خشکسالی، گرانی و کمبود علوفه آسیب فراوانی را به دامداران خراسان‌جنوبی وارد کرد و آنان برای تغذیه دام خود با مشکلات عدیده‌ای رو به رو شدند. همه این مسائل باعث شد که موضوع خرید تضمینی دام توسط شرکت پشتیبانی امور دام مطرح شود تا بتواند گره‌ی از کار باز کند.
در حال حاضر مدتی از بحث خرید تضمینی دام می‌گذرد ولی گلایه‌هایی از همین اقدامی که قرار بود گره گشایی کند، مطرح است و بسیاری از دامداران و عشایر معتقد هستند این اقدام نتوانسته مرهمی بر زخم آنان در این شرایط تلخ و سخت خشکسالی باشد.
دامداران روستاها از خرید تضمینی بی‌بهره ماندند
جواد غریبی، رئیس اتحادیه دامداران خراسان‌جنوبی در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: متأسفانه خرید تضمینی دام تنها برای عشایر است و دامداران در روستاها از این موضوع بهره مند نشده‌اند که به نظر من یک تبعیض است.
وی بیان‌کرد: این در حالی است که حدود ۸۰ درصد دام موجود در خراسان‌جنوبی دست روستاییان است و در این شرایط خشکسالی باید خرید تضمینی دام از آنان نیز مد نظر قرار گیرد.
رئیس اتحادیه دامداران خراسان‌جنوبی ادامه داد: باید این بررسی صورت گیرد که آیا تسهیلاتی برای دامداری‌های صنعتی و یا دامداران روستایی توزیع شده و آیا برنامه جدی برای حل مشکلات آنان در سطح کلان مطرح شده است.
غریبی با اشاره به اینکه متأسفانه در خراسان‌جنوبی کشتارگاه صنعتی نداشته و کشتارگاه بیرجند نیز نیمه صنعتی است، یادآور شد: نداشتن کشتارگاه صنعتی در خراسان‌جنوبی به نوعی باعث خام فروشی گوشت در استان می‌شود.
وی یادآور شد: در مقطعی اتحادیه دامداران تلاش برای ایجاد کشتارگاه صنعتی داشت ولی متأسفانه همکاری لازم در این زمینه نشد وگرنه ما خود خواهان ورود در این موضوع بودیم.
دام زیادی از عشایر خریداری نشده است
یدالله حسینی از عشایر بهلولی تیره حسینی همت آباد شهرستان سربیشه در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: خرید تضمینی دام از عشایر صورت می‌گیرد ولی تاکنون دام زیادی از عشایر منطقه ما خریداری نشده است.
وی با اشاره به اینکه قیمت خرید از عشایر را کیلویی بین ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان عنوان کرده‌اند، بیان‌کرد: این قیمت از سر ناچاری و اینکه در شرایط خشکسالی دام روی دست دامدار نماند خوب است وگرنه ما هزینه بسیار زیادی برای دام کرده‌ایم.
حسینی افزود: از طرف دیگر ۵۰ هزار تومان برای بره است که بدون خرید تضمینی هم خریدار خود را حتی تا کیلویی ۵۵ هزار تومان نیز دارد.
این هم استانی عشایر خراسان‌جنوبی گفت: عشایر تمایل دارند که دام مازاد آنان چون میش و گوسفند پیر از آنان خریداری شود.
شرایط موفق بودن طرح خرید تضمینی از عشایر
حسینی در پاسخ به اینکه آیا عشایر تمایل برای فروش دام خود دارند یا خیر اظهار کرد: اگر می‌خواهیم در زمینه فروش تضمینی موفق باشیم باید باسکول و کامیون برای حمل دام و … را به محلات عشایری بیاورند نه اینکه محل خرید تضمینی مرکز شهرستان‌ها باشد.
وی افزود: برخی از عشایر تنها دارایی‌شان ۵۰-۱۰۰ رأس دام است و وسیله ندارند که دام خود را به شهرستان بیاورند و از این جهت افراد توانمند دام خود را فروخته و افراد نیازمند در جامعه عشایر ممکن است اصلاً از این قصه اطلاع پیدا نکنند.
این هم استانی عشایر خراسان‌جنوبی یادآور شد: از دیگر استان‌ها نیز کم و بیش دلال برای خرید دام عشایر به خراسان‌جنوبی می‌آید.
محمد بهمدی از فعالان حوزه عشایر شهرستان خوسف نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: قبل از خرید تضمینی دام توسط شرکت پشتیبانی، هر کیلو دام ما را بین ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان خریداری می‌کردند که البته آن هم متناسب با افزایش هزینه علوفه و نهاده دام نبود.
خرید تضمینی موجب افت قیمت گوشت دام شد
وی بیان‌کرد: وقتی شرکت پشتیبانی امور دام قیمت خرید تضمینی را کف ۳۰ هزار تومان اعلام کرد، قیمت هر کیلو گوشت دام نیز افت پیدا کرد و من مانده‌ام که این چطور حمایت و پشتیبانی از عشایر است که موجب افت قیمت دام شده است.
فعال حوزه عشایری شهرستان خوسف با بیان اینکه شرکت پشتیبانی از هر فرد نیز به تعداد محدود دام خریداری می‌کند، گفت: پول دام خریداری شده را نیز بسیار دیر و به عنوان مثال دو ماه بعد می‌دهند که این مسئله نیز مطلوب نیست.
بهمدی یادآور شد: در این شرایط نه پشتیبانی از دام صورت می‌گیرد و نه دامدار قادر به خرید جو و نهاده برای دام است.
۱۱ هزار رأس دام از عشایر خریداری شده است
مهدی روشن، مدیر شرکت پشتیبانی امور دام خراسان‌جنوبی در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه تاکنون ۱۱ هزار رأس دام از عشایر خراسان‌جنوبی خریداری شده است، اظهار کرد: قیمت خرید نیز کیلویی از ۳۰ هزار تا ۵۰ هزار تومان بسته به نوع دام است.
وی با بیان اینکه زیر ساخت‌ها چون کشتارگاه صنعتی برای خرید بیشتر در خراسان‌جنوبی فراهم نیست، یادآور شد: در حال حاضر ۱۰۰ رأس دام خریداری شده در استان کشتار و ۵۰۰ رأس نیز به یزد برای کشتار انتقال داده می‌شود.
در حال حاضر ۱۰۰ رأس دام خریداری شده در استان کشتار و ۵۰۰ رأس نیز به یزد برای کشتار انتقال داده می‌شود
مدیر شرکت پشتیبانی امور دام خراسان‌جنوبی گفت: در مورد هزینه دام خریداری شده از عشایر نیز بخشی از این مبالغ پرداخت شده است و بخش دیگری نیز روال اداری خود را برای پرداخت طی می‌کند و روزهای آینده پرداخت خواهد شد.
خرید تضمینی طبق دستورالعمل‌ها صورت می‌گیرد
روشن با اشاره به اینکه به ازای هر کیلو دام زنده سه کیلو جو با قیمت دولتی نیز به عشایر داده می‌شود، یادآور می‌شود، بیان‌کرد: اعطای این نهاده به عشایر نیز مراحل اداری خود را طی می‌کند.
وی در پاسخ به این سوال که چرا دام روستاییان به صورت تضمینی از آنان خریداری نمی‌شود، بیان‌کرد: ما بر اساس دستورالعمل‌ها و ابلاغیه‌های از مرکز خرید تضمینی را داریم و در دستورالعمل‌ها نیز تنها به خرید تضمینی دام عشایر اشاره شده وگرنه برای ما روستایی و عشایر تفاوتی ندارند.
مدیر شرکت پشتیبانی امور دام خراسان جنوبی با بیان اینکه تلاش کردیم بهترین شرایط را برای بحث خرید دام عشایر به وجود آوریم، یادآور شد: به عنوان مثال باز هم در راستای کمک به عشایر بحث کرایه حمل را ما می‌دهیم.
روشن گفت: امیدواریم با راه‌اندازی و افتتاح کشتارگاه صنعتی خوسف که یک زنجیره کامل از کشتار تا بسته بندی را دارد مشکل ما در این بخش نیز رفع شود.
در هر حال قرار بود که موضوع خرید تضمینی دام در بهار و تابستانی که به واسطه کاهش نزولات آسمانی علوفه را گران و کمیاب شده است برای دامداران و عشایر ما مفید فایده شود. پس اگر می‌خواهیم در این زمینه موفق عمل کنیم باید گلایه‌های عشایر در این حوزه را بشنویم و نقایص طرح را بر طرف کنیم.
فراموش نکنیم شغل و درآمد و زندگی عشایر به دام و دامداری وابسته است و بی‌توجهی به آسیب‌های آنان در حوزه دامداری منجر به بیکاری بخش زیادی از عشایر خواهد شد. پس قبل از آنکه دیر شود باید اقدام کرد.