورت دانه، عصاره و روغن در طب سنتی مورد استفاده قرار میگیرد. این گیاه تنظیمکننده قاعدگی، مسهل و ضد باکتری است و به افزایش شیر مادران کمک میکند.
مطالعات جدید محققان استرالیایی نشان میدهد سیاهدانه به دلیل خواص ضد التهابی و ضد عفونی، میتواند در درمان کووید ۱۹ مورد استفاده قرار گیرد. این مطالعات نشان میدهد این گیاه حاوی ترکیباتی به نام تایموکینون (thymoquinon) است که به ویروس تاجدار کرونا میچسبد و مانع عفونت ریه تویط ویروس میشود. در ادامه آمده است این گیاه توانایی مقابله با طوفان سایتوکین را دارد.
طوفان سایتوکین (cytokine storm) یک واکنش غیرطبیعی ایمنی است. این واکنش نوعی سندرم پاسخ التهابی سیستمیک است و میتواند با علایمی مانند تب، خستگی، بیاشتهایی، درد مفاصل، تهوع، استفراغ، اسهال، عوارض پوستی، تنفس سریع، تپش قلب، افت فشار خون، تشنج، سردرد، توهم و لرزش همراه باشد. سایتوکینها پروتئینهای محلول در آب هستند که توسط سلولهای مختلف تولید شده و وظیفه انتقال پیام بین سلولها را بر عهده دارند.
این مطالعه نشان میدهد تایموکینون موجود در سیاهدانه مانع انتشار مواد شیمیایی پیشالتهابی مانند اینترلوکین میشود و از این طریق سیستم ایمنی را به خوبی کنترل میکند. تایموکینون توان بالقوهای برای درمان بیماریهای آلرژیک مانند آسم، اگزما، روماتویید و آرتروز و حتی اماس دارد.
تنها مانعی که برای استفاده این دارو وجود دارد، جذب پایین آن به صورت طبیعی توسط دستگاه گوارشی است که با فناوری نانو قابل حل است.به تازگی این گیاه به صورت افشانه بینی و خمیر مورد استفاده قرار گرفته است.
سیاهدانه علاوه بر موارد ذکر شده، در درمان صرع، فشار خون و کلسترول بالا و دیابت نیز موثر است.
مراحل اولیه این دارو در درمان عفونتهایی چون کووید ۱۹ در مدلهای حیوانی موفقیتآمیز گزارش شده و احتمال میرود در آیندهای نزدیک به عنوان یک گزینه درمانی مورد استفاده قرار گیرد.
ویروس کرونا موسوم به «کووید۱۹» اواسط ماه دسامبر ۲۰۱۹ (۲۴ آذر ۱۳۹۸) در شهر ووهان واقع در مرکز چین گزارش شد و سازمان جهانی بهداشت ۲۱ اسفند ۹۸ همه گیری جهانی این ویروس را اعلام کرد.
کشورهای زیادی همچون آمریکا، ایران، هند، روسیه، چین، انگلیس و کوبا وارد عرصه تولید واکسن کرونا شدهاند و موفقیتهای چشمگیری در این زمینه کسب کرده اند.
اکنون واکسیناسیون علیه ویروس کووید ۱۹ در بسیاری از کشورها در حال انجام است.
نتایج این مطالعه در نشریه Clinical and Experimental Pharmacology and Physiology منتشر شده است.